Het opsporen van presymptomatische ziekteverschijnselen in patiënten met Spinocerebellaire Ataxie type 6 (SCA6)

Spinocerebellaire Ataxie type 6 (SCA6) is één van de dominant overerfbare
ataxiën. Het criterium dat op dit moment worden gebruikt voor het bepalen van
de onset van de ziekte is de aanwezigheid van permanente symptomen van ataxie.
Vroege symptomen, de zogenaamde presymptomatische verschijnselen, zijn echter
vaak al voor de permanente ataxie aanwezig. Dit nodigt uit tot het
herformuleren van de tot nu toe gebruikte criteria voor het bepalen van de
onset van SCA6.
SCA6 is een erfelijke ziekte die zich gedurende het volwassen leven
manifesteert, met een gemiddelde rond de 50 jaar. Het genetische defect is
echter al aanwezig vanaf de geboorte. Waarom deze aandoening zich zo laat
openbaart is nog steeds onduidelijk.
Door een fout in het DNA wordt er teveel van eenzelfde aminozuur (glutamine)
wordt ingebouwd in een eiwit dat onderdeel is van een calcium kanaal. Dit
calcium kanaal bevindt zich onder meer in de Purkinjecellen. Het foute eiwit
zorgt voor disfunctioneren van het kanaal en leidt uiteindelijk tot celdood in
het cerebellum. In latere stadia van de ziekte wordt er dan ook verschrompeling
(atrofie) van het cerebellium gevonden op MRI opnames.
Tijdens motor performance, motor leergedrag en motor controle is het cerebellum
nauw betrokken bij het aanpassen van bewegingen. In patiënten met cerebellaire
ataxie zijn deze functies verstoord en kunnen wij met gedragstesten
cerebellaire disfunctie onderzoeken.

SCA6 patiënten die de mutatie dragen, maar nog geen permanente symptomen
hebben, worden presymptomatische patiënten genoemd. In deze proefpersonen
willen wij de presymptomatische ziekteverschijnselen bestuderen die nog geen
klinische symptomen geven, maar mogelijk wel meetbaar met de door ons gebruikte
meetinstrumenten.
Er loopt op dit moment al een onderzoek naar motor performance en motor
leergedrag in symptomatische patiënten. In deze studie zullen we jaarlijks
presymptomatisch patiënten evalueren om de overgang van het presymptomatische
stadium naar SCA6 vast te leggen
Het is belangrijk om vroege ziekteverschijnselen op te sporen voor optimale
behandeling. Behandeling is het meest effectief als deze in een vroeg stadium
van de ziekte gestart wordt, maar moet ook niet te vroeg gestart worden in
verband met mogelijke bijwerkingen. Dit maakt herkenning van vroege
ziekteverschijnselen en accurate bepaling van onset belangrijk.

In dit onderzoek zullen we jaarlijks presymptomatische patiënten onderzoeken om
ziekteverschijnselen op te sporen die de onset van de ziekte en daarmee de
overgang van het presymptomatische stadium naar de ziekte SCA6 kenmerken.
Dit kan mogelijk meer duidelijkheid geven in het verloop van SCA6 en maakt een
nauwkeuriger bepaling van de onset van SCA6 mogelijk.
We zullen ataxie scores, motor performance, motor leergedrag, PPI en MRI scans
van pre-symptomatische patiënten vergelijken met controles.
Hoofddoel is het vinden van vroege ziekteverschijnselen die de onset van ziekte
(permanente ataxie) meer accuraat kunnen bepalen/voorspellen dan klinische
evaluatie.
Daarnaast kijken we naar correlaties tussen CAG repeat lengte en vroege
ziekteverschijnselen, verstoorde delay eyeblink conditioning en PPI. Dit doen
we door de gevonden resultaten bij presymptomatische patiënten te vergelijken
met de resultaten van gezonde controles.

Patiënten en controles zullen jaarlijks onderzocht worden in een follow-up
case-control studie van 10 jaar.

Er zijn geen risico's verbonden aan deelname.
Proefpersonen hebben geen direct profijt van deelname aan deze studie, daarom
streven wij ernaar de belasting zo laag mogelijk te houden. Ze zullen maar 1x
per jaar worden getest en zullen eens in de 3 jaar een MRI ondergaan.
Indien noodzakelijk kunnen we proefpersonen aan huis testen met onze mobiele
testunit (de NeurasBus) om follow-up te garanderen.