PreventieConsult bij kwetsbare groepen: de rol van attitudes en uitkomstverwachtingen.

Om tegenwicht te bieden aan de commerciële, ongerichte zelftests en
gezondheidschecks is de NHG-standaard het PreventieConsult, module
Cardiometabool Risico ontwikkelt. Deze standaard biedt richtlijnen voor het in
kaart brengen van het risico op hart- en vaatziekten, diabetes mellitus type 2
en nierschade bij 45 - 70 jarigen. Het PreventieConsult is dus bedoeld voor
mensen die nog níet in behandeling zijn voor deze aandoeningen, maar mogelijk
wel een verhoogd risico hebben.

Het PreventieConsult beoogt:
- Gestructureerde invulling te geven aan preventie in de huisartspraktijk.
- Tegemoet te komen aan de wens van patiënten om meer te weten over hun risico
op bepaalde aandoeningen en aan de behoefte om het
ontstaan van ziekten te voorkomen.

Het PreventieConsult bestaat uit twee onderdelen:
- De risicotest. Dit is een korte vragenlijst waarmee de kans op cardiometabole
aandoeningen kan worden ingeschat.
- Twee praktijkconsulten. Dit is alleen voor mensen bij wie een verhoogde kans
op ziekten is vastgesteld bij de risicotest. Tijdens de
praktijkconsulten verricht de huisarts lichamelijke metingen en wordt er
bloed afgenomen. Deelnemers krijgen leefstijladviezen en, indien
nodig, medicatie.

De ervaring leert, en onderzoek heeft onderbouwd, dat preventieve screening -
zoals bij het PreventieConsult - bepaalde groepen beter bereikt dan andere.
Groepen die vaak goed bereikt worden zijn gezondheidsbewuste, hoogopgeleide,
autochtonen. Zij worden ook wel de *worried well* genoemd omdat zij vaak geen
verhoogd risico op cardiometabole aandoeningen hebben. Groepen die vaak wel een
verhoogd risico hebben én minder goed bereikt worden zijn niet-Westerse
immigranten en autochtonen met een lage sociaal-economische status (SES),
verder aangeduid als *kwetsbare groepen*. Mogelijk sluiten de gangbare
preventieve gezondheidsinitiatieven niet goed aan bij het verwachtingspatroon
van deze groepen, hoe zij denken over gezondheid en wat ze precies willen.

Het doel van dit onderzoek is om praktische handvatten en hulpmiddelen te
ontwikkelen voor huisartsen om deelname van kwetsbare patiëntengroepen aan
enerzijds de risicotest en anderzijds de praktijkconsulten zo groot mogelijk te
maken.
Hiertoe zullen verschillende strategieën worden getest om deelname van
kwetsbare groepen aan het PreventieConsult zo hoog mogelijk te maken. Onder
deze strategieën vallen verschillende uitnodigings- en tailoringstrategieën
(informatie op maat voor elk individu).

Vraagstellingen:
1. Hoe groot is de deelname aan een (cultureel) tailored schriftelijke HRA voor
onze doelgroepen?
2. Kan de deelname aan een (cultureel) tailored HRA vergroot worden door:
- Non-responders telefonisch te benaderen?
- Non-responders vervolgens persoonlijk te benaderen wanneer ze hun
huisarts bezoeken?
3. Wat zijn (praktische en psychologische) determinanten van deelnemers versus
niet-deelnemers aan de schriftelijke - telefonische -
persoonlijke HRA?
4. Wat zijn (praktische en psychologische) determinanten van deelnemers versus
niet deelnemers aan de praktijkconsulten na de
uitslag *verhoogd risico* van de schriftelijke - telefonische -
persoonlijke HRA?

Niet-gerandomiseerde, niet-gecontroleerde interventie studie.

Uitnodigingsstrategieën: De risicotest wordt momenteel schriftelijk en via internet aangeboden. In dit onderzoek wordt het effect van drie uitnodigingsstrategieën getest: 1. De gebruikelijke strategie: alle patiënten ontvangen een uitnodigingsbrief van de huisarts om deel te nemen aan de risicotest, online of schriftelijk. 2. Alle patiënten die niet hebben gereageerd op de schriftelijke uitnodiging worden telefonisch benaderd en uitgenodigd ter plekke aan de telefoon mee te doen aan de risicotest. 3. Alle patiënten die telefonisch niet bereikt zijn worden persoonlijk benaderd wanneer zij de huisartsenpraktijk bezoeken voor een ongerelateerd consult. Men wordt uitgenodigd ter plekke mee te doen aan de risicotest. Tailoringstrategieën: Tailoringstrategieën worden ingezet om personen op maat (delen van) een interventie aan te kunnen bieden. Het idee hierachter is dat specifieke kenmerken die relevant zijn voor een bepaald persoon meer aanspreken dan een algemeen aanbod. Een interventie is hierdoor effectiever. Schriftelijke tailoringstrategieën (horend bij uitnodigingsstrategie 1) die bijvoorbeeld zullen worden toegepast: brief op naam en culturele lay-out (plaatjes / foto>s mensen met dezelfde culturele achtergrond in cultureel specifieke omgeving, eigen taal). Mondelinge tailoringstrategieën (horend bij uitnodigingsstrategie 2 en 3) die bijvoorbeeld zullen worden toegepast: benadering door mensen met dezelfde culturele achtergrond en in de eigen taal. Daarnaast willen we tijdens een persoonlijk gesprek achterhalen wat individuele redenen zijn om wel of niet deel te nemen aan enerzijds de risicotest en anderzijds de praktijkconsulten. Bij niet-deelnemers en twijfelaars willen we proberen ambivalentie weg te nemen en deze personen te motiveren deel te nemen.

Belasting bestaat vooral uit de tijd die nodig is voor het invullen van de
risicotest, een vragenlijst en eventueel voor het gaan naar de
praktijkconsulten (bij verhoogd risico).

Risico bestaat vooral uit psychosociale consequenties ten gevolge van een
nadelige uitslag van het PreventieConsult; verhoogd risico op cardiometabole
aandoeningen. Deelnemers waarbij een hoog risico op cardiometabole aandoeningen
wordt geconstateerd hebben de kans hun (ongezonde) leefgewoonten te veranderen
en hierdoor ziekte op latere leeftijd te voorkomen; gezondheidswinst.