Het vóórkomen van *Abdominal Cutaneous Nerve Entrapment Syndrome* (ACNES) bij *Irritable Bowel Syndrome* (IBS)-patiënten.

Beklemming van een of meerdere zenuwtakjes uitgaande van een cutane tak van een
intercostale nervus Th8 - Th12 bij passage door de musculus rectus abdominis en
haar fasciebladen, kan leiden tot een buik(wand)pijnsyndroom[1-4]. Dit staat
bekend als Abdominal Cutaneous Nerve Entrapment Syndrome (ACNES). Het is de
afgelopen jaren gebleken dat er maar weinig expertise en kennis is op het
gebied van ACNES. In een enquête onder Nederlandse chirurgen en AIOS chirurgie
is gebleken dat 90% van de respondenten niet van dit syndroom had gehoord [4].
Voor een grotere bekendheid én een betere herkenbaarheid van het syndroom is
een gedegen exploratie van typerende klachten behorend bij ACNES geïndiceerd.
Uit observaties van chirurgen binnen het Máxima Medisch centrum met abdominale
pijnsyndromen als aandachtsgebied, is gebleken dat alvorens de diagnose ACNES
werd gesteld, vaak een langdurige rondgang door het medische circuit is
doorlopen. Een deel van deze patiënten stond hierbij al veel langer uitgeboekt
onder de diagnose prikkelbare darmsyndroom of functionele buikklachten (in het
Engels IBS: irritable bowel syndrome). Daar IBS in de praktijk een diagnose per
exclusionem is, is het aannemelijk te maken dat ook patiënten met het voor veel
clinici onbekende ACNES-syndroom de diagnose IBS krijgen.
Om uitspraken te kunnen doen over het vóórkomen van ACNES in bepaalde groepen
van de samenleving, is gedegen onderzoek gewenst. Er zijn uit de kliniek
aanwijzingen voor het voorkomen van ACNES binnen de IBS-populatie. De
IBS-populatie is daarom geschikt voor screening. Screening zal gebeuren aan de
hand van een gevalideerde vragenlijst, bestaande uit 18 items. Elk item is goed
voor 1 punt. Bij een afkapwaarde van > 10 punten wordt een sensitiviteit
verkregen van 0,94 (bij een retrospectief benaderde ACNES-populatie) / 0,78
(bij een kleine prospectieve ACNES-populatie) en een specificiteit van 0,92.
Door het onderzoek uit te voeren kan hierdoor enerzijds een deel van de *IBS-
patiënten* eventueel curatief geholpen worden, anderzijds kunnen resultaten uit
deze studie leiden tot grotere bekendheid en betere herkenbaarheid van het
syndroom. De diagnostische vragenlijst kan bovendien ook bijdragen aan een
betere herkenbaarheid van het syndroom.


1. Carnett, J.B., The Simulation of Gall-Bladder Disease by Intercostal
Neuralgia of the Abdominal Wall. Annals of surgery, 1927. 86(5): p. 747-57.
2. Applegate, W.V., Abdominal cutaneous nerve entrapment syndrome. Surgery,
1972. 71(1): p. 118-24.
3. Hershfield, N.B., The abdominal wall. A frequently overlooked source of
abdominal pain. Journal of clinical gastroenterology, 1992. 14(3): p. 199-202.
4. Roumen, R.M. and M.R. Scheltinga, [Abdominal intercostal neuralgia: a
forgotten cause of abdominal pain]. Nederlands tijdschrift voor geneeskunde,
2006. 150(35): p. 1909-15.

Diagnostisch screeningsonderzoek naar ACNES in een IBS-cohort aan de hand van
een gevalideerde diagnostische vragenlijst als screeningsinstrument.

Een cohort van IBS-patiënten in de geselecteerde huisartsenpraktijken wordt de
gevalideerde vragenlijst opgestuurd als screeningsmiddel voor ACNES. Patiënten
die symptomen hebben van een beknelling van een buikhuidzenuw worden
geselecteerd en uitgenodigd voor verdere evaluatie door de op ACNES
gespecialiseerde onderzoeker. Door middel van anamnese en lichamelijk onderzoek
wordt bepaald of de diagnose IBS passend is of dat er sprake is van ACNES. Bij
twijfel wordt een nadere evaluatie door één van de ACNES-chirurgen
gearrangeerd. Met het al dan niet stellen van de diagnose ACNES is het doel van
de studie behaald.

Prospectief screeningsonderzoek (met een gevalideerde vragenlijst als
instrument)

Alle IBS-patiënten die ingeschreven staan de geselecteerde praktijken worden
gevraagd een vragenlijst in te vullen. Het invullen zal gemiddeld 5 minuten in
beslag nemen. Alléén de patiënten aan de hand van de vragenlijst suggestief
zijn voor ACNES (>10 punten), zullen worden uitgenodigd voor evaluatie van de
klachten. Deze evaluatie zal bestaan uit uitgebreide anamnese en eenvoudig
lichamelijk onderzoek in de eigen huisartsenpraktijk. Dit lichamelijk onderzoek
bestaan uit het onderzoek van de buik, waarbij speciale aandacht is voor de
volgende bevindingen: triggerpoint, Carnett-teken en sensibiliteitsstoornissen.
Op basis van deze bevindingen kan de diagnose ACNES gesteld worden door de
onderzoeker. Bij twijfel wordt opnieuw geanalyseerd door een ACNES-chirurg.
Consultatie zal ongeveer 15 minuten in beslag nemen. Met het stellen van de
diagnose is het onderzoek afgelopen.

In het kader van 'good clinical practice' wordt wel behandeling aangeboden.