Europese studie naar non-invasieve detectie van trisomie: evaluatie van een targeted analyse van celvrij foetaal DNA in maternaal bloed voor de prenatale diagnostiek van foetale trisomieen

Sedert circa 30 jaar wordt aan zwangere vrouwen prenatale screening of
diagnostiek aangeboden ter detectie van het syndroom van Down (trisomie 21). De
standaard diagnostische test, karyotypering in gekweekte foetale of placentaire
cellen, detecteert behalve trisomie 21 ook andere chromosomale afwijkingen
zoals trisomie 13, 18 of afwijkingen aan de geslachtschromosomen. De
belangrijkste reden om diagnostiek uit te voeren is ter geruststelling van
aankomende ouders met een verhoogd risico op foetale afwijkingen en daarnaast
om bij een ongunstige uitslag de aankomende ouders in de gelegenheid te stellen
de zwangerschap indien nodig af te breken. Meer dan 90% van de aankomende
ouders kiest voor afbreken van de zwangerschap wanneer zij met de diagnose
'syndroom van Down' worden geconfronteerd.

Foetale cellen kunnen worden verkregen middels een vlokkentest of
vruchtwaterpunctie. Vervolgens kan karyotypering worden verricht
(microscopische visuele beoordeling van de vorm en het aantal chromosomen).
Karyotypering is alleen mogelijk in delende cellen, wat betekent dat deze test
alleen verricht kan worden bij cellen die gekweekt zijn. Vanwege de benodigde
kweektijd is het pas mogelijk na 14-21 dagen een uitslag te geven aan de
zwangere. De vlokkentest en vruchtwaterpunctie zijn zeer betrouwbare testen met
nagenoeg 100% sensitiviteit en specificiteit voor de detectie van foetale
trisomieen. Het belangrijkste nadeel van de testen is echter het invasieve
karakter. Beide tests hebben een miskraamrisico van 0.5-1%.

Recent is het mogelijk geworden om met behulp van real-time PCR technieken
foetaal DNA in maternaal bloed te detecteren en kwantificeren. Foetale
geslachtsbepaling en rhesus-D typering is inmiddels mogelijk in maternaal bloed
met een specificiteit van 100% en een sensitiviteit van 96%. Beide tests zijn
echter alleen toepasbaar bij het ontbreken van een kopie-gen in de zwangere en
zijn dus niet bruikbaar voor trisomie detectie.
Nieuwe methodes zijn recent geintroduceerd die tot doel hebben foetale
trisomieen te detecteren in maternaal bloed. Sommige methodes maken gebruik van
een gerichte analyse van circulerend DNA in maternaal bloed. Een pilot-studie
waarbij Tandem SNPs werden gebruikt voor deze gerichte analyse liet een 100%
betrouwbaarheid zien voor de detectie van trisomie 21.

Het valideren van een gerichte analyse of circulerend foetaal DNA in maternaal
bloed door de diagnostische betrouwbaarheid voor de detectie van trisomie 21 te
bepalen. Aanvullend zal de testbetrouwbaarheid voor trisomie 18 worden
geevalueerd.

prospectieve cohort studie. Bij zwangere vrouwen die een vlokkentest of
vruchtwaterpunctie ondergaan, zal voorafgaand aan de punctie een veneuze
bloedafname worden verricht

veneuze bloedafname