Nijmegen Exercise Study: de rol van lichamelijke activiteit bij het voorkomen van hart- en vaatziekten

De relatie tussen lichamelijke activiteit en gezondheid is bekend en vaak
beschreven. Zo leidt inactiviteit tot een verhoogd risico op het ontwikkelen
van chronische ziektes als hart- en vaatziekten, hypertensie, beroerte,
osteoporose en diabetes mellitus. Mede om deze reden wordt lichamelijke
inspanning tegenwoordig op allerlei manieren gestimuleerd: door
patiëntenfolders, reclamespotjes, bij de huisarts en in de krant.
Desalniettemin blijkt slechts 52% van de Nederlandse bevolking voldoende te
bewegen; zij voldoen aan de Norm Gezond Bewegen. Dit staat in schril contrast
met de deelnemers van de Nijmeegse Vierdaagse. Voorgaande studies die zijn
uitgevoerd door de Afdeling Fysiologie hebben laten zien dat in deze bijzondere
populatie maar liefst 92% aan de Norm Gezond Bewegen voldoet. Bovendien blijkt
dat deze groep Vierdaagse deelnemers het hele jaar door actief zijn, vaak zelfs
van jongs af aan.

Voorgaande studies die de rol van lichamelijke activiteit onderzocht hebben,
richtten zich veelal op een representatieve steekproef van de bevolking of
hebben bepaalde populaties een levensstijlverandering opgelegd. Een belangrijke
beperking van deze studies is het includeren van een relatief kleine groep
personen, waardoor het lastig is om bepaalde onderzoeksvragen te kunnen
beantwoorden. Zoals hierboven aangegeven, is de groep Vierdaagse deelnemers
bovengemiddeld actief, voeren lichamelijke activiteit uit gedurende het gehele
jaar. Deze unieke groep biedt daarbij de mogelijkheid om het effect van een
actieve levensstijl op de preventie van diverse ziekten in detail uit te
zoeken. Ook kan worden onderzocht of starten met bewegen op latere leeftijd nog
zin heeft, en of er een relatie is tussen lichamelijke activiteit en
ziekteverlof of ziektebeleving.

Het onderzoeken van de rol van fysieke (in)activiteit blijkt in veel onderzoek
moeilijk te zijn. Behalve het verkrijgen van een representatieve steekproef uit
de algemene populatie, is het om methodologische en praktische redenen lastig
om een grote groep mensen te volgen met een actievere levensstijl. In medische
onderzoeken waarin personen worden geincludeerd met een actieve levensstijl, is
het niet ongebruikelijk dat deze personen op latere leeftijd hun actieve
levensstijl zijn gestart (mogelijk naar aanleiding van pathologie). Ook is een
veel gebruikte manier om naar de effecten van lichamelijke activiteit te kijken
het vergelijken van patientengroepen, waarin onderscheid gemaakt wordt tussen
personen met hoge en lage lichamelijke activiteit. Beide keuzes brengen zeer
duidelijke validiteitsproblemen met zich mee. In de te onderzoeken Vierdaagse
populatie met een hoge lichamelijke activiteit kan een helder beeld worden
verkregen van de intensiteit, frequentie en wijze van sportbeoefening, maar ook
wanneer/hoe lang iemand lichamelijk actief is, redenen waarom iemand
lichamelijk actief is en mogelijke aanwezigheid van lichamelijke problemen en
(chronische) ziekten.

De primaire doelstelling van dit onderzoek is het bepalen van het effect van
een actieve leefstijl op de primaire (voorkomen van ziekten) en secundaire
(verminderen van progressie van ziekten) ziektepreventie en op sterfte.

Initieel willen wij ons op deze vraagstelling richten door alle burgers die
deelnemen aan de Nijmeegse 4-daagse 2011 een vragenlijst te laten invullen,
welke vervolgens 15 jaar gevolgd worden met een jaarlijkse vragenlijst.

In een subgroep van 9.600 wandelaars, zullen 5-jaarlijks aanvullende metingen
worden uitgevoerd. Hierdoor zal beter en specifiek inzicht verkregen worden in
een aantal belangrijke risicofactoren voor hart- en vaatziekten en metabole
aandoeningen, welke gekoppeld worden aan specifieke en gedetailleerd overzicht
van de fysieke fitheid middels vragenlijsten en aanvullende testen.

Observationele studie

Het gehele cohort zal jaarlijks een verzoek tot het invullen van een online
vragenlijst ontvangen, hetgeen ongeveer 20 minuten in beslag neemt. In de
subgroep worden daarnaast aanvullende metingen uitgevoerd (lengte, gewicht,
buikomvang, bloeddruk, knijpkracht en bloedafname - 25 mL). De belasting van
deze bepalingen zijn, zowel fysiek alsmede in tijd, minimaal en leveren
belangrijke informatie op, noodzakelijk voor het beantwoorden van de
hoofdvraagstelling.