Een onderzoek naar het verhelpen van chronische slapeloosheid via een online training: met of zonder ondersteuning van een therapeut?

Met een prevalentie van 10-15% is chronische slapeloosheid * insomnie * de
meest voorkomende slaapstoornis. Slecht slapen zorgt voor vermoeidheid en
prikkelbaarheid overdag. Verder zijn er verbanden gevonden met psychische
problemen. Hoewel chronische slapeloosheid een veel voorkomende stoornis is,
wordt het in de meeste gevallen niet behandeld. Slechts een minderheid van alle
mensen met een slaapstoornis zoekt en krijgt professionele hulp. Een van de
redenen hiervoor is dat er te weinig hulpverleners goed opgeleid zijn om
chronische slapeloosheid te behandelen. Dat is spijtig want twee meta-analyses
en twee systematische reviews laten zien dat chronische slapeloosheid goed
behandeld kan worden met cognitieve gedragstherapie.
Naast het tekort aan goed opgeleide professionals is er een tweede reden waarom
psychologische hulpverlening voor insomnie relatief weinig wordt gegeven:
mensen gaan niet graag naar een therapeut voor insomnie. Zelfhulp zou een
oplossing kunnen bieden voor het tekort aan therapeuten en de drempel om naar
een therapeut te gaan. Zelfhulp bij insomnie lijkt goed te werken, al wordt
niet iedereen er door geholpen. Om in de toekomst betere hulp te bieden is het
van belang om na te gaan in hoeverre feedback door een therapeut bij de
oefeningen een toegevoegde waarde hebben.

Het doel van dit onderzoek is om in een grootschalig gecontroleerde studie te
onderzoeken wat de meerwaarde is van feedback bij een online training voor
insomnie.

In de studie krijgen alle participanten (N = 300) een online training. De ene
helft krijgt een online interventie op basis van cognitieve gedragstherapie
zonder ondersteuning. De andere helft krijgt dezelfde interventie, maar met
ondersteuning.

De interventie bestaat uit: ontspanningsoefeningen, slaaphygiëne, registreren van de eigen slaap, slaaprestrictie en cognitief therapeutische oefeningen. De slaaphygiëne richt zich op de omgevingsfactoren, zoals een goed bed en een donkere kamer. Verder wordt er benadrukt dat een bed alleen bedoeld is om in te slapen. Bij slaaprestrictie mogen mensen slechts een beperkt aantal uren in bed liggen om te leren om de tijd dat ze in bed liggen ook daadwerkelijk te slapen. Dit aantal uren wordt langzaam opgebouwd. De cognitieve oefeningen pakken de irreële en disfunctionele gedachten over slaap aan (zoals: >als ik niet acht uur slaap, ben ik morgen een wrak>).

Hoogstwaarschijnlijk zijn er geen risico*s aan het onderzoek verbonden. Het kan
zijn dat er tijdens de interventie enige tijd wat minder geslapen wordt, maar
dit hoort bij de interventie. Het is niet de verwachting dat dit problemen
oplevert, net zo min als dit bij voorgaande onderzoeken het geval bleek.
Daarbij is de tijdsbelasting voor de proefpersonen niet groot (zeventien uur
per persoon over twaalf maanden). Naar onze mening is het uitvoeren van dit
onderzoek gerechtvaardigd vanwege de kleine belasting en de lage risico`s voor
de proefpersonen.