Klinisch beloop en ziektelast van lage luchtweginfecties in de eerste lijn.

Luchtweginfecties vormen een van de belangrijkste redenen voor patiënten om de
huisarts te bezoeken. Lage luchtweginfecties worden het meest gezien bij
ouderen en de incidentiecijfers van deze aandoeningen stijgen met de leeftijd.
Community acquired pneumonie (CAP) is geassocieerd met een slechtere uitkomst
onder ouderen, wat zich uit in hoge complicatie- en mortaliteitscijfers in deze
leeftijdscategorie. Naast het hogere risico op ernstige complicaties, kan ook
een tijdelijke verergering van reeds bestaande comorbiditeit optreden, en
verminderen de kwaliteit van leven en niveau van dagelijks functioneren, zoals
reeds werd aangetoond in studies verricht in de tweede lijn. Voor de eerste
lijn zijn er echter maar weinig gegevens beschikbaar over het klinisch beloop,
ziekteduur en effect van lage luchtweginfecties op comorbiditeit, kwaliteit van
leven en niveau van dagelijks functioneren. Ook is niet bekend in hoeverre
onderliggende comorbiditeit, zoals COPD, het beloop en ziektelast van lage
luchtweginfecties beïnvloedt.
Streptococcus pneumoniae is de meest voorkomende verwekker van CAP maar
precieze percentages ontbreken vooralsnog in de eerste lijn.
Met deze studie wordt beoogd inzicht te verkrijgen in de ziektelast van lage
luchtweginfecties in de eerste lijn in de zin van ziekteduur, aantal
complicaties en kwaliteit van leven. Daarnaast zal de proportie van bacteriële
verwekkers en in het bijzonder het aandeel van Streptococcus pneumoniae in
lage luchtweginfecties in de eerste lijn worden vastgesteld.

1. Beschrijven van de ziektelast van CAP en andere lage luchtweginfecties,
gemeten naar ziekteduur, proportie complicaties, ziekenhuisopnames en
mortaliteit.
2. Beschrijven van de ziektelast van CAP en andere lage luchtweginfecties,
gemeten naar niveau van dagelijks functioneren en ervaren kwaliteit van leven.
3. Onderzoeken van de relatie tussen bestaande comorbiditeit en de ziektelast
van CAP en andere lage luchtweginfecties.
4. Vaststellen van de frequentie van bacteriële pathogenen (Streptococcus
pneumoniae, Haemophilus influenzae, Moraxella catharralis and Mycoplasma
pneumoniae) bij ouderen die zich presenteren met een lage luchtweginfectie in
de eerste lijn.

prospectief observationeel onderzoek

Nadat deelnemers informed consent hebben gegeven, registreert de huisarts of
een onderzoeksarts gegevens over symptomen, voorgeschiedenis en comorbiditeit.
Tevens worden een bloedmonster, urinemonster, keelwat en indien mogelijk een
sputummonster verzameld in de huisartspraktijk, het lokale prikpunt van het
huisartsenlaboratorium of bij de deelnemer thuis. De ernst van de infectie
wordt bepaald met behulp van de volgende parameters: ademfrequentie,
hartfrequentie, bloeddruk, koorts, CRP, de klinische diagnose volgens de
huisarts (ICPC code) en de in het protocol benoemde definities. Een subanalyse
van CAP-gevallen zal worden gemaakt gebaseerd op de klinische diagnose van de
huisarts (ICPC code R81: pneumonie) met de aanwezigheid van tenminste drie
symptomen suggestief voor een pneumonie. Aanwezigheid van bacteriële pathogenen
zal worden vastgesteld door middel van een neuswat, een keelwat en/of
sputumkweek. Aanwezigheid van Streptococcus pneumoniae zal worden vastgesteld
met een Binax urine-antigeentest en PCR. Aan deelnemers wordt gevraagd om vanaf
dag 1, voor de duur van hun klachten en met een maximum van 4 weken, een
dagboek in te vullen met vragen over symptomen en eventuele noodzaak tot het
opnieuw zoeken van medische behandeling. Op dag 1 en daarna wekelijks gedurende
4 weken vullen deelnemers een meetinstrument voor kwaliteit van leven en
dagelijkse functioneren (EQ-5D) in. Na 3 maanden wordt deelnemers gevraagd deze
EQ-5D nog eenmaal in te vullen. Gegevens over ziekenhuisopname, overlijden en
ongeplande extra bezoeken aan de huisartspraktijk, polikliniek of spoedeisende
hulpafdeling van een ziekenhuis binnen 28 dagen na de start van de episode van
lage luchtweginfectie zullen retrospectief uit het HIS worden verzameld bij
deelnemende huisartspraktijken. De extra tijd bovenop het consult bij de
huisarts zal 5 minuten bedragen. Het huisbezoek door een laboratoriummedewerker
kost ongeveer 10 minuten. Een risico van de eenmalige bloedafname is een
hematoom, dat binnen enkele dagen zal verdwijnen. Het invullen van het
dagboekje kost ongeveer 2 minuten per dag en het invullen van de wekelijkse
vragenlijst (EQ-5D) kost ongeveer 2 minuten per vragenlijst.