De effecten van plantaardige sterolen en stanolen op de oxyphytosterolen concentraties in het bloed van gezonde mensen

Plant sterolen en stanolen zijn qua structuur gerelateerd aan cholesterol, maar
ze worden in een veel mindere mate geabsorbeerd. Door deze overeenkomst in
structuur, remmen sterolen en stanolen de cholesterol absorptie in de darmen.
Hierdoor wordt de LDL cholesterol concentratie in het bloed verlaagd met
ongeveer 10% bij een dagelijkse inname van 2.5 gram. Producten verrijkt met
plant sterolen en stanolen zijn daardoor verkrijgbaar in de supermarkten om het
risico op hart- en vaatziekten te verkleinen. Net als cholesterol, kunnen plant
sterolen oxidatie ondergaan wat resulteert in de formatie van oxyphytosterolen.
Studies uitgevoerd met proefdieren hebben gesuggereerd dat oxyphtosterolen
atherogeen zijn. Concentraties van oxyphytosterolen zijn geidentificeerd in
menselijke samples, maar het effect van een verhoogde inname van plant sterol
op de serum concentratie van oxyphytosterolen in mensen is niet bekend. Aan de
andere kant kunnen plant stanolen niet oxideren en verlagen ze naast de
cholesterol absorptie, ook de absorptie van plant sterolen.

Het primaire doel van het onderzoek is om de effecten te onderzoeken van een
dagelijkse inname van plant sterolen en stanolen op de gevaste waardes van de
oxyphytosterol concentratie in het bloed.
Het secundaire doel van het onderzoek is om de effecten te onderzoeken van een
eenmalige inname van plant sterolen of stanolen op de postprandiale
concentraties van oxyphytosterolen in het bloed.

Gerandomiseerd, dubbelblind, placebo-gecontroleerd cross-over onderzoek. Het
onderzoek zal in totaal 20 weken duren, bestaande uit 3 test periodes van 4
weken waarbij de proefpersonen een testproduct zullen gebruiken. Elke periode
wordt gescheiden door een wash-out periode van 4 weken. Aan het begin en in
week 3 van elke periode zullen de proefpersonen naar de universiteit komen om
een nuchter bloedsample af te geven. Aan het einde van elke periode, in week 4,
zullen de proefpersonen naar de universiteit komen voor een testdag. Gedurende
8 uur zal er dan vervolgens bloed worden afgenomen en de proefpersonen
ontvangen een ontbijt en een lunch.

Tijdens elke testperiode, zullen de proefpersonen dagelijks 20 gram margarine nuttigen, verdeeld over ten minste 2 tijdstippen. Deze margarine zal verrijkt zijn met sterolen of met stanolen of er zal geen verrijking zijn (controle margarine). Tijdens de 4-weken wash-out zullen de proefpersonen teruggaan naar hun normale eetpatroon. Voor de postprandiaal test, zullen de proefpersonen een vetrijk ontbijt nuttigen, verrijkt met 3.0 gram plant sterolen of stanolen of zonder verrijking (controle conditie). Vervolgens zullen ze na 4 uur, ook een lunch krijgen. De totale duur van zo'n testdag is 8 uur.

Voor aanvang van de studie worden de proefpersonen door middel van 2 bezoeken
van 10 minuten gescreend om de geschiktheid voor de studie vast te stellen. Bij
beide bezoeken zullen lichaamslengte, lichaamsgewicht en bloeddruk worden
bepaald en zal er bloed worden afgenomen door middel van een venapunctie. In
totaal zal er op deze twee dagen 11 ml bloed worden afgenomen. De deelnemers
dienen ook een tweetal vragenlijsten in te vullen.
Gedurende de studie zullen de proefpersonen 9 maal naar de universiteit komen.
Bij 6 bezoeken zal er een venapunctie plaatsvinden waarbij er 3.5 ml bloed zal
worden afgenomen. Bij de andere 3 bezoeken zal er een intraveneuze cannule
worden geplaatst waarbij er 13 maal bloed wordt afgenomen. Gedurende deze
periode mogen ze lichte werkzaamheden vervullen. TIjdens de onderzoeksperiode
houden de proefpersonen een dagboek bij, waarin zij eventuele ziekten,
medicijngebruik en bijzonderheden vermelden. De bloedafname vindt plaats door
een ervaren persoon, toch is het mogelijk dat er blauwe plekken optreden.