De invloed van aandacht op de verwerking van pijnprikkels en vice versa

Het kunnen ervaren van pijn is essentieel voor het voortbestaan van de mens;
pijn signaleert dat er ergens in het lichaam iets mis is of mis dreigt te gaan
en dat er actie ondernomen dient te worden. Bijvoorbeeld, als een kind een hete
pan aanraakt zorgt de perceptie van pijn ervoor dat het zijn hand zo snel
mogelijk terugtrekt, indien dit niet het geval is of als de reactie te traag is
zou er grote schade op kunnen treden. Echter kan pijn ook optreden na
bijvoorbeeld een operatie of als er geen gevaar is voor het lichaam. Bij deze
gevallen is pijnbestrijding vaak nog lastig. Eerder onderzoek heeft aangetoond
dat de subjectieve pijnbeleving van proefpersonen die acute pijnstimuli
aangeboden krijgen veranderd als wel of geen aandacht op de pijnstimuli wordt
gericht. Het is echter nog onduidelijk wat het effect van aandacht is op de
corticale verwerking van pijnstimuli. Heeft aandachtsverschuiving al effect op
de vroege somatosensorische verwerking van de pijnstimuli of pas wanneer het de
bron in de hersenen bereikt waar een emotionele of motivationele waarde aan de
stimuli wordt verbonden? Vragen als deze kunnen door middel van de voorgestelde
experimenten beantwoord worden.

Inzicht krijgen in de modulerende effecten van aandacht op de verwerking van
korte elektrische, pijnlijke en niet-pijnlijke stimuli in de hersenen. Dit doel
kan onderverdeeld worden in de volgende subdoelen.
• Het vergelijken van hersenactiviteit bij pijnverwerking in verschillende
aandachtscondities, waarbij aandacht is gericht op de pijnbeleving of op de
uitvoer van een distractie taak of op een andere locatie.
• Modulerend effect van pijnverwerking op aandacht, waarbij elektrische stimuli
mogelijk aandacht wegtrekken van de uitvoer van een aandachtstaak.
• Het vaststellen van bronnen van pijnverwerking door het lokaliseren van de
bronnen door middel van het gemeten EEG.
• Het vaststellen van het tijdsverloop van hersenactiviteit in verschillende
bronnen en de interactie tussen deze bronnen. Alsmede vaststellen wat het
effect van aandachtsverplaatsing is op dit tijdsverloop en interactie.

Een zestal experimenten zullen uitgevoerd worden welke een antwoord zullen
geven op de bovengenoemde doelen. Deze experimenten zullen de invloed van
aandacht op pijnverwerking bepalen door middel van distractie of door middel
van spatiële aandachtsverschuiving en een combinatie van beide. De invloed van
pijn op aandacht zal bepaald worden door middel van twee N-terug taken en een
attentional blink taak.
Het gaat hierbij om een observationeel wetenschappelijk onderzoek. Er wordt
gebruik gemaakt van een 'within-subjects' design. Aandachtsmanipulaties worden
tussen/binnen experimentele blokken semi-random verdeeld, zodat alle condities
gelijk verdeeld zijn over de blokken.

Niet-pijnlijke en pijnlijke stimuli zullen tijdens de experimenten aangeboden worden aan de proefpersonen.

Er zal geen invasieve of medische interventie worden gebruikt. De individuele
pijntolerantie grens van alle deelnemers zal in een voormeting worden
vastgesteld. Hierdoor wordt rekening gehouden met mogelijke verschillen in
pijnbeleving tussen proefpersonen, en zullen pijnprikkels onder de persoonlijke
pijngrens blijven.

De EEG apparatuur en de elektrische pijn stimulators zijn uitvoerig getest, en
dientengevolge kan geconcludeerd worden dat deelname aan de experimenten geen
veiligheidsrisico*s met zich mee zal brengen.