Proteomics bij vroege neoplasie in een Barrett slokdarm: biomarkers voor vroege detectie.

De incidentie van slokdarmkanker is de afgelopen 30 jaar verviervoudigd.
Wanneer slokdarmkanker symptomatisch wordt bestaat er een slechte prognose. In
dit stadium is de enige behandelingsmogelijkheid een chirurgische
slokdarmresectie, waarbij er een mortaliteitsrisico van 3-5% bestaat en een
morbiditeits ratio van 30-50%. Daarnaast wordt bij 50% van de patienten op het
moment van diagnose een lokaal irresectabele afwijking, metastasen op afstand
of een slechte algehele conditie aangetroffen, waardoor patienten niet geschikt
zijn voor een curatieve behandeling. Aanwezigheid van Barrett slokdarm is de
meest belangrijke risicofactor voor het ontwikkelen van slokdarmkanker. In een
Barrett slokdarm is het plaveiselepitheel van de distale slokdarm vervangen
door cilindrisch epitheel met intestinale metaplasie, onder invloed van
chronische gastro-oesofageale reflux. Maligne transformatie van Barrett
slijmvlies tot kanker is een traag proces, wat tot enkele decennia in beslag
kan nemen. Progressie tot carcinoom vindt plaats door verschillende stadia,
geclassificeerd als geen dysplasie, laaggradige dysplasie en hooggradige
dysplasie. Om maligne transformatie te detecteren in een vroeg en behandelbaar
stadium, vindt bij patienten met een Barrett slokdarm regelmatige endoscopische
surveillance plaats. Studies laten zien dat patienten met Barrett bij wie
kanker wordt geconstateerd een uitstekende prognose hebben.

In de VS worden de kosten van Barrett surveillance geschat op 290 miljoen per
jaar, de jaarlijkse kosten in Nederland worden geschat op ¤4,000,000 met
ongeveer 8,000 gastroscopieen per jaar. Naast de hoge jaarlijkse kosten van
endoscopische surveillance, zijn endoscopieen belastend voor de patient. Een
minder invasieve en minder dure diagnostische test zou van grote waarde kunnen
zijn. Analyse van eiwitprofielen, bijvoorbeeld in bloed of weefsel van
patienten, dmv massa spectrometrieen hebben de potentie om specifieke profielen
te detecteren, die gebruikt kunnen worden als diagnostische test. Dit zou een
alternatief kunnen bieden voor endoscopische surveillance en potentieel voor
Barrett screening.

Om meer informatie te krijgen over welke eiwitten bestudeerd zouden moeten
worden in bloed, wordt het eiwitprofiel in weefsel van een Barrett slokdarm met
en zonder vroege neoplasie bestudeerd, om te detecteren welke eiwitten aanwezig
zijn in weefsel met en zonder vroege neoplasie. Massa spectrometrie (MS) met
liquid chromatography (LC) van epitheel is een waardevolle methode gebleken in
eiwit onderzoek op weefsel. Een nadeel van de techniek is dat minder vaak
voorkomende eiwitten vaak niet gedecteerd worden in complexe eiwit samples. Een
methode om specifieker en dieper naar de proteomen van het weefsel te kijken is
dmv selectieve sampling van bepaalde cel typen middels Laser Captured
Microdissection (LCM). Een pilot studie, om de feasability van de huidige
studie te testen, naar niet dysplastische biopten liet zien dat er hoge
aantallen van eiwitten en peptiden geidentificeerd kunnen worden in biopten en
het verschil tussen epitheliale en stromale cellen is goed reproduceerbaar.

Het vergelijken van eiwitprofielen van epitheel en stroma, van patienten met
een Barrett slokdarm, met en zonder vroege neoplasie in ER preparaten, met als
doel het identificeren van een biomarker die aanwezigheid van vroege neoplasie
in een Barrett slokdarm kan voorspellen.

Om over een grotere hoeveelheid neoplastische cellen te beschikken, worden
endoscopische resectie (ER) preparaten gebruikt. Ten opzichte van
biopsiemateriaal zijn de voordelen: 1) een ER preparaat bevat meer vroeg
neoplastische cellen dan een biopt, 2) ER preparaten zijn groter dan biopten,
wat de orientatie van het vriesmateriaal faciliteert voordat er gesneden wordt.
Door goede orientatie is er een betere histopathologische beoordeling mogelijk.

In de niet-gerandomiseerde studie worden 2 groepen van 10 patienten
geincludeerd. Eiwitprofielen van Barrett slokdarm van patienten met vroege
neoplasie en zonder dysplasie worden vergeleken op een epitheliaal en stromaal
niveau, dmv massa spectrometrie. Patienten worden in het AMC Amsterdam
geincludeerd. Specimens worden bewerkt en geanalyseerd in het EMC Rotterdam,
bij het Nederlands Proteomics Centrum.

Voor de non-dysplastische groep betreft het een reguliere controle endoscopie,
waarbij standaard biopten worden afgenomen. Algemene risico's van een
gastroscopie kunnen zijn: lichte beschadiging van de keel door introductie van
de endoscoop, slikklachten en retrosternale pijn.
De controle wordt uitgebreid met een endoscopische resectie door middel van de
cap-techniek, waarbij kleine bloedingen kunnen optreden in 6% van de gevallen
die goed behandelbaar zijn met endoscopische hemostatische technieken.

Voor de dysplastische groep geldt dat er geen extra risico's zijn verbonden aan
deelname, gezien bij deze patienten een endoscopische resectie geindiceerd is
als therapie voor carcinoom of hooggradige dysplasie.