Voorkoming van disfunctioneren van parotis (wangspeekselklier) als gevolg van radiotherapie door stamcel sparende intensiteit gemoduleerde radiotherapie (SCS-IMRT)

Veel patiënten (ca 40%) die met radiotherapie behandeld worden voor hoofd-hals
kanker krijgen last van een droge mond. Eten gaat hierdoor lastiger en de kans
op tandbederf is groter. Deze bijwerking is vaak permanent en wordt door de
meeste patiënten als vervelend ervaren. Een belangrijke reden van het krijgen
van een droge mond is dat de voor het oor gelegen speekselklieren (de
zogenaamde gl. parotis), (deels) meebestraald worden. Afhankelijk van de
stralingsdosis beschadigt dit deze speekselklieren.
De bestralingdosis wordt gericht op de tumor en lymfeklieren. Tegelijkertijd
wordt op dit moment de gemiddelde bestralingsdosis op beide voor het oor
gelegen speekselklieren zo laag mogelijk gehouden. Desondanks ondervindt nog
altijd ca 40% van de patiënten hinder van een droge mond.
Tijdens de bestralingsbehandeling krijgt zelfs 80% van de patiënten last van
een droge mond. Echter bij de helft van deze patiënten herstelt dit droge
gevoel doordat de functie van de voor het oor gelegen speekselklieren herstelt.
Of dit gebeurd hangt af of er na de behandeling in deze speekselklieren nog
stamcellen over zijn. Deze stamcellen zijn namelijk in staat om nieuwe
speekselkliercellen te maken.
Recent is in het UMCG ontdekt dat deze stamcellen zich bevinden in de grote
afvoerbuizen van de voor het oor gelegen speekselklier. Op dit moment wordt er
voor gezorgd dat de gemiddelde stralingsdosis in de voor het oor gelegen
speekselklieren zo laag mogelijk is, zonder specifiek op de plek waar de
stamcellen zitten te letten.
Een logische stap is nu te proberen om de stralingsdosis specifiek in het deel
van de voor het oor gelegen speekselklier waar de stamcellen zitten, te
verminderen. Dit vergroot mogelijk de kans dat de stamcellen de
bestralingsperiode overleven en verkleint daarmee de kans op het krijgen van
een blijvende droge mond.

Te onderzoeken of de kans op het krijgen van onherstelbare droge mond kleiner
is met de stamcel sparende radiotherapie vergeleken met de huidige standaard
radiotherapie.

Gerandomiseerd dubbelblind placebo gecontroleerd onderzoek.

Vermindering van stralingsdosis specifiek in het deel van de parotis waar zich de meeste stamcellen bevinden.

Zowel de standaard als experimentele arm voldoen aan de voorwaarden gesteld aan
de radiotherapeutische behandeling van hoofd-hals tumoren en leveren dus geen
extra risico's. De interventie heeft de vorm van een verandering in
bestralingstechniek en levert voor de patient geen extra belasting op.