Hoofdhuidkoeling bij radiotherapie op de schedel

Bij 25-35% van de kankerpatiënten treedt hersenmetastasering op. Bij 14 % van
alle kankerpatiënten ontwikkelen zich hierdoor symptomen. Palliatieve
radiotherapie op de schedel blijkt in deze situatie effectief en wordt dan ook
vaak toegepast indien de algemene conditie redelijk is. Daarbij treedt vrijwel
altijd ernstige haaruitval op. De mediane overlevingsduur is drie tot vier
maanden, te kort voor een herstel tot de vroegere haardracht. Het haarverlies
wordt als een van de grootste problemen van kanker en de behandeling ervaren.
Het is evidence based dat ernstige haaruitval als gevolg van chemotherapie door
hoofdhuidkoeling aanzienlijk beperkt kan worden en dat dit een positieve
psychosociale betekenis heeft. Echter het effect van hoofdhuidkoeling bij
radiotherapie van het hoofd is onbekend.

Primaire doel: Het beantwoorden van de vraag of hoofdhuidkoeling, zoals nu
toegepast bij chemotherapie, ook bij totale schedelbestraling ernstig
haarverlies kan beperken.

Secundaire doelen: Het bepalen van
• de benodigde tijdsinvestering voor hoofdhuidkoeling bij radiotherapie met het
Paxmankoelsysteem (of een ander koelsysteem)
• hoe hoofdhuidkoeling bij radiotherapie verdragen wordt
• hoe belastend haaruitval als gevolg van radiotherapie op de schedel door
patiënten en hun directe naasten ervaren wordt
• indien hoofdhuidkoeling ernstig haarverlies beperkt, is dit dan gerelateerd
aan de bereikte temperatuurverlaging van de hoofdhuid.

Niet gerandomiseerde pilotstudie waarbij haarverlies van patienten met
hoofdhuidkoeling wordt vergeleken met dat van patienten zonder
hoofdhuidkoeling. Patienten die kiezen voor hoofdhuidkoeling worden 30 minuten
voor aanvang van de bestraling gekoeld m.b.v. een Paxman koelmachine. Daarna
volgt bestraling volgens het standaard protocol. Voorafgaand aan de eerste
radiotherapiebehandeling en vier weken na de laatste radiotherapiebehandeling
zal de haardichtheid objectief bepaald worden met behulp van de cross section
trichometer. Patienten worden tijdens elke radiotherapiebehandeling gevraagd om
een vragenlijst in te vullen. De mate van haarverlies wordt vastgesteld door de
patient, de onderzoeker en een directe naaste. De mate van haarverlies na de
laatste maal radiotherapie wordt uitgevoerd middels een bezoek van de
onderzoeker aan de patient, in het Catharina Ziekenhuis, of zo nodig in de
thuissituatie.

-belasting: 30 minuten langer verblijf op de afdeling radiotherapie en het
invullen van een vragenlijst (tijdens 5 bestralingen) en ondergaan van
haardichtheidsmeting met de trichometer (niet invasief en niet pijnlijk)