Onderzoek naar de link tussen dopamine synthese en (pathologisch) gokken: een exploratieve Positron Emissie Tomografie studie

Onderzoeksvraag 1:
Verschillende recente onderzoeken naar gokverslaving hebben een prominente rol
gevonden voor dopamine in controle verlies bij gokken. Deze neurotransmitter is
al langer in verband gebracht met middelenafhankelijkheid.
Middelenafhankelijkheid, bijvoorbeeld alcohol- of drugsverslaving, heeft veel
overeenkomsten met gokverslaving. Daarom wordt er ook veronderstel dat, net
zoals bij middelenafhankelijkheid, gokken leidt tot kortstondige verhoging van
dopamine in het beloningssysteem in de hersnen. Echter, of pathologisch gokken,
net zoals middelenafhankelijkheid, gekenmerkt wordt door dezelfde dopamine
dysfunctie is nog onduidelijk. Onze eerste onderzoeksvraag is dan ook of
pathologische gokkers een abnormale dopamine synthese capaciteit hebben in
vergelijking met gezonde controle proefpersonen.

Onderzoeksvraag 2:
Studies hebben aangetoond dat pathologische gokkers een verhoogde gevoeligheid
voor beloning hebben terwijl zij minder gevoelig zijn voor straf. Deze
abnormale gevoeligheid voor beloning en straf wordt gezien als een kenmerk van
pathologisch gokken wat ontremt gokgedrag in de hand werkt. Ook al zijn er
verschillende aanwijzingen dat dopamine een rol speelt in deze verstoorde
gevoeligheid voor beloning en straf, of dopamine verstoringen in pathologisch
gokken aanwezig zijn is nog niet bekend. Door de waardes van dopamine synthese
capaciteit te correleren met een individuele gedragsmaat van
beloningsgevoeligheid willen we onderzoeken hoe dopamine synthese samenhangt
met beloningsgevoeligheid.

Onderzoeksvraag 3:
Momenteel onderzoeken dr Sescousse en professor Cools met een farmacologische
studie hoe een dopamine receptor antagonist gokgedrag beinvloedt (ABR number
NL36779.091.11). Zij testen de hypothese dat pathologisch gokken gekenmerkt
wordt door een verhoogde gevoelighied voor het winnen van geld ten opzichte van
het verliezen van geld tijdens gokken. Dr Sescousse en collega's verwachten
dat deze verstoring van beloning- en verliesgevoeligheid genormaliseerd kan
worden in pathologische gokkers door het toedienen van een dopamine antagonist
(remmer), namelijk sulpiride.
De effecten van medicijnen die dopamine verhogen of verlagen op
beloningsgevoeligheid is afhankelijk van de begin waardes van dopamine synthese
capaciteit in een individu. Door het combineren van onderzoeksgegevens van Dr.
Sescousse en collega's met onze dopamine synthese capaciteit metingen kunnen we
controleren voor deze individuele verschillen en beter inzicht krijgen in hoe
dopamine een rol speelt in belongingsgevoeligheid in pathologisch gokken.

Doel 1:
- Testen of pathologische gokkers afwijkende dopamine synthese capaciteit
waardes in het beloningsgebied in de hersenen (striatum) hebben dan controle
proefpersonen.

Doel 2:
- Onderzoeken of pathologische gokkers verschillen op beloningsgevoeligheid in
vergelijking met controle proefpersonen
- Testen of individuele dopamine synthese waardes samenhangen met een maat voor
beloningsgevoeligheid.

Doel 3:
- Vaststellen of het dopaminerge effect van sulperide op beloning- en
verliesgevoeligheid, zoals onderzocht in de studie van Dr. Sescousse en
collega's (ABR number NL36779.091.11), voorspels kan worden door individuele
verschillen in dopamine synthese capaciteit waardes.

Een groep van 24 pathologische gokkers zal vergeleken worden met 24 niet
gokkende controle proefpersonen in een *between subjects design*. Proefpersonen
uit de eerdere studie van Dr. Sescousse en collega's (ABR number
NL36779.091.11) zullen uitgenodigd worden om een PET scan te ondergaan en
hoeven geen intake sessie te ondergaan. Proefpersonen die nieuw aangemeld zijn
zullen tweemaal uitgenodigd worden. De eerste intake sessie zal plaats vinden
op het Donders Centre for Cognitive Neuroimaging en zal ongeveer twee uur in
beslag nemen waarin ook een structurele MRI scan wordt gemaakt. De tweede
sessie zal plaatsvinden op de Nucleaire Geneeskunde van het UMC St Radboud waar
de PET scan gemaakt zal worden, deze sessie duurt ongeveer 2,5 uur.
De PET scan sessie begint met het invullen van het informed consent, waarna de
proefpersoon tabletten carbidopa (150 mg) en een tablet entacapone (400 mg)
moet innemen. De inwerktijd van carbidopa en entacapone is ongeveer 1 uur
(gebasseerd op eerder onderzoek en halfwaardetijd van carbidopa en entacapone).
Tijdens deze inwerktijd zal de proefpersoon gevraagd worden een computer taak
te doen waarin zoveel mogelijk punten verzameld moeten worden.
Ongeveer 1 uur na inname van carbidopa en entacapone worden proefpersonen naar
de PET scanner begeleid en comfortable worden neergelegd op het scannerbed. De
proefpersoon krijgt dan een infuus met F-DOPA ligand waarna de proefpersoon
direct in de PET scanner wordt geschoven en gescand wordt. Het scannen duurt
ongeveer anderhalf uur. Na de PET scan is de sessie ten einde en kan de
proefpersoon naar huis (de sessie neemt ongeveer 2 uur en 30 minuten in
beslag).

- Proefpersonen worden tweemaal gezien. Een keer voor de intake sessie en
structurele MRI hersenscan en een tweede keer voor de PET scan sessie. Nota
bene, omdat we de proefpersonen uit de studie van dr. Sescousse en collega's
willen uitnodigen, is voor hen de intake sessie overbodig, en worden zij direct
uitgenodigd voor de PET scan sessie.

- De dag voor de PET scan sessie mogen de proefpersonen geen alcohol of drugs
gebruiken.

-Alle proefpersonen worden een uur na inname van carbidopa en entacapone
gescand. Carbidopa is een decarboxylase inhibitor die er voor zorgt dat F-DOPA
niet in het perifere systeem wordt afgebroken en daar door beter in de hersen
zijn werk kan doen. Entacapone blokkeert het enzym COMT (catechol-O-methyl
transferase), dat betrokken is bij de afbraak van FDOPA in de periferie, en
zorgt hierdoor dat er minder FDOPA hoeft worden toegediend. Carbidopa en
entacapone hebben beide geen nadelige werking voor de proefpersoon.

- De proefpersonen worden intraveneus geinjecteerd met F-DOPA. F-DOPA is niet
schadelijk voor de gezondheid omdat de hoeveelheid die gebruikt wordt (max
mSV/5 mCi) laag is; lager dan de meeste diagnostische CT protocollen.