Het effect van repetitieve transcraniele magnetische stimulatie op negatieve symptomen en cognitief disfunctioneren bij schizofrenie: een gecombineerde behandel- en fMRI studie

Schizofrenie is een invaliderende ziekte met vaak ernstige psychische en
sociale gevolgen. Mensen met schizofrenie kunnen last hebben van drie
categorieën symptomen: positieve symptomen, negatieve symptomen en cognitief
disfunctioneren. Positieve symptomen zijn wanen en hallucinaties. Negatieve
symptomen zijn onder andere anhedonie, apathie, affectvervlakking en
initiatiefverlies. Cognitief disfunctioneren kan zich uitten in
concentratiestoornissen, geheugenstoornissen en leerproblemen. De
behandelmogelijkheden van de negatieve symptomen en het cognitief
disfunctioneren zijn beperkt en teleurstellend. Beeldvormend onderzoek van de
hersenen toont aan dat mensen met schizofrenie afwijkingen in de hersenen
hebben in vergelijking tot gezonde proefpersonen, vooral de prefrontale cortex
zou disfunctioneren. Tevens laat beeldvormend onderzoek zien dat de
dorsolaterale prefrontale cortex (DLPFC) bij patiënten met schizofrenie minder
actief, en dat deze gecorreleerd is met de ernst van de negatieve symptomen bij
schizofrenie. De verminderde activatie van de prefrontale cortex wordt ook in
verband gebracht met het cognitief disfunctioneren bij schizofrenie.

Transcraniële magnetische stimulatie (TMS) is een niet-invasieve methode om de
hersenschors kortdurend te stimuleren of te inhiberen. Bij TMS wordt een
stroomspoel tegen de schedel gehouden, deze produceert een magnetisch veld dat
de schedel passeert en in het onderliggende hersenschors een elektrische stroom
opwekt. Deze elektrische stroom stimuleert focaal de neuronen. Bij rTMS worden
de TMS-pulsen repetitief toegediend. De frequentie waarmee de pulsen worden
toegediend bepalen of de onderliggende hersenschors wordt gestimuleerd danwel
geremd. Hoogfrequente rTMS (10-20 Hz) stimuleert de hersenschors en
laagfrequentie rTMS (rond 1 Hz) remt de hersenschors.
Zoals eerder vermeld is er bij mensen met schizofrenie sprake van een
onderactiviteit in de DLPFC, welke in verband wordt gebracht met de negatieve
symptomen en het cognitief disfunctioneren bij schizofrenie. Deze studie wil
door middel van bilaterale hoogfrequente rTMS van de DLPFC dit
hersenschorsgebied stimuleren met als doel de onderactiviteit te corrigeren.

Het betreft een dubbelblind placebo gecontroleerd onderzoek.

De rTMS groep (n=16) ontvangt tweemaal daags gedurende 15 dagen tweemaal daags rTMS behandeling, de controlegroep (n=16) ontvangt tweemaal daags gedurende 15 dagen 'sham' behandeling.

De geschatte belasting voor het hele onderzoek is 31 uur voor beide groepen
(controlegroep en behandelgroep).
De risico's van meewerken aan het onderzoek zijn in de controlegroep minimaal
en omvatten de risico's die zijn verbonden aan het fMRI onderzoek zoals het
optreden van claustrofobie en gehoorsschade. Zodra er aanwijzingen zijn voor
claustrofobie wordt de fMRI sessie meteen gestaakt en het gehoor wordt
beschermd middels headsets. De rTMS behandelgroep heeft een klein risico op het
optreden van een epileptisch insult naast de genoemde risico's verbonden aan
het fMRI onderzoek.