Om meervoudige causale mechanismen te identificeren die AD/HD gerelateerde symptomen kunnen verklaren is een integratieve benadering nodig. In dit project richten wij ons daarom op de interactie tussen motivatie en executief functioneren in AD/HD.…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Cognitieve en aandachtsstoornissen en -afwijkingen
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
- Gedragsmaten op beide cognitieve taken (respons inhibitie en cognitieve
flexibiliteit) tijdens monetaire motivatie vergeleken met geen externe
motivatie.
- Hersenactivatie tijdens response inhibitie en cognitieve flexibiliteit
tijdens monetaire motivatie vergeleken met geen externe motivatie.
- DAT genotype
Secundaire uitkomstmaten
IQ (verkorte IQ test)
Mate van ernst van symptomen (gemeten met vragenlijsten en een screenings
interview)
Achtergrond van het onderzoek
Enkelvoudige causale modellen van AD/HD leggen de nadruk op een executief
disfunctioneren en leggen de oorzaak primair bij verzwakte inhibitie controle.
Een substantieel aantal fMRI studies hebben zich gericht op het bestuderen van
de neurale basis van inhibitie controle bij AD/HD en in mindere mate ook op
cognitieve flexibiliteit. Deze studies laten zien dat AD/HD wordt geassocieerd
met een inefficiente activatie van een aantal gebieden in de prefrontale
cortex, basale ganglia en cerebellum gedurende deze inhibitie controle taken.
Er is echter toenemend bewijs van inter-individuele verschillen in executief
functioneren bij deze stoornis. Daarnaast is er ook toenemend bewijs van fMRI
studies naar de neuronale basis van beloningsverwerking die een verminderde
activatie van het ventrale striatum aantonen bij mensen met AD/HD. Daarnaast
werkt de meestgebruikte medicatie voor de behandeling van AD/HD symptomen op
het Dopaminerge systeem. Dopamine Transporter (DAT) genotype bepaalt
individuele verschillen in baseline niveau's van Dopamine en eerder is
aangetoond dat DAT een belangrijke rol speelt bij zowel AD/HD als de interactie
tussen motivatie en executieve functies.
Het huidige begrip van de heterogene en complexe aard van AD/HD heeft gezorgd
voor een verschuiving naar het identificeren van meerdere causale paden. Hoewel
AD/HD onderzoek zich zowel op motivatie als executief functioneren heeft
gericht zijn er maar weinig studies naar de neurale integratie van motivatie,
executief functioneren en DAT genotype om de oorzaken van AD/HD symptomen te
verklaren.
Doel van het onderzoek
Om meervoudige causale mechanismen te identificeren die AD/HD gerelateerde
symptomen kunnen verklaren is een integratieve benadering nodig. In dit project
richten wij ons daarom op de interactie tussen motivatie en executief
functioneren in AD/HD. We zullen ons specifiek richten op de bottom-up effecten
van beloning op inhibitie controle en cognitieve flexibiliteit en de rol van
DAT genotype hierin. Uit eerdere studies blijkt dat deze twee vormen van
executief functioneren vaak zijn aangetast bij mensen met AD/HD. Deze nieuwe,
integratieve benadering zal een verbeterde, uitgebreidere verklaring geven van
de onderliggende mechanismen die deze veel voorkomende stoornis veroorzaken.
Adolescentie is een cruciale periode waarin een disbalans tussen motivatie en
executief functioneren plaatsvind. Door een substantiele leeftijdsgroep te
includeren en de AD/HD subtypen de balanceren zullen we in staat zijn om de
ontwikkelings traject gedurende de adolescentie vastleggen van de
motivatie-executieve functie interacties bij AD/HD en typisch ontwikkelende
kinderen.
Onderzoeksopzet
Gecontroleerde niet gerandomiseerde observationele interventie (MRI) studie.
Geslacht en leeftijd worden gebalanceerd tussen groepen.
Inschatting van belasting en risico
Er zijn geen directe risico's verbonden aan deelname. Als van toepassing wordt
aan deelnamers gevraagd om psychostimulerende medicatie 24 uur voor deelname
stop te zetten. Uit voorgaand onderzoek blijkt namelijk dat het gebruik van
medicatie AD/HD symptomen wegneemt en ook hersenactivatie normaliseert. Een
onafhankelijk arts kan ten alle tijden worden geraadpleegd. Na afloop kunnen
deelnemers hun medicatie weer innemen zonder schadelijke consequenties. De
risico's van MRI scans zijn verwaarloosbaar. Voor genotype bepaling wordt een
speeksel monster afgenomen. Zie ook het onderzoeksprotocol voor
veiligheidmaatregelen.
Publiek
Montessorilaan 3
6525 HR nijmegen
NL
Wetenschappelijk
Montessorilaan 3
6525 HR nijmegen
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
20 normaal ontwikkelende kinderen en adolescenten
20 kinderen en adolescenten met AD/HD-Gecombineerd type (AD/HD-C)
20 kinderen en adolescenten met AD/HD-met voornamelijk concentratieproblemen (AD/HD-I)
Alle proefpersonen zullen tussen de 12-17 jaar zijn, de groepen zullen gematched worden naar leeftijd.
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
- Gebruik van psychoactieve medicatie die niet onderbroken kan worden (proefpersonen die psychoactieve mediactie gebruiken behoren inname stop te zetten, ten minste 24 uur voor de test)
- Intelligentie niveau < 75
- Leerstoornissen
- Neurologische afwijkingen
- Comorbiditeiten met uitzondering van: anti-socialegedragstoornis en oppositioneel-opstandige gedragsstoornis
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
Register | ID |
---|---|
CCMO | NL41020.091.12 |