Pilotonderzoek naar het conditioneren van cortisolwaardes en de psychofysiologische effecten daarvan

Er zijn aanwijzingen dat endogene cortisolwaarden beïnvloed kunnen worden door
conditionering, wat mogelijk psychofysiologische effecten zou kunnen hebben.
Het vermogen om cortisol te conditioneren kan nieuwe therapeutische
mogelijkheden bieden. Echter, er is nog uitgebreider onderzoek nodig om deze
bevindingen te bevestigen.

Het doel van het pilotonderzoek is het toetsen van de haalbaarheid van een
onderzoeksdesign dat bedoeld is om endogene cortisolwaarden te beïnvloeden en
om data te leveren voor een powerberekening voor het hoofdonderzoek naar het
conditioneren van endogeen cortisol en de psychofysiologische effecten daarvan.

Er wordt een placebogecontroleerd conditioneringsparadigma getoetst bestaande
uit twee fasen.
In de acquisitiefase, bestaande uit drie sessies op drie opeenvolgende dagen,
wordt er een associatie gelegd tussen een ongeconditioneerde stimulus
(cortisol- of placebopil) en de geconditioneerde stimulus (een nieuw smakend
drankje). In de evocatiefase die ook uit drie sessies op opeenvolgende dagen
bestaat en een week na de acquisitie fase plaatsvindt, krijgen alle deelnemers
placebo in combinatie met hetzelfde drankje als in de acquisitiefase.
Tijdens de acquisitie en evocatie sessies worden cortisol, alfa amylase en het
zelf gerapporteerde algemeen welbevinden op verschillende tijdstippen gemeten.
Hartslag en huidgeleiding worden tijdens deze sessies continu gemeten.
In alle acquisitie- en evocatiesessies wordt de deelnemers gevraagd om enkele
cognitieve en psychosociale taken te verrichten.
Succesvolle conditionering zou (in het hoofdonderzoek) worden aangetoond via
een geconditioneerde respons (een verandering in cortisolwaarden) na het
aanbieden van de geconditioneerde stimulus (het drankje in combinatie met de
placebo-pil). Ook wordt in het hoofdonderzoek bestudeerd of het conditioneren
van cortisol psychofysiologische effecten heeft.

Cortisolwaarden worden in de experimentele groep drie keer, op drie opeenvolgende dagen, verhoogd door 100 mg hydrocortison toe te dienen.

In totaal is de tijdsinvestering per deelnemer 1 uur voor de eerste afspraak en
gemiddeld 2,5 uur voor elke volgende sessie verdeeld over twee weken. In de
acquisitiefase wordt op drie opeenvolgende dagen 100 mg hydrocortison
toegediend bij de helft van de deelnemers. Gezien de korte halfwaarde van
hydrocortison (8-12 uur) en het feit dat slechts 3 doses worden toegediend
worden er bij deze gezonde proefpersonen geen negatieve bijwerkingen verwacht
(hoewel dit uiteraard zal worden gemonitord). Bovendien wordt alle
proefpersonen gevraagd om tijdens elke sessie enkele cognitieve en
psychosociale taken uit te voeren.