Fase II studie: Radiofrequente ablatie van lokaal doorgegroeid pancreascarcinoom

Pancreascarcinoom is de meest letale abdominale maligniteit en is de vierde
oorzaak van kankergerelateerd overlijden in de Westerse wereld. Ten tijde van
het stellen van de diagnose, presenteert 20% van de patienten zich met een
resectabele tumor, 40% met een irresectabel lokaal doorgegroeide tumor en 40%
met een gemetastaseerde ziekte. De mediane overleving van patienten met een
irresectabel lokaal doorgegroeide tumor en gemetastaseerd pancreascarcinoom is
6 maanden. Voor patienten met irresectabel lokaal doorgegroeid
pancreascarcinoom is Gemcitabine een geaccepteerde standaard palliatieve
behandeling. Echter de overlevingswinst van Gemcitabine is minimaal. De
noodzaak van nieuwe meer effectieve behandelingen is daarom erg groot.

Radiofrequente ablatie (RFA) is een techniek waarvan is aangetoond dat deze
effectief is in de behandeling van verschillende irresectabele tumoren. De
behandeling veroorzaakt lokaal weefselbeschadiging door toediening van hoog
frequente wisselstroom vanuit een electrode die rechtstreeks in de tumor is
ingebracht. De ionen in het weefsel trachten de veranderende richting van de
wisselstroom te volgen en veroorzaken zo wrijvingshitte. Van verhitten tot een
temperatuur boven de 60°C is bekend dat het schadelijke effecten heeft op de
celstructuur en celfysiologie op verschillende niveaus. Zowel een enkele RFA
probe kan gebruikt worden als een combinatie van 2 of 3 probes, afhankelijk van
de grootte van de tumor. Veelbelovende resultaten zijn verkregen met lever,
long, bot, hersen, nier en prostaattumoren. De afgelopen 10 jaar is er ook
onderzoek gedaan naar RFA van pancreascarcinoom. In meerdere studies zijn goede
resultaten gerapporteerd van RFA van irresectabel lokaal doorgegroeid
pancreascarcinoom, waaronder ook de studies van Girelli R. et al.

Primaire doel: onderzoeken van de veligheid van radiofrequente ablatie van
irresectabel lokaal doorgegroeid pancreascarcinoom.
Secundair doel: het vaststellen van de VAS pijnscore, ziekenhuis opnameduur,
overleving, progressievrije overleving en CA19-9 respons.

Deze studie is een fase II niet gerandomiseerde studie waarin 17 patienten
worden geïncludeerd. Een continue veiligheidsmonitoring zal worden uitgevoerd.

De interventie die onderzocht wordt is radiofrequente ablatie. RFA van pancreastumoren zal worden gedaan door toediening van hoogfrequente wisselstroom die vanuit een naald (probe) met electrode naar het rondomliggende weefsel gaat. De ionen in het weefsel trachten de veranderende richting van de wisselstroom te volgen en veroorzaken zo wrijvingshitte. Het weefsel dat in contact komt met de punt van de probe wordt verhit en geleidt deze hitte naar het verderliggende weefsel. Dit leidt tot denaturatie (coagulatie) van celeiwitten en necrose van het aangedane weefsel. Het resultaat is thermische beschadiging van de celstructuren en celfysiologie op verschillende niveaus. Het gecoaguleerde necrotische weefsel wordt door het lichaam herkend en vervolgens afgebroken door de lichaamseigen mechanismen. Zo is het bij een juiste indicatie mogelijk om een tumor volledig te vernietigen.

De prognose van patienten met irresectabel lokaal doorgegroeid
pancreascarcinoom is erg slecht. De mediane overleving van deze patienten
bedraagt slechts 6 maanden. De kans op het ontstaan van complicaties is 4-12% (
zie ook E9). In overweging nemende de verwachte overlevingswinst (ruim een jaar
in de literatuur) die deze behandeling kan geven, is kans op complicaties
gerechtvaardigd.