Het hoofddoel is vast te stellen of medicatie-vrije adolescenten met ADHD beperkingen hebben in de affectieve en complexe sociale cognitie. De nevendoelen zijn: 1) Vast te stellen of het gebruik van stimulantia (met of zonder) invloed heeft op de…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Overige aandoening
Synoniemen aandoening
Aandoening
psychische stoornissen: aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
Prestatie op taken voor sociale cognitie van de ADHD groepen wordt vergeleken
met de gezonde controle groep.
Secundaire uitkomstmaten
De prestatie op sociale cognitie van patienten met ADHD met stimulantia wordt
vergeleken met de prestatie van patienten met ADHD zonder stimulatie en de
medicatie-vrije groep. Verder worden de volgende toegevoegde maten gebruikt om
de de prestaties op sociale cognitie maten en het dagelijks sociaal
functioneren te voorspellen: 1) taakprestaties op test voor executieve
functies, en 2) scores op een serie vragenlijsten over het sociaal functioneren
in het dagelijks leven.
Achtergrond van het onderzoek
Sociale cognitie verwijst naar de vaardigheid om andermans gevoelens te
begrijpen. Het dekt zowel basisprocessen zoals perceptie en herkenning van
emotie in gezichten, gebaren en verbale intonatie (prosodie), als meer complexe
processen zoals de vaardigheid om andermans gevoelens, gedachten, verwachtingen
en overtuigingen te begrijpen (theory of mind: ToM), empathie en humor. Hoewel
tekortkomingen in sociale cognitie uitgebreid worden gerapporteerd in vele
populaties zoals autisme, schizofrenie, bipolaire stoornis of na frontale
hersenschade, is er verrassend weinig literatuur over sociale cognitie bij
patienten met aandachtstekortstoornis met hyparactiviteit (ADHD), in het
bijzonder in de adolescentie en volwassenheid. Er zijn echter goede redenen om
te denken dat adolesctenen en volwassen patienten met ADHD tekortkomingen
hebben in sociale cognitie, omdat duidelijk zichtbare sociale beperkingen
herhaaldelijk worden gerapporteerd bij patienten met ADHD. Terwijl sociale
cognitie bij volwassenen met ADHD momenteel wordt onderzocht door onze groep
(METc2010.357, ABR NL34794.042.11), ligt de focus van de huidige studie op de
adolescente populatie. Een overzicht van de literatuur op de cognitieve
effecten van farmacologische behandeling (stimulantia) bij patienten met ADHD,
leidt tot de aanname dat mogelijke tekortkomingen in sociale cognitie bij ADHD
niet consistent verbeteren met stimulantia. We verwachten derhalve een
verminderde prestatie van adolescente patienten met ADHD, zowel met als zonder
stimulantia, op affectieve en complexe sociaal-cognitieve taken vergeleken met
een gezonde controle groep.
Doel van het onderzoek
Het hoofddoel is vast te stellen of medicatie-vrije adolescenten met ADHD
beperkingen hebben in de affectieve en complexe sociale cognitie. De
nevendoelen zijn: 1) Vast te stellen of het gebruik van stimulantia (met of
zonder) invloed heeft op de prestatie van adolescenten met ADHD op affectieve
en complexe sociaal-cognitieve taken; 2) Vast te stellen of de prestatie op
meer fundamentele executieve functie taken, in het bijzonder inhibitie en
werkgeheugen, sociaal-cognitieve prestaties voorspellen bij adolescenten met
ADHD; 3) Vast te stellen od de prestatie op sociale cognitie taken het sociaal
functioneren in het dagelijks leven kan voorspellen bij adolescenten met ADHD.
Onderzoeksopzet
Eén factorieel, binnen proefpersoon, quasi-experimenteel onderzoeksopzter met
vier cross-sectionele groepen.
Inschatting van belasting en risico
De onderzoeker zal de patient eenmalig ontmoeten voor een test en de duur van
de test is ongeveer 2,5 tot 3 uur. De duur voor het invullen van de
vragelijsten is ongeveer 15 minuten voor de adolescent en 60 minuten voor de
ouders/verzorgers. The gedragsmatige test zal een bepaalde mate van
concentratie vereisen, waarvan de patient kan herstellen na korte pauzes.
Patienten zijn niet op de hoogte van hun taakprestaties. De risico's van deze
studie zijn verwaarloosbaar en de belasting kan als minimaal worden gezien.
Patienten hebben geen direct belang van de studie.
Publiek
Grote Kruisstraat 2/1
Groningen 9712 TS
NL
Wetenschappelijk
Grote Kruisstraat 2/1
Groningen 9712 TS
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
Inclusie criteria voor de gezonde controle groep:
• Leeftijd van 12 tot en met 16 jaar.
• Intelligentiescore van IQ >= 80
• Zowel adolescent als ouders/verzorgers willen tekenen voor geinformeerde toestemming;Algemene inclusiecriteria voor patienten met de diagnose ADHD:
• Leeftijd van 12 tot en met 16 jaar.
• Intelligentiescore van IQ >= 80
• Zowel adolescent als ouders/verzorgers willen tekenen voor geinformeerde toestemming
• Diagnose ADHD volgens de DSM-IV-TR: alle subtypes zijn toegestaan;Extra inclusie criteria voor de specifieke medicatie groepen:
Medication-vrij:
• Geen gebruik van psychopharmaca in het afgelopen jaar; geen psychopharmaca voorgeschreven door een clinicus
Met stimulantia:
• Normale inname van stimulantia, zoals voorgeschreven door de clinicus (co-medicatie met andere psychopharmaca is toegestaan).
• Inname van de normale dosis stimulantia op de testdag. ;Geen stimulantia:
• Normale inname van stimulantia, zoals voorgeschreven door de clinicus (co-medicatie met andere psychopharmaca is toegestaan).
• Tijdelijk stoppen van inname van stimulantia, tenminste 24 uur voordat de test begint.
• Er mee instemmen om medicatie-inname uit te stellen tot na het experiment. Zoniet, dan wordt de deelnemer ge-excludeerd.
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
Gezonde controles:
• Het volgen van onderwijs op de basisschool. Alle deelnemers moeten de overgang van het basis- naar middelbaar onderwijs al hebben ondergaan, omdat dit een belangrijk life event is voor adolescenten dat invloed heeft op verschillende levensgebieden, waaronder het sociale leven, wat belangrijk is voor de ontwikkeling van sociaal-cognitieve functies.
• Psychiatrische diagnose gesteld door een clinicus
• Tekenen van klinische psychopathologie zoals gemeten met de Child Behavioural Checklist
• Tekenen van klinische ADHD, zoals gemeten met de Conners* Parent Rating Scale
• Tekenen van klinische autisme spectrum stoornis (ASS) zoals gescreend met de Social Communication Scale.;ADHD groepen:
• De ADHD diagnose wordt niet bevestigd door middel van het semi-gestructureerde interview Parent Interview Schedule for Child symptoms (PICS-5: Schachar, Ickowicz, Sugarman, 2008) en het Teacher Telephone Interview (TTI) die door de onderzoekers worden afgenomen. Indien er recente scores (< 2 jaar oud) beschikbaar zijn, worden deze opgevraagd uit het dossier.
• Het volgen van onderwijs op de basisschool. Alle deelnemers moeten de overgang van het basis- naar middelbaar onderwijs al hebben ondergaan, omdat dit een belangrijk life event is voor adolescenten dat invloed heeft op verschillende levensgebieden, waaronder het sociale leven, wat belangrijk is voor de ontwikkeling van sociaal-cognitieve functies.
• Klinische diagnose ASS. Als scores van de Autism Diagnostic Observation Scale (ADOS) en/of Autism Diagnostic Interview (ADI) beschikbaar zijn uit het patientdossier, zijn deze scores leidend voor de beslissing voor exclusie.
• Tekenen van klinische ASS, zoals gescreend met de Social Communication Scale. Andere comorbide psychiatrische stoornissen dan ASS zijn toegestaan.
• Aanwezigheid van neurologische hersenaandoendingen.
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
| Register | ID |
|---|---|
| CCMO | NL40031.042.12 |