Proton pomp remmers bij de preventie van ijzerstapeling bij patienten met erfelijke hemochromatose.

Hereditaire haemochromatose (HH) is een genetische aandoening van de
ijzerstofwisseling leidend tot verhoogde opname uit de dunne darm. Dit geeft
beschadiging van parenchymateuze organen, zoals de lever, het hart, het
pancreas en de gewrichten, waar het ijzer wordt opgeslagen. Complicaties en
symptomen kunnen door intensieve behandeling afnemen omdat de ijzer
overbelading verminderd wordt Adams et al, Pietrangelo et al, van der Plas et
al).
Verschillende genen spelen een rol in de pathofysiologie van de toegenomen
ijzerresorptie. Een klinisch belangrijk HFE gen mutatie is de C282Y,
gelokaliseerd op chromosoom 6. In Nederland wordt de homozygote mutatie bij een
op 200-400 mensen gevonden, met een variabele penetrantie voor de klinisch HH
van 10%, hetgeen betekent dat tussen 4.000-8.000 personen het risico hebben de
aandoening te ontwikkelen en behandeling nodig hebben. (Swinkels et al, Jacobs
et al).
Aderlating is momenteel de standaard behandeling en bestaat uit het afnemen van
500ml volbloed een keer per week bij nieuwe patiënten met een hoog ferritine
gehalte bij diagnose. Hiermee wordt circa 250mg ijzer per keer verwijderd.
Gemiddeld hebben naïeve patiënten tussen 20 en 100 aderlatingen nodig om het
ferritine streefniveau van 50 *g/L te bereiken. Als onderhoudsbehandeling
worden jaarlijks tussen 2 en 6 aderlatingen uitgevoerd.
Voor de absorptie van ijzer uit de voeding (70%) is reductie nodig door
maagzuur waardoor Fe3+ naar de Fe2+ wordt omgezet. In een observationele van
Hutchinson werd aangetoond dat HH patienten die behandeld werden met
zuurremmende medicatie (protonpompremmers, (PPI)) minder frequent aderlatingen
moesten ondergaan. Een reductie van 2.5 liter (SEM 0.25) naar 0.5 (SEM
0.25)liter per jaar werd aangetoond, hetgeen een 80% reductie is van het aantal
aderlatingen (Hutchinson, Geissler et al. 2007).
Daar PPI*s veel voorgeschreven worden voorzien we binnen korte tijd een toename
van het aantal voorschriften voor HH patiënten. Echter voordat dit gaat
plaatsvinden is een gestructureerde evaluatie van het effect, de kosten en de
compliantie noodzakelijk om tot een juiste indicatie stelling te komen.

Het belangrijkste doel van de studie is het vaststellen van de effectiviteit en
kosten/baten verhouding bij de toevoeging van PPI aan de standaardbehandeling
in de vorm van aderlatingen, voorkoming van hernieuwde ijzerstapeling bij
patienten met hereditaire hemochromatose.

Multi-centrum trial uitgevoerd in 2ziekenhuizen in Zuid-Limburg (Atrium medisch
Centrum, Maastricht universitair medisch centrum) en in 1 ziekenhuis in
Belgie (Universiteits ziekenhuis Gasthuisberg).
De studie is dubbel-blind en er zal worden gerandomiseerd (placebo/ PPI).
Patienten zullen een jaar vervolgd worden.

Interventie: patienten worden gerandomiseerd of voor de groep die PPI krijgt of placebo. Iedere 2 maanden wordt het ferritine gehalte bepaald en besloten of patiënt een aderlating moet ondergaan (Ferritine >50 µg/L).

De patient moet 1 tablet per dag innemen (placebo/PPI). Twee keer per jaar is
er een poliklinisch bezoek gepland, wat niet afwijkt van normale
standaardcontrole. Elke twee maanden zal er bloed worden afgenomen. Wanneer
ferritine > 100ug/l dan zal er een aderlating worden gepland. Elke twee maanden
zal aan de patient gevraagd worden een vragenlijst in te vullen. Bij inclusie
van het onderzoek zal patient lichamelijk worden onderzocht.

Bijwerkingen tgv PPI zijn zeldzaam. Meest genoemde zijn (1-10%) pijn in
bovenbuik, diarree, obstipatie, flatulentie en hoofdpijn. Data over lange
termijn complicaties zijn spaarzaam. Verhoging van het hormoon Gastrine wordt
gevonden en kan leiden tot vergroting van enterochromafinlike cellen zonder
risico op kanker. In kleine studies werd gevonden dat er sprake was van
bacteriele overgroei als gevolg van de sterke zuurremming. De patienten hebben
een licht verhoogde kans op bacteriele gastro-intestinale infecties.