Het effect van hoog of laag eiwitdieet op spieropbouw in ouderen

Veroudering gaat gepaard met verlies van spiermassa. Dit komt doordat ouderen
over het algemeen minder bewegen en minder eten. Bij verlies van spiermassa
neemt de kwaliteit van leven af. Ouderen met spierzwakte zijn vaak afhankelijk
van anderen en/of dienen opgenomen te worden in een verzorgingstehuis. Een
mogelijke strategie om spierverlies te voorkomen is het optimaliseren van de
voeding. Uit eerder onderzoek is gebleken dat de spieropbouw wordt gestimuleerd
na inname van eiwit. We weten echter niet of (en hoe) het lichaam zich aanpast
wanneer we de eiwitinname structureel verhogen.

Het doel van deze studie is om te onderzoeken hoe de eiwitvertering en
spieropbouw verandert na een 2-weeks hoog of laag eiwitdieet.

enkelblind, interventiestudie

hoog (1,5 g/kg lichaamsgewicht/dag) of laag (0,7 g/kg lichaamsgewicht/dag) eiwitdieet gedurende twee weken voorafgaande aan de testdag. Tijdens de testdag krijgen de proefpersonen een eiwitdrank met 25 g intrinsiek gelabeled wei eiwit.

Belasting
Het totale onderzoek neemt één ochtend (vooronderzoek), 2 weken (dieet) en één
volledige dag (testdag) in beslag. Het vooronderzoek duurt ongeveer 4 uur en de
testdag 9 uur. Gedurende 2 weken voorafgaande aan de testdag dient u een dieet
te volgen. De voedingsproducten worden verstrekt door de universiteit, maar
dient u zelf op te halen.

Beperkingen met betrekking tot roken, eten en drinken
Voor dit onderzoek zijn we alleen op zoek naar mannen die niet roken. U wordt
verzocht om gedurende 3 dagen voorafgaande aan het 2-weeks dieet het door ons
verstrekte voedingsdagboekje bij te houden. Verder wordt u verzocht om
gedurende het 2-weeks dieet voorafgaande aan de testdag geen alcoholische
dranken te nuttigen. Neem voor de testdag een korte broek mee. Het spierbiopt
wordt genomen uit het bovenbeen, dat makkelijker te bereiken is als u een korte
broek draagt tijdens de testdag.

Wat zijn de gevolgen voor de eigen medicatie?
Tijdens dit onderzoek kunt u uw medicatie gewoon blijven gebruiken. U kunt
echter niet deelnemen wanneer u medicatie gebruikt die invloed zou kunnen
hebben op dit onderzoek. Dit wordt aan de hand van de medische vragenlijst
beoordeeld. Neem (indien van toepassing) een lijst met medicatie mee naar het
vooronderzoek.

Wat is de invloed op de dagelijkse activiteiten?
Dit onderzoek heeft geen grote invloed op uw dagelijkse activiteiten. We willen
u alleen vragen gedurende het 2-weeks dieet voorafgaande aan de testdag geen
zware lichamelijke inspanning te leveren. Na het nemen van het spierbiopt mag u
direct weer alles doen, zelfs sporten. Echter, indien u de dag na het biopt
zwaar wilt gaan sporten, wordt aanbevolen om de zwachtel tot na het sporten te
laten zitten. U kunt met de pleister douchen, maar ga de eerste vier dagen na
het biopt niet in (zwem)bad of sauna. Zou u dat wel doen laat de pleister los
en zullen de wondjes niet mooi/goed genezen. Bovendien vergroot u hiermee de
kans op infectie.

Risico*s
Voor deelname aan dit onderzoek zijn weinig risico*s te verwachten. Hieronder
worden de mogelijke risico*s/bijwerkingen van de verschillende handelingen
besproken.

DEXA scan
De DEXA scan is volledig pijnloos en duurt ongeveer 3 minuten. Voor het maken
van de scan wordt gebruik gemaakt van een zeer lage hoeveelheid
röntgenstraling. De blootstelling aan straling tijdens de scan is
verwaarloosbaar (ongeveer 0,001 mSv; ter vergelijking: de gemiddelde
achtergrondstraling die we elk jaar in Nederland ontvangen is 2,5 mSv).

Bloedafnames
Tijdens dit onderzoek wordt in totaal ongeveer 182 ml bloed afgenomen (30 mL
tijdens het vooronderzoek en 152 mL op de testdag). Ter vergelijking: bij
bloeddonatie wordt op 1 dag 500 ml bloed afgenomen. Indien u regelmatig bloed
doneert, mag u pas deelnemen aan dit onderzoek als er minimaal 2 maanden na de
bloeddonatie zijn verstreken. Ook tijdens het onderzoek en tot 1 maand erna mag
u geen bloed doneren. Het plaatsen van de infuuskraantjes tijdens het
vooronderzoek en de testdag kan mogelijk onaangenaam zijn en kan een blauwe
plek tot gevolg hebben.

Drank en infuus
De suikerdrank die u krijgt tijdens het vooronderzoek bevat standaard glucose.
De testdrank die u krijgt tijdens de testdag bevat standaard eiwitten. Het
volume van de testdrank is vergelijkbaar met 2 drinkglazen en dient zo snel
mogelijk (liefst binnen 5 minuten) opgedronken te worden. Het infuus dat u
gedurende de testdag krijgt toegediend bevat standaard aminozuren die normaal
ook in de bloedbaan/in het lichaam voorkomen. Aan de inname van de 2 drankjes
en het toedienen van het infuus zijn dus geen risico*s verbonden.

Spierbiopt
De spierbiopten zullen worden afgenomen door een ervaren arts. Elke kleine
chirurgische ingreep, dus ook de afname van een spierbiopt, kan echter soms wat
pijnlijk zijn. De meeste mensen krijgen bij afname van het biopt het gevoel van
een knietje tegen het bovenbeen. In uitzonderingsgevallen is het afnemen van
een spierbiopt wel pijnlijk. Nabloedingen en infecties zijn mogelijk maar komen
zelden voor. De hoeveelheid spierweefsel die we bij u afnemen is per biopt
tussen de 100 en 150 mg. Dit is qua grootte vergelijkbaar met een luciferkopje.
De spier herstelt hiervan probleemloos. Het kleine gemaakte sneetje in de huid
wordt met zwaluwstaartjes (hechtpleister) afgeplakt en zal binnen 2 dagen
geheel dicht zijn. U zult mogelijk tot enige dagen na het biopt een stijf
gevoel in uw bovenbeen hebben alsof u het gestoten heeft.

Het komt een hele enkele keer voor dat er na verwijdering van de zwachtel veel
bloed te zien is onder het Tegaderm (steriele pleister die over het wondje
geplakt wordt). Een klein beetje is niet te voorkomen. Onder *veel* verstaan we
een plak bloed van meer dan 2-3 cm (ter grootte van een 2 euromunt). In dit
geval moet u de onderzoeker of uw huisarts waarschuwen, die zal u dan verder
helpen. Indien dat door omstandigheden niet mogelijk is, haal dan voorzichtig
de Tegaderm eraf. Verwijder het bloed met een steriel gaasje gedept in alcohol
of chloorhexidine (laat de hechtpleister die de wondranden bij elkaar houden
zitten). Doe een steriel gaasje op de wond en bevestig dit op het been met
tape. Als het wondje wijkt, moet u een nieuwe hechtpleister aanbrengen. Neem
daarna contact op met de onderzoeker. Na een spierbiopt is er ook een kleine
kans op een lokale ontsteking. Indien u merkt dat de wond pijnlijk, rood of
opgezet is, is het verstandig contact op te nemen met de onderzoeker.