Patienten informeren over laboratoriumuitslagen in het kader van patient empowerment.

Patient empowerment past in de trend dat patiënten steeds beter geïnformeerd
willen zijn over hun behandeling. Dat geldt evenzeer voor de resultaten van
laboratoriumonderzoek. Ze willen méér weten: wat is precies onderzocht en
waarom, en wat betekent de uitslag? Een door ons uitgevoerde enquête onder
patiënten die zich meldden voor bloedafname, wees uit dat 82% van hen een kopie
van de uitslag wilde ontvangen. Dit geeft aan dat er grote informatiebehoefte
bestaat met betrekking tot laboratoriumonderzoek. Diabetesvereniging Nederland
(DVN) en de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) onderschrijven
deze behoefte en steunen deze ontwikkeling. Het beschikbaar stellen van
laboratoriumuitslagen door het laboratorium aan de patiënt is momenteel echter
niet gebruikelijk in Nederland. In andere landen is dit wel routine, zoals in
Italië, Frankrijk en Hongarije.

Een belangrijk initiatief op verenigingsniveau betreft de mogelijkheid voor
patiënten om op de NVKC website vragen te stellen, die door
laboratoriumspecialisten worden beantwoord (publieksvragen). In het UMC St.
Radboud (derdelijnsgezondheidszorg) in Nijmegen is het voor patiënten sinds
kort mogelijk om via een beveiligde website een deel van de medische gegevens,
waaronder laboratoriumuitslagen, te bekijken. Ook in het buitenland is er veel
aandacht voor het intensief betrekken van de patiënt bij allerlei aspecten van
de gezondheidszorg. Daarnaast zijn er steeds meer onderzoeksresultaten die
aantonen dat patient empowerment, vooral bij patiënten met chronische
aandoeningen, bijdraagt aan een verbetering van de behandeling. Uit recente
Europese studies is gebleken dat patient empowerment resulteert in meer
tevredenheid bij patiënten en gezondheidszorgprofessionals, betere opvolging
van richtlijnen en/of behandelingsadviezen, en een verbetering van de clinical
outcome.

Het innovatieve karakter van dit project betreft het * door het laboratorium *
informeren van patiënten die vanuit de eerste lijn verwezen worden voor
bloedonderzoek. Door patiënten toegang te geven tot hun uitslagen wordt de
(vaak door hen gewenste) regie over hun behandeling versterkt, resulterend in
een toename van de patiënttevredenheid. Ten slotte is een patiënt die goed
geïnformeerd wordt over zijn/haar eigen gezondheid vaak beter gemotiveerd om
zich aan bepaalde adviezen/behandelingen te houden. Dit komt de kwaliteit van
zorg van de betreffende patiënt ten goede.

De doelstellingen van het onderzoek zijn tweeledig:

1) het laboratorium een rol geven in het informeren van de patiënt over
zijn/haar laboratoriumuitslagen, om zodoende beter te voorzien in de
informatiebehoefte van de patiënt, en
2) het beschikbaar stellen van gevalideerde (achtergrond)informatie m.b.t.
laboratoriumonderzoek.

Het onderzoek is een open, parallel gerandomiseerd onderzoek.

Vier huisartsen in het adherentiegebied van het Atrium Medisch Centrum Parkstad
te Heerlen verlenen medewerking aan het onderzoek. Indien bij een patiënt
bloedonderzoek wordt aangevraagd, legt de huisarts kort de doelstellingen van
het onderzoek uit. Hij/zij laat de patiënt de schriftelijke informatie m.b.t.
het onderzoek lezen. Indien akkoord (desgewenst na een bedenktijd van 1 tot
meerdere dagen), ondertekent de patiënt de toestemmingsverklaring. Vervolgens
kruist de huisarts op het reguliere aanvraagformulier voor bloedonderzoek een
keuzevakje aan * dat specifiek voor dit onderzoek wordt opgenomen op het
formulier * indien de patiënt een kopie van het uitslagrapport wil ontvangen..
De huisarts ontvangt de laboratoriumuitslagen van de participerende patiënt,
inclusief een interpretatief commentaar en verwijzingen naar
(achtergrond)informatie. Indien akkoord bevonden door de huisarts ontvangt de
betreffende patiënt dezelfde gegevens (uitslagen, commentaar en informatie) via
reguliere post.

In het onderzoek worden 40 patiënten (10 per deelnemende huisarts) geïnformeerd over hun laboratoriumuitslagen. Vervolgens worden de patiënten geïnterviewd, om te bepalen hoe ze deze werkwijze ervaren. Alle deelnemende huisartsen worden twee keer geïnterviewd: voorafgaand en na afloop van het onderzoek.

Belasting en risico door deelname aan het onderzoek is minimaal, aangezien
patienten nu ook al inzagerecht hebben m.b.t. hun laboratoriumuitslagen.
Bovendien wordt interpretatief commentaar aan het uitslagrapport toegevoegd, en
wordt verwezen naar betrouwbare (achtergrond)informatie. Ten slotte worden de
gegevens eerst naar de huisarts gestuurd, en pas na goedkeuring ook naar de
patient.