De rode bloedcel in patienten met neuro-acanthocytose: een verkenning naar de regulatie van vorm en functie van rode bloedcellen van patienten met neurodegeneratie van de basale ganglia.

Het is de laatste jaren steeds duidelijker geworden dat de homeostase van rode
bloedcellen een goed gereguleerd proces is. Dit inzicht is vergezeld door de
ontwikkeling en toepassing van nieuwe methoden om de fysiologie van de rode
bloedcel te bestuderen. E.e.a. heeft duidelijk gemaakt dat rode bloedcellen
betrokken zijn bij een aantal systemische aandoeningen zoals diabetes,
ijzerstapeling en ontstekingen. Hierbij is van belang dat rode bloedcellen veel
gemakkelijker beschikbaar zijn voor gedetailleerd onderzoek dan de meeste
andere lichaamscellen.

Meer gedetailleerd is de celmembraan van de rode bloedcel qua samenstelling een
van de best bekende celmembranen, maar het moleculair mechanisme waarmee de
lipide bilaag, de membraaneiwitten en het celskelet een zo dynamisch geheel
vormen is verre van bekend. Een verstoring van de interactie tussen deze
componenten heeft grote gevolgen voor vorm en functie, met als meest bekende
voorbeelden sikkelcelanemie en malaria. Er is nog maar weinig bekend over de
gevolgen van dergelijke verstoringen en de homeostase van het hele organisme.
Wel komen er steeds meer aanwijzingen voor de informatieve waarde van de rode
bloedcel voor aandoeningen van andere cellen en/of organen. Een opvallend
voorbeeld hiervan is de aanwezigheid van abnormaal gevormde rode bloedcellen,
acantocyten, in het bloed van patienten met aandoeningen van de basale gangia
van het centraal zenuwstelsel, neuroacantocytose.

Dus, in het algemeen is er grote behoefte aan meer kennis over de moleculaire
mechanismen die de homeostase van de rode bloedcel reguleren. Meer specifiek is
onderzoek naar de eigenschappen van acantocyten in patienten met
neuroacantocytose een van de weinige manieren, zo niet de enige op dit moment,
om de oorzaken van de neurodegeneratie in de basale ganglia te ontrafelen.

Het voornaamste doel van dit onderzoek is de identificatie van de moleculaire
mechanismen die de structuur en functie van rode bloedcellen regelen in
patienten met neurodegeneratie van de basale ganglia . Hiertoe worden een
aantal karakteristieken van rode bloedcellen van patienten vergeleken met die
van gezonde donoren, al dan niet na manipulatie in vitro (zie onder 'primaire
uitkomstmaten).

De daaruit volgende doelstellingen zijn: (1) inzicht in de mechanismen die
verantwoordelijk zijn voor de neurodegeneratie in deze patienten; (2)
ontwikkeling van biomarkers voor de diagnose en progressie van de ziekte.
Uiteindelijk moet dit natuurlijk ook leiden tot behandelingsmethoden.

Een eerste stap om deze doelstellingen te bereiken wordt gezet door het in
kaart brengen van de moleculaire karakteristieken van de rode bloedcellen van
patienten met neuroacantocytose in vergelijking met die van gezonde donoren.

Dit onderzoek is exploratief en observationeel, waarbij de samenstelling,
structuur en functie van rode bloedcellen van patienten vergeleken wordt met
die van gezonde vrijwilligers.

De risico's voor alle donoren zijn niet meer dan de risico's van het afnemen
van 5-15 ml (een of twee buisjes) bloed.