Het effect van voedings- en leefstijlfactoren op de prognose en kwaliteit van leven van blaaskankerpatiënten

Blaaskanker is de vierde meest voorkomende kankersoort bij mannen en de achtste
meest voorkomende kankersoort bij vrouwen in Nederland, met 6019 mannen en
vrouwen gediagnosticeerd in 2010. Ongeveer 70% van de blaaskankerpatiënten
worden gediagnosticeerd met niet-spierinvasieve blaaskanker. Deze patiënten
hebben een relatief goede overleving, maar hebben een hoog risico op terugkeer
van de tumor en ziekteprogressie (respectievelijk ongeveer 60% en 15% binnen 5
jaar). Daarom moeten zij regelmatig gecontroleerd worden door middel van
inwendig onderzoek van plasbuis en blaas, en indien nodig geopereerd en
behandeld worden. Dit maakt blaaskanker de duurste kanker wat betreft uitgaven
voor de gezondheidszorg. De frequente recidieven zijn waarschijnlijk ook van
invloed op de kwaliteit van leven van de patiënten. Het is daarom belangrijk
prognostische factoren te identificeren die het risico op recidieven en
progressie kunnen reduceren en de kwaliteit van leven kunnen verbeteren.
Voeding en leefstijl zou een belangrijke rol kunnen spelen in de prognose van
blaaskankerpatiënten. Een hoge vochtinname reduceert de blootstelling aan
carcinogenen door het verdunnen van de urine en het verkorten van de
contacttijd door een verhoogde plasfrequentie. De meeste voedingsbestanddelen
en -metabolieten worden uitgescheiden door de urinewegen en groente en fruit
zijn een rijke bron van nutriënten met anticarcinogene eigenschappen. Roken is
de belangrijkste leefstijlfactor die geassocieerd is met blaaskanker, en
stoppen met roken verlaagt het risico. De associatie tussen (veranderingen in)
voedings- en leefstijlgewoonten en prognose en kwaliteit van leven van
blaaskankerpatiënten is echter nauwelijks onderzocht. Daarnaast is het
onduidelijk in hoeverre blaaskankerpatiënten voldoen aan de voedings-en
leefstijlrichtlijnen voor kankeroverlevers, wat een belangrijke eerste stap is
in de bevordering van een gezonde voeding en leefstijl.

Het doel van deze studie is het beantwoorden van de volgende onderzoeksvragen:
1. Welke voedings- en leefstijlgewoonten (in het bijzonder, maar niet beperkt
tot totale vochtinname, groente- en fruitconsumptie, en roken) hebben
blaaskankerpatiënten voor hun diagnose, veranderen ze deze gewoonten na
diagnose, en in hoeverre voldoen ze aan de bestaande richtlijnen voor
kankeroverlevers?
2. Zijn voedings- en leefstijlgewoonten voor en na diagnose, evenals
veranderingen in deze gewoonten, geassocieerd met het risico op recidiveren en
progressie van blaaskanker?
3. Welk effect heeft blaaskanker op de kwaliteit van leven, en verandert dit in
het verloop van de ziekte?
4. Zijn voedings- en leefstijlgewoonten voor en na diagnose, evenals
veranderingen in deze gewoonten, geassocieerd met de kwaliteit van leven?
5. Zijn blaaskankerpatiënten op de hoogte van voedings- en leefstijlfactoren
die hun prognose zouden kunnen verbeteren, en ontvangen of zouden ze hierover
informatie willen ontvangen?

Prospectieve cohortstudie. Op moment van inclusie kort na de eerste
transurethrale resectie zullen voedings- en leefstijlgewoonten voor diagnose
alsmede kwaliteit van leven worden nagevraagd met een vragenlijst. Bij de
eerste routine follow-up ongeveer drie maanden na transurethrale resectie en 15
maanden na transurethrale resectie zullen veranderingen in voedings- en
leefstijlgewoonten en kwaliteit van leven worden nagevraagd. Op drie en 15
maanden na transurethrale resectie zullen bloedmonsters worden verzameld waarin
biomerkers van groente- en fruitconsumptie bepaald zullen worden, evenals
cotinine als compliance merker van stoppen met roken in ex-rokers. Informatie
over therapie, ziektekarakteristieken and medicijnen zal verkregen worden uit
de medische status en meegenomen worden in de analyses. Ook zal er een survey
worden afgenomen om na te gaan in hoeverre blaaskankerpatiënten op de hoogte
zijn van voedings- en leefstijlfactoren die hun prognose zouden kunnen
verbeteren en of zij hierover informatie ontvangen / zouden willen ontvangen
van hun uroloog.

Risico's geassocieerd met deelname aan deze cohortstudie zijn beperkt tot de
normale risico's van bloedafname (risico van flauwvallen en van blauwe
plekken). Gezien het feit dat de bloedafname uitgevoerd zal worden door
professionals, zijn de risico's laag. De enige belasing van de deelnemers is
dat zij kort, drie maanden en 15 maanden na diagnose gevraagd worden
vragenlijsten in te vullen en drie en 15 maanden na diagnose bloed te laten
prikken. Er wordt geprobeerd deze bloedafnames te koppelen aan de reguliere
follow-up afspraken in het ziekenhuis.