Behandeling van affectieve stoornis met antidepressiva of hardlopen

Behandeling met antidepressiva (SSRI) of bewegingstherapie zijn beiden
effectief voor depressieve en angststoornissen maar zijn zelden vergeleken in
één onderzoek. Of de invloed van deze interventies op fysiologische processen
en algehele gezondheid vergelijkbaar zijn is onbekend. De MOod Treatment with
Antidepressants or Running (MOTAR) studie is een multicenter klinisch
onderzoek, gedeeltelijk gerandomiseerd, waarbij gekeken wordt of de behandeling
van depressie en angst fysiologische stress verminderd. Vier onderzoeksvragen
worden onderzocht: 1) Zijn de effecten van antidepressiva en bewegingstherapie
op depressie en angst symptomatologie en algemene gezondheidsindicatoren
vergelijkbaar? 2) Is herstel van depressie en/of angst na de behandeling
geassocieerd met verminderde cellulair veroudering en metabole stress? 3) Zijn
antidepressiva en bewegingstherapie vergelijkbaar effectief in het verminderen
van cellulaire veroudering en metabolse stress? 4) Zijn veranderingen in
depressie en/of angst gerelateerde hersenactiviteit gepaard met veranderingen
in de lichamelijke gezondheid?. 5) Hoe groot zijn de verschillen in
fysiologische gezondheid en hersenactivatie bij depressive/ angstige mensen
voor en na behandeling in vergelijking met gezonde controles? De opzet van de
studie is een 16-weekse behandeling met SSRI of drie keer per week running
therapie. De onderzoeksgroep bestaat uit 240 deelnemers met een huidige
depressieve stoornis en/of een huidige angststoornis die gerecruteerd worden in
de geestelijke gezondheidszorg. 120 deelnemers worden gerandomiseerd om te
bepalen welke behandeling zij krijgen en 120 deelnemers ontvangen de
behandeling naar voorkeur. 30 gezonde controles zonder psychiatrische
voorgeschiedenis zullen worden geincludeerd om basiskenmerken te kunnen
vergelijken. Tijdens de basismeting (voorafgaande aan de behandeling) worden
schriftelijke vragenlijsten, een (medisch) interview, bloed, urine, speeksel en
een conditietest afgenomen waarbij informatie wordt verzameld over demografie,
(geestelijke) gezondheid, psychosociale, klinische, biologische en genetische
determinanten. Hiernaast worden hersenprocessen van een kleine subgroep van
minimaal 25 deelnemers uit elke interventiegroep bekeken met behulp van een
functionele MRI. De metingen worden herhaald na 16 weken behandeling met
antidepressiva of running therapie en 1 jaar na de basismeting. De resultaten
van dit onderzoek zullen naar verwachting gedetailleerde informatie geven over
de relatie tussen de behandeling van depressie en/of angst en de vermindering
van fysiologische stress, welke bijdraagt aan het beter begrijpen van
biologische reacties van de twee interventies.

1) Zijn de effecten van antidepressiva behandeling en bewegingstherapie op
depressie en angst symptomatologie en algemene gezondheidsindicatoren
vergelijkbaar?
2) Is herstel van depressie en/of angst na behandeling geassocieerd met
verminderde cellulaire veroudering en metabole stress?
3) Zijn antidepressiva en de bewegingsinterventie vergelijkbaar effectief in
het verminderen van cellulaire veroudering en metabole stress?
4) Gaan veranderingen in depressie/angst gerelateerde hersenactiviteit gepaard
met veranderingen in de lichamelijke gezondheid?
5) Hoe groot zijn de verschillen in fysiologische gezondheid en hersenactivatie
bij depressive/ angstige mensen voor en na behandeling in vergelijking met
gezonde controles?

Een klinisch onderzoek, gedeeltelijk gerandomiseerd, met 2 verschillende
condities namelijk behandeling van SSRI of bewegingstherapie waarbij in een
kleine groep ook gebruik wordt gemaakt van MRI technieken.

Antidepressiva therapie: patienten ontvangen een gestandaardiseerde behandeling met selective serotonin reuptake inhibitor (SSRI). Dit medicijn heeft weinig bijwerkingen en is het meest voorgeschreven antidepressivum. Medicatie management zal begeleid worden door een psychiater. De psychiater zal de patient aan het begin van de behandeling zien en vervolgens na 2,6,10 en 16 weken. Tijdens deze afspraken zal de psychiater de respons op de behandeling evalueren en bijwerkingen en verhogingen volgens de bewezen Nederlandse multidiciplinaire richtlijnen depressie en angst volgen. Deelname aan de behandeling wordt geevalueerd aan de hand van het aantal pillen. Bewegingstherapie: Gedurende 16 opeenvolgende weken zullen de patienten drie keer per week gaan hardlopen gedurende 45 minuten. Dit is volgens de aanbevelingen van de CDC/American College of Sports Medicine en dit is eerder succesvol bewezen voor het verminderen van de depressie en angst. Patienten trainen op individueel niveau tussen de 70-85% van heart rate reserve berekend uit de maximale hartslag tijdens een conditie test. Running therapie wordt georganiseerd en begeleid door een hiervoor gekwalificeerde therapeut . Er wordt gestart met 10 minuten warming up gevolgd door 30 minuten joggen op de eerder omschreven intensiteit en er wordt geeindigd met een cooling down van 5 minuten. Routine checks zullen bijhouden of de depressie of angstklachten verergeren en als dit het geval is dan wordt er een klinische psycholoog bijgehaald voor advies over verdere behandeling. Patienten worden gestimuleerd om drie keer per week deel te nemen aan de groepstherapie maar als hier sterk de voorkeur voor is dan is het toegestaan om 2 keer per week deel te nemen in de groep en 1 maal thuis te bewegen op hetzelfde niveau. De patienten dragen tijdens de running therapie een hartslagmeter en rapporteren hun dagelijkse actviteiten in een exercise log. Deze data wordt verzameld na elke sessie om uitval te beperken.

De respondenten krijgen een basismeting bestaande uit een interview,
vragenlijsten, conditietest, bloed afname, speekselverzameling en
urineverzameling gedurende ongeveer 3,5 uur. Deze meting zal na het 16 weekse
programma herhaald worden om verschillen voor en na de behandeling te kunnen
meten (duur 3.5 uur). Na 6 en 10 weken zullen de depressieve en/of angst
symptomen in kaart worden gebracht middels een vragenlijst (10 minuten per
keer). 1 jaar na de basismeting zal de onderzoeksmeting opnieuw herhaald worden
om de psychische en lichamelijke gezondheid in kaart te brengen.

Deelname aan de MRI deelstudie zal een onderzoekmeting van 2,5 uur betreffen
die herhaald zal worden na 16 weken behandeling en 1 jaar na de basismeting
waarin taken worden uitgevoerd zowel liggend in de scanner als buiten de
scanner.

Er zijn matige risico's aan dit onderzoek verbonden namelijk het oplopen van
blessures door het hardlopen.

De controlegroep ondergaat eenmalig een onderzoeksmeting en een MRI meting en
worden daarna niet meer gevolgd.