Het Foliumzuur-Extra bij kinderwens en zwangerschap onderzoek Noord-Nederland

Ongeveer een op de 44 babies heeft een aangeboren aandoening in Europa. Eerdere
RCTs hebben het preventieve effect van foliumzuur (FA) onomstotelijk bewezen.
Momenteel wordt vrouwen aangeraden om 0.4 mg FA te slikken van 4 weken voor de
conceptie tot 12 weken zwangerschap (dat is 14 weken na laatste menstruatie).
Vrouwen met een eerder kind met neuraalbuis defect (NBD) wordt een hogere dosis
van 5.0 mg voorgeschreven.

Er zijn aanwijzingen in de literatuur dat met een hogere dosis FA meer NBD
kunnen worden voorkomen (Wald et al). Op basis van de analyses van Wald zou
met een dosis van 5 mg een 90% bescherming worden bereikt.

Behalve deze grotere effecten in de preventie van NBD, zou FA ook een effect
kunnen hebben op andere aangeboren aandoeningen. In case-controle studies is
sterk bewijs gevonden voor een positief effect op hartafwijkingen (9), en matig
bewijs voor een effect op aandoeningen aan ledematen en urinewegaandoeningen.
Een case-controle studie laat een mogelijk effect op Down-syndroom zien (13).
Tegenstrijdige resultaten zijn gevonden wat betreft de preventie van schisis
(10).

Een heel ander effect van FA suppletie in de zwangerschap, met een ander
werkingsmechanisme, is het effect op preeclampsie en vroeggeboorte. Bewijs uit
case-control studies is gevonden dat FA suppletie in het 2e en 3e trimester het
risico op preeclampsie en vroeggeboorte reduceerd. Echter, het bewijs is
onvoldoende sterk om definitieve conclusies hieraan te verbinden. Een RCT is
nodig om te bestuderen of suppletie met 0.8 mg FA in 2e en 3e trimester een
effect heeft op het de incidentie van vroeggeboortes en preeclampsie.

Vanwege te geringe instroom en beeindiging van de financiering van het project
is de werving van nieuwe deelneemsters per 1 november 2013 stopgezet. Vrouwen
die al deelnamen voor die tijd zijn hierover geinformeerd. Van vrouwen die al
zwanger waren voor 1 november worden gegevens over zwangerschap en geboorte,
plus aangeboren aandoeningen verzameld tot een jaar na de laatste geboorte
(naar schatting juni 2015).

Het doel van de studies is tweeledig:

1. Bestuderen wat het effect is van een hoge (4.0 mg) versus lage (0.4 mg)
dosis FA suppletie van 4 weken voor conceptie tot 12 weken zwangerschap op de
prevalentie van FA gerelateerde aangeboren aandoeningen.
2. Bestuderen wat het effect is van 0.8 mg versus 0.2 FA suppletie van 12 weken
zwangerschap tot einde zwangerschap op de prevalentie van vroeggeboortes en
preeclampsie.

De studie is opgezet als een gerandomiseerde gecontrolleerde studie met vier
interventie groepen:
1) lage dosis (0.4 mg) FA van 4 weken preconceptie tot 12 weken zwangerschap,
en 0,2 mg FA suppletie na 12 weken zwangerschap;
2) lage dosis (0.4 mg) FA van 4 weken preconceptie tot 12 weken zwangerschap,
en 0,8 mg FA suppletie na 12 weken zwangerschap;
3) hoge dosis (4.0 mg) FA van 4 weken preconceptie tot 12 weken zwangerschap,
en 0,2 mg FA suppletie na 12 weken zwangerschap;
4) hoge dosis (4.0 mg) FA van 4 weken preconceptie tot 12 weken zwangerschap,
en 0,8 mg FA suppletie na 12 weken zwangerschap.

De randomisatie is dubbelblind, zowel deelneemsters, apotheken en onderzoekers
zijn blind voor de doseringen. De randomisatie code is in handen van
onafhankelijk onderzoekers bij MediClara, AHZ en VUmc datamanagement.

Vrouwen die meedoen aan het onderzoek slikken elke dag 1 tablet foliumzuur. Deze tabletten krijgen ze van de apotheek. Ze slikken vanaf randomisatie (ten minste 4 weken voor conceptie) tot einde zwangerschap. In het onderzoek zitten vier groepen vrouwen. Elke groep vrouwen slikt 1 tablet foliumzuur per dag, van het begin van het onderzoek tot het einde van de zwangerschap. Elke groep krijgt tabletten met een andere hoeveelheid foliumzuur. Loting bepaalt in welke groep ze ziten. De randomisatie is dubbel blind. In de eerste periode, tot 12 weken zwangerschap, krijgen ze 0,4 mg of 4 mg foliumzuur. Daarna krijgen ze tot het einde van de zwangerschap 0,2 of 0,8 mg foliumzuur.

Belasting:
- elke dag een pil slikken
- een aantal keer invullen van een korte vragenlijst: bij begin van het
onderzoek, als de foliumzuurtabletten opgehaald worden in de apotheek (elke 4
maanden voorgaand aan zwangerschap en 2 keer tijdens zwangerschap).

Risico:
Bij gebruik van hogere dosering foliumzuur (5.0 mg) kunnen soms
overgevoeligheidsreacties zoals koorts en huiduitslag voorkomen. Dat gebeurt
zelden.