Mindfulness Based Cognitieve Therapie (MBCT) voor behandelresistente angststoornissen

Mini-International Neuropsychiatric Interview (MINI, Sheehan et al., 1998a,

1998b).. De MINI + zal worden gebruikt om DSM-IV diagnoses te verkrijgen. De

validatie van de Nederlandse vertaling van de MINI (van Vliet & de Beurs, 2007)

ten opzichte van de Structured Clinical Interview DSM-III-R-patiënt versie

(SCID-P) en het Composite International Diagnostic Interview voor de ICD-10

(CIDI) toonde goede tot zeer goede kappa-waarden (Sheehan et al.., 1998b).

• Beck Anxiety Inventory (BAI) (Beck, Epstein, Brown, & Steer, 1988). de BAI is

een zelfrapportage vragenlijst die bestaat uit 21 items, die elk een veel

voorkomend symptoom van angst van de afgelopen week op een 4-punts Likert

schaal van 0 tot 3 (totale score is 63) beschrijven. De schaal heeft een goede

interne consistentie (0,92) en convergente validiteit (0,51) en differentieert

tussen depressie en angst. De Test-hertest betrouwbaarheid bleek ook voldoende

te zijn (0,75). De BAI zal worden gebruikt als primaire uitkomstmaat.

• Fear Questionnaire (FQ) (Marks & Matthews, 1979). Deze zelf-rapportage

vragenlijst bestaat uit drie subschalen (agorafobie, sociale fobie en bloed /

verwondingen). Naast deze subschalen bevat de FQ ook een schaal om de ernst van

vermijdingsgedrag te beoordelen. Een Nederlandse validatie studie toonde aan

dat alle schalen voldoende interne consistentie en convergente en discriminante

validiteit (van Zuuren, 1988) hebben.

• Beck Depression Inventory-II (BDI-II) (Beck, Erbaugh, Ward, Mock, &

Mendelsohn, 1961; Beck, Steer, Ball, en Ranieri, 1996). De BDI is een

zelfrapportage vragenlijst en bestaat uit 21 items (nominaal 0 tot 3), die elk

een beschrijving van depressieve symptomen in vier niveaus van ernst geven.

Totaalscores variëren van 0 tot 63. De BDI-II heeft een hoge interne

consistentie met een Cronbach 's alfa van 0,91 (Beck et al., 1996;. Van der

Does, 2002).

• World Health Organization Quality of Life - Bref (WHOQOL-Bref) (Trompenaars,

Masthoff, Van Heck-, Hodiamont, & De-Vries, 2005). De WHOQOL-Bref werd

ontwikkeld als een internationaal cross-cultureel vergelijkbare self-report

kwaliteit van leven instrument. Zij beoordeelt de individuele perceptie van de

kwaliteit van leven over 4 domeinen: lichamelijke gezondheid, psychische

gezondheid, sociale relaties, en omgeving. De interne consistentie van de vier

domeinen van de WHOQOL-Bref varieerde 0,66 tot 0,80. . Geconcludeerd wordt dat

de inhoudsvaliditeit, construct validiteit en de betrouwbaarheid van de

WHOQOL-Bref in een populatie van de volwassen Nederlandse psychiatrische

poliklinische patiënten goed zijn (Trompenaars et al., 2005)..



Mechanismen van verandering:



• Difficulties in Emotion Regulation Scale (DERS) (Gratz & Roemer, 2004): De

DERS is een 36-items zelf-rapportage vragenlijst die bestaat uit zes

subschalen: De interne consistentie voor de totale schaal alsmede voor de

subschalen bleek voldoende (variërend tussen alfa een Cronbach's van 0,80 en

0,93). De vragenlijst heeft ook voldoende predictieve validiteit en een goede

test-hertest betrouwbaarheid.

• Vijf Facet Mindfulness Questionnaire (FFMQ) (Bear, Smith, Hopkins,

Krietemeyer, en Toney, 2006). Deze 39-item vragenlijst beoordeelt vijf

kernaspecten van mindfulness op een 5-punts Likert schaal, validiteit en

betrouwbaarheid zijn getest en zijn goed. De FFMQ is vertaald en gevalideerd in

het Nederlands op Muskens en Kamphuis, t de publicatie van deze resultaten

wordt verwacht in 2011.

• Penn State Worry Questionnaire (PSWQ): Deze zelf-rapportage vragenlijst

beoordeelt de algemene tendens van zorgen maken (Meyer, Miller, Metzger, &

Borkovec, 1990; Van Rijsoort, Emmelkamp, **& Vervaeke, 1999). De PSWQ is een

16-item zelfrapportage lijst. Het is aangetoond dat de vragenlijst een goede

interne consistentie heeft (Beck, Stanley, en Zebb, 1995;Brown et al..,

1992;Meyer et al.., 1990). Ook is aangetoond dat er een goede test-hertest

betrouwbaarheid gedurende 8-10 weken is(Meyer et al.., 1990). De PSWQ is

vertaald en gevalideerd voor de Nederlandse bevolking (van Rijsoort, Emmelkamp,

**& Vervaeke, 1999).

• Rumination on Sadness Scales (Conway, Csank, Holm & Blake, 2000; Raes,

Hermans & Eelen, 2003) zal worden gebruikt om de rol van rumineren te

beoordelen in het voortbestaan of de afname van depressieve en angstklachten.

Psychometrische eigenschappen van de schaal zijn goed (Roelofs, Muris, Huibers,

Peeters & Arntz, 2006).

• Mate van Attentional Control (AC), zoals gemeten door een Negative Affective

Priming (NAP)taak(Raedt, De, Baert, Demeyer, et al., 2011; Joormann, 2004).

Door middel van een dergelijke taak kan de cognitieve verwerking van emotionele

informatie gemeten worden. Tevens kan hiermee de mate van controle in

aandachtsprocessen (attentional control) gemeten worden. Uit eerdere studies

blijkt dat de mate van angstgevoeligheid negatief gecorreleerd is met de mate

van attentional control (Eysenck et al. 2007). Onderzoek bij patiënten met

stemmingsstoornissen wijst uit dat de mate van attentional control verbetert na

Mindfulness training (Raedt, De, Baert, Demeyer, et al., 2011).



• Medicatie en andere psychologische behandeling zullen bij de follow-up

evaluatie (T4), worden geregistreerd met behulp van kosten-dagboeken . De

totale kosten van deze diensten zullen worden berekend volgens de norm prijzen.

Daarnaast zullen de kosten dagboeken worden gebruikt om verlies van

productiviteit (bijv. ziekteverzuim) op te nemen.