Het effect van zelfbehandeling van exacerbaties in patiënten met Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) met co-morbiditeiten, op duur van exacerbaties, gezondheidstoestand en zorgkosten.

COPD gaat gepaard met verschijnselen (met name exacerbaties) die de kwaliteit
van leven van patiënten ernstig kunnen verminderen. COPD actieplannen worden al
succesvol gebruikt in de reguliere zorg, maar de actieplannen zijn mogelijk
niet zo geschikt en mogelijk onveilig voor het gebruik bij aanwezigheid van
co-morbiditeiten. Daarom zouden actieplannen ook co-morbiditeiten moeten
bevatten.
We verwachten dat de zelfbehandeling de ernst van exacerbaties zal verminderen
en de gezondheidsstatus van de patiënt zal verbeteren door een snellere start
van de juiste behandeling. Daarnaast zullen de zorgkosten verminderen.

Het doel van dit onderzoek is om te onderzoeken of COPD patiënten met
co-morbiditeiten die getraind zijn in het gebruik van een geindividualiseerd
actieplan voor het zelfbehandelen van exacerbaties minder COPD exacerbatiedagen
hebben in vergelijking met een controlegroep die geen actieplan gebruikt, in
een periode van 12 maanden.
Secundaire doelen: het bestuderen van het effect van een set van actieplannen
bij complexe patiënten op ziekenhuisopnamedagen voor COPD en relevante
co-morbiditeiten, effect op gebruik gezondheidszorg, (COPD-specifieke)
gezondheidsstatus, vertrouwen in eigen kunnen, het effect op exacerbaties van
chronisch hartfalen, getrouwheid interventie patiënten, vermoeidheid en angst
en depressie symptomen, tevredenheid en vertrouwen, effecten op gebruik van
gezondheidszorg en kosteneffectiviteit van zelfbehandeling.

De COPE-III is een internationaal multicenter gerandomiseerde gecontroleerde
studie bij COPD patiënten met co-morbiditeiten met een follow-up van 12
maanden. Patiënten zullen gerandomiseerd worden toegewezen aan een interventie
of een controlegroep. Patienten in de controlegroep ontvangen reguliere zorg.
Alle patiënten zullen worden geleerd hoe ze hun dagelijkse klachtendagboek
moeten invullen gedurende 12 maanden. Alleen patienten in de interventiegroep
zullen vier zelfbehandelingssessies ontvangen waarin ze leren hoe de
geïndividualiseerde actieplannen werken die gelinkt zijn aan de dagelijkse
klachtendagboeken. Tijdens de baseline meting zullen een 6 minuten looptest en
spirometrie uitgevoerd worden in het ziekenhuis. Daarnaast moeten er ook
vragenlijsten worden ingevuld. De 6-maanden metingen bestaan uit vragenlijsten
die per post of digitaal ingevuld opgestuurd kunnen worden. De 12-maanden
metingen worden uitgevoerd in het ziekenhuis. Tijdens deze metingen zal
spirometrie plaatsvinden en moeten enkele vragenlijsten worden ingevuld. De
risico's voor patiënten is verwaarloosbaar en de belasting zal ook minimaal
zijn.

Interventie: zelfbehandeling van COPD patiënten met comorbiditeiten. Patiënten zullen gerandomiseerd worden om interventie te ontvangen. De patiënten in de interventiegroep zal twee individuele sessies bijwonen van een uur en twee of drie groepssessies van 2,0 uur die begeleid worden door de onderzoeksverpleegkundige. Een, vier en acht maanden na de sessies zullen de onderzoeksverpleegkundigen telefonisch contact opnemen met de patiënt om te bespreken hoe de zelfbehandeling verloopt. Gedurende de sessies zullen de patiënten leren hoe ze hun COPD exacerbaties en/of opvlammingen van co-morbiditeiten kunnen behandelen met behulp van een actieplan. Dit actieplan is gekoppeld aan een klachtendagboek. Het individuele actieplan toon de acties die de patiënt moet ondernemen bij een bepaalde combinatie van symptomen. Gedurende de sessies zal dit herhaaldelijk besproken worden. Naast training van zelfbehandeling zal er tijdens het programma ook aandacht besteed worden aan de vaardigheden die nodig zijn voor het succesvol laten verlopen van zelfbehandeling, zoals kennis over de ziekte, medicatiegebruik en het vroegtijdig herkennen van symptomen van COPD exacerbaties en/of opvlammingen van potentiële co-morbiditeiten.

Dit onderzoek zal een geringe belasting zijn voor de patiënt. Deelname kost
natuurlijk tijd: bezoek aan het ziekenhuis voor groepssessies en/of individuele
sessies, telefoongesprekken over het verloop van het onderzoek en metingen.
Het is mogelijk dat de interventiegroep door het zelfbehandelen van klachten
meer medicatie gebruikt dan nodig is. Echter, eerder onderzoek naar
zelfbehandeling van patiënten met enkel COPD heeft aangetoond dat van
overbehandeling geen sprake was.
De looptest zal nauwelijks risico*s met zich meebrengen, aangezien de patiënt
zelf het looptempo kan bepalen.
We verwachten dat proefpersonen tijdens het onderzoek meer zullen leren over de
aandoeningen. De verkregen informatie uit het onderzoek levert een bijdrage aan
de verbetering van de toekomstige behandeling van patiënten met COPD en een of
meer andere ziektes. Zelfbehandeling kan leiden tot vroegtijdige herkenning van
opvlammingen en daarmee kan sneller gestart worden met de juiste behandeling.
We verwachten dan ook dat de opvlammingen minder ernstig zullen zijn bij
patiënten die de actieplannen op de juiste wijze gebruiken.