Een case-cohort studie om risicofactoren voor hart- en vaatziekten te identificeren bij zaadbalkanker overlevers

Sinds de introductie van platinum-bevattende chemotherapie is testiskanker een
goed te genezen ziekte geworden, met een 5-jaars overleving van 99%, 96% en 72%
voor respectievelijk lokale, regionale of op afstand gemetastaseerde ziekte. In
combinatie met een toenemende incidentie zorgt dit voor een toenemend aantal
overlevenden van testiskanker. Overlevenden van testiskanker blijken een
verhoogd risico op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten te hebben.
Onderliggende mechanismen zijn nog niet helemaal opgehelderd, maar
endotheelactivatie, versneld ontstaan van atherosclerose en laaggradige
ontsteking lijken een rol te spelen. Oorzaken van deze mechanismen zijn directe
vaatschade, door circulerend platinum, en indirecte schade. Indirecte schade
wordt veroorzaakt door aanwezigheid van cardiovasculaire risicofactoren,
bijvoorbeeld in de vorm van het metabool syndroom, en door het ontstaan van een
hormonale disbalans.
Om preventieve strategieen te ontwikkelen is het nodig om te weten wat de rol
is van de verschillende risicofactoren in het ontwikkelen van hart- en
vaatziekten in deze groep testiskanker overlevers, veelal jonge mannen.
Uiteindelijk kunnen deze parameters gebruikt worden in het detecteren van
vroege vaatschade en om patienten te identificeren die voor preventieve
interventies in aanmerking komen.

Het doel is om risicofactoren voor de ontwikkeling van hart- en vaatziekten op
de lange termijn na de behandeling van testiskanker te identificeren. Hierin
kijken we met naar het ontstaan van myocardinfarct, coronairlijden en
hartfalen. Wat zorgt ervoor dat een deel van de patienten wél een dergelijke
ziekte ontwikkelt en een ander deel niet? Met deze studie hopen we de
belangrijkste determinanten in de ontwikkeling van deze hartziekten te
identificeren, zodat interventie-studies met preventieve strategieen ontworpen
kunnen worden.

Het betreft een multicenter case-cohort studie. Voor alle cases en
subcohort-leden verzamelen we ziekte- en behandelingskarakteristieken uit de
medische status en hen wordt gevraagd om een vragenlijst in te vullen en
bloedmonsters voor DNA analyse in te leveren, nadat ze schriftelijk informed
consent hiervoor gegeven hebben.
Patienten jonger dan 40 jaar op het moment van diagnose testiskanker en jonger
dan 75 op het moment van het studiebezoek vragen we om deel te nemen aan een
substudie. Voor de substudie moeten deelnemers een eenmalig studiebezoek
ondergaan. Gedurende het studiebezoek wordt lichamelijk onderzoek verricht,
moeten patienten bloed afstaan en urine inleveren. In het UMCG verrichten we
cardiovasculaire functietesten. Dit verlengt het studiebezoek met ongeveer een
uur. Het studiebezoek kan zowel in het ziekenhuis, bij de huisarts als thuis
plaatsvinden.

De belasting en risico's van dit onderzoek worden als laag ingeschat. De
vragenlijsten invullen kost 15 tot 30 minuten en indien patienten aangeven mee
te willen doen aan DNA analyse kost dat een eenmalig bezoek aan de huisarts,
waarbij alleen venapunctie wordt gedaan. Als patienten worden uitgenodigd voor
de substudie duurt een bezoek ongeveer 30 minuten. De additionele metingen in
het UMCG verlengen het bezoek met nog eens 30 minuten. Venapunctie is de enige
invasieve handeling, met een laag risico op bijwerkingen. Om de last van een
studiebezoek te verlagen, wordt patienten aangeboden om de meting bij de
huisarts of thuis te laten plaatsvinden. Indien er abnormale bevindingen worden
gedaan gedurende het bezoek stellen wij de huisarts hiervan op de hoogte.