Non-invasieve MRI spectroscopie op 7 Tesla bij lymfeklierkanker

Metabolieten zoals lactaat en fosfolipiden staan in verband met de
agressiviteit, therapieresistentie en prognose van verschillende soorten
kanker. Met 7 Tesla 1H en 31P magnetische resonantie imaging (MRI)
spectroscopie kunnen deze metabolieten op non-invasieve wijze worden
gedetecteerd. Maligne lymfomen zijn een heterogene verzameling van lymfoi*de
maligniteiten met een uiterst variabele biologie en prognose, varie*rend van
een uiterst indolent tot een zeer agressief verloop. Als MRI spectroscopie
onderscheid kan maken tussen agressieve en indolente lymfomen dan kan dit van
grote invloed zijn op de diagnostiek en behandeling van patie*nten met een
lymfoom. Bijvoorbeeld, bevindingen op MRI spectroscopie die overgang van een
indolent naar een agressief lymfoom suggereren in een patie*nt met een
histologisch bewezen indolent lymfoom, kunnen aanleiding geven tot het afnemen
van een nieuwe histopathologische biopsie of direct tot een meer intensieve
behandeling. Ook zou dit kunnen leiden tot de ontwikkeling van een total-body
1H en 31P scan waarmee in een scansessie meerdere *metabole biopsies* kunnen
worden afgenomen. Voordelen van deze methode, vergeleken met een biopsie voor
pathologisch onderzoek, zijn dat het een minder invasief onderzoek betreft, dat
het onderzoek eenvoudig herhaald kan worden (waarmee het met name geschikt is
voor follow-up onderzoek) en dat er niet alleen informatie over het afgenomen
weefsel, maar ook over het gehele lichaam wordt verkregen (daarbij rekening
houdend met de tumor heterogeniteit over verschillende lymfeklieren). Het
tweede doel van de studie is het bepalen van de reproduceerbaarheid van MRI
spectroscopie voor het kwantificeren van deze middels 1H en 31P MRI
spectroscopie meetbare metabolieten. Hiervoor zal bij de eerst 30
gei*ncludeerde patie*nten de MRI spectroscopie scan vo*o*r behandeling worden
herhaald om de mate van gelijkenis met de eerdere meting van dezelfde
lymfeklier te bepalen. Lymfomen staan bekend om hun verschil in samenstelling
over verschillende locaties in het lichaam. In deze studie zal worden bepaald
of er ook heterogeniteit bestaat wat betreft concentraties van lactaat en
fosfolipiden. Hiervoor zal bij de laatste 30 patie*nten de scan die plaatsvindt
vo*o*r behandeling, ook herhaald worden maar nu van 2 verschillende
lymfeklieren. Het laatste doel van de studie is om vast te stellen of MRI
spectroscopie in de toekomst mogelijk gebruikt kan worden voor het vaststellen
van therapierespons in patie*nten die behandeld worden voor een maligne
lymfoom. Eerdere studies toonden aan dat de concentratie van de met MRI
spectroscopie detecteerbare metabolieten veranderde als reactie op de
behandeling. Mogelijk kan MRI spectroscopie gebruikt worden om in een vroeg
stadium te bepalen of de therapie effectief is. Indien de therapie niet werkt,
dan kan er in een vroeg stadium overgegaan worden naar een andere behandeling.
Om de mogelijkheden van MRI spectroscopie voor het bepalen van de
therapierespons te exploreren zullen patie*nten met verschillende pathologische
subtypes lymfoom zowel voor als kort na de behandeling worden gescand. In al
deze patie*nten zal worden nagegaan of de concentratie metabolieten verandert
als reactie op de behandeling. Indien dit het geval is dan kan dit aanleiding
geven tot studies op een grotere schaal, om te onderzoeken of MRI spectroscopie
gebruikt kan worden voor het voorspellen van therapieresistentie bij elk
pathologisch subtype in het bijzonder.

Het eerste doel van het onderzoek is om te analyseren of door middel van de met
7T MRI spectroscopie te detecteren stoffen lactaat en fosfolipiden op een
non-invasieve wijze onderscheid kan worden gemaakt tussen aggressieve en
indolente lymfomen.

Het tweede doel van de studie is het bepalen van de mate waarin 7T MRI
spectroscopie de gemeten lactaat- en fosfolipdenconcentraties kan reproduceren
(interscan variatie).

Het derde doel van de studie is het bepalen van de mate waarin de concentraties
lactaat en fosfolipiden tussen twee verschillende lymfomateuze lymfeklieren in
dezelfde patie*nt verschillen.

Het vierde doel is het vaststellen van veranderingen in concentraties lactaat
en fosfolipiden ten gevolge van de behandeling om na te gaan of MRI
spectroscopie mogelijk gebruikt kan worden om in een vroeg stadium vast te
stellen of chemotherapie effectief is. Indien dit het geval is dan kan dit
aanleiding geven tot studies op een grotere schaal, om te onderzoeken of MRI
spectroscopie gebruikt kan worden voor het voorspellen van therapieresistentie.

Patie*nten die in aanmerking komen voor deelname aan deze prospectieve,
diagnostische cohort studie zijn volwassenen >= 18 jaar met een verdenking op of
histologisch bewezen nieuw gediagnosticeerd of recidief lymfoom met een tumor
van minimaal 2 cm gelegen in een oppervlakkige regio (hoofd/hals, oksel,
liezen, locaties die binnen het bereik van de MRI spectroscopie vallen). De
hematoloog identificeert geschikte patie*nten, geeft hen informatie over de
studie en vraagt hen mee te doen aan het onderzoek. Alle patie*nten zullen
worden gescand d.m.v. de 7 Tesla MRI gelokaliseerd in het UMC-Utrecht. Alle
patie*nten zullen 3 keer worden gescand. De eerste twee scans vinden vo*o*r de
behandeling, op dezelfde dag en kort achter elkaar plaats. De laatste scan
wordt verricht in de eerste week na de start met chemotherapie. In de eerste 30
patie*nten zal vo*o*r de behandeling twee keer dezelfde lymfeklier worden
gescand (voor het bepalen van de mate van reproduceerbaarheid van de 7T MRI
voor het kwantificeren van lactaat en fosfolipiden), in de laatste 30
patie*nten zullen vo*o*r behandeling twee verschillende lymfeklieren worden
gescand (voor het bepalen van de mate van heterogeniteit in concentraties
lactaat en fosfolipiden). Patie*nten zullen ook worden gescand middels 18F-FDG
PET als onderdeel van standaard zorg. Het weefsel verkregen voor het stellen
van de diagnose dat deel uitmaakt van de standaard zorg, zal worden gebruikt
voor een aanvullende Ki-67 bepaling voor het vaststellen van de
delingsactiviteit van de tumor. Om het effect van behandeling op de
concentratie lactaat en fosfolipiden te bepalen, zullen alle patie*nten binnen
een week na de start van de behandeling nogmaals worden gescand door middel van
de 7T MRI. Follow-up data van alle patie*nten zullen worden verkregen tot 5
jaar na diagnose voor het onderzoeken van een mogelijke correlatie tussen de
concentratie lactaat en fosfolipiden en de kans op een recidief/overlijden.

Het risico van de (stralingsvrije) MRI spectroscopie onderzoeken is
verwaarloosbaar en de belasting voor de patie*nt is minimaal (er hoeft geen
contrastmiddel te worden gebruikt en de patie*nt hoeft slechts 40 minuten per
scan stil te kunnen liggen). Om het ongemak zoveel mogelijk te beperken, zal de
patie*nt goed gei*nformeerd worden over het onderzoek.