Incidentie van type 2 diabetes mellitus en hart- en vaatziekten in familiaire gecombineerde hyperlipidemie

Familiaire gecombineerde hyperlipidemie (FGH) is een veel voorkomende
aandoening in onze maatschappij. Het wordt gekenmerkt door een hoog
cholesterol- en vetgehalte in families met een prematuur myocardinfarct (d.w.z.
voor het 60e levensjaar).
Na 40 jaar onderzoek weten we dat FCH een complexe ziekte is. Dat betekent dat
meerdere genen in combinatie met een ongezonde levensstijl leiden tot het
verhoogde cholesterol- en vetgehalte. Tot nu zijn er meer dan 30 genen
beschreven die verantwoordelijk zijn voor deze genetische predispositie. FGH
patiënten hebben meerdere kenmerken van het metabool syndroom:
insuline-resistentie, (abdominale) obesitas, hypertensie en niet-alcoholische
leververvetting. FGH is tevens een heterogene ziekte: sommige genetische
afwijkingen komen frequent voor en hebben meestal een klein effect op het
cholesterol- en vetgehalte. Daarnaast zijn er ook FGH families beschreven met
zeldzame genetische afwijkin met groot effect op het cholesterol- en
vetgehalte. In dit kader is cholesteryl ester storage disease (CESD) van
belang; dit is een zeldzame stofwisselingsziekte gekenmerkt door gecombineerde
hyperlipidemie, leververvetting en premature atherosclerose, precies het
phenotype waar FGH door wordt gekenmerkt. Het zou dus theoretisch zo kunnen
zijn dat een aantal FGH families eigenlijk aangedaan zijn door CESD.

Ondanks deze toegenomen kennis is er nog maar weinig bekend omtrent het
natuurlijk beloop van deze ziekte. Twee complicaties zijn met name van klinisch
belang:
1) Type 2 diabetes mellitus (T2DM); het is bekend dat het metabool syndroom een
risicofactor is voor het ontwikkelen van T2DM. Een 5-jaar follow-up studie in
FGH patiënten suggereert inderdaad een verhoogd risico op T2DM. Deze studie was
echter te klein van opzet en te kort van follow-up om tot een nauwkeurige
schatting te komen van de incidentie van T2DM in FGH families. Daarbij zijn
niet alleen FGH patiënten van belang, maar ook hun normolipidemische
familieleden, aangezien zij ook kenmerken van het metabool syndroom vertonen.
2) Hart- en vaatziekten (HVZ); er is tot nu maar 1 longitudinale studie geweest
die de incidentie van HVZ in FGH heeft onderzocht. Deze studie keek echter
alleen naar mortaliteit en werd uitgevoerd in een periode dat cardiovasculair
risicomanagement in de kinderschoenen stond. Je zou verwachten dat de
incidentie van HVZ inmiddels verbeterd zou moeten zijn, echter dat is nog niet
onderzocht.

Deze studie zal zich richten op de volgende vraagstellingen:
1) Wat is de incidentie van T2DM in FGH patiënten, normolipidemische
familieleden en hun aangetrouwde partners?
Met als subvraag: welke baseline factoren zijn voorspellend voor de incidentie
van T2DM in FGH families?

2) Wat is de incidentie van HVZ in FGH patiënten, normolipidemische
familieleden en hun aangetrouwde partners?
Met als subvragen: a: welke baseline factoren zijn voorspellend voor de
incidentie van HVZ in FGH families? b: worden FGH patiënten momenteel adequaat
behandeld met betrekking tot primaire en secundaire preventie van HVZ?

3) Komt CESD voor in FGH families?

Dit onderzoek betreft een longitudinaal, vergelijkend onderzoek

Proefpersonen worden gevraagd 3 dagen voor het onderzoek geen alcohol te
nuttigen en vanaf de avod voor het onderzoek niet meer te eten, drinken of
roken (water drinken mag wel). Het onderzoek zal 1-1.5 uur in beslag nemen en
omvat: het afnemen van een vragenlijst, anthropometrie (lengte, gewicht,
buik/heupomvang en huidplooimetingen), bloeddrukmeting en bloedafname. Er
zullen in totaal 6 buisjes afgenomen worden (totaal 32 ml).
De belasting voor de proefpersonen is beperkt. Bovendien zijn de risico's
beperkt: de enige invasieve meting betreft bloedafname waarbij er soms een
haematoom kan ontstaan; dat gaat vanzelf voorbij.

Proefpersonen zullen een inventarisatie krijgen van hun cardiovasculair risico.
Bovendien zullen proefpersonen met een afwijkend lipide-profiel getest worden
op de aanwezigheid van CESD, hetgeen een mogelijk voordeel is. Momenteel lopen
er studies naar de behandeling van CESD.