Adolescente jongens met een Autisme Spectrum Stoornis over hun seksualiteit: een mixed methods benadering.

Seksualiteit is een normatief onderdeel van de ontwikkeling tijdens de
adolescentie. In de recente wetenschappelijke literatuur over seksualiteit is
er minder nadruk op risico*s (SOA*s, vroege zwangerschappen, samenhang tussen
seksuele activiteit en risicogedrag) en meer aandacht voor positieve aspecten
(welbevinden, identiteitsontwikkeling, beleving). Onderzoek naar seksualiteit
bij mensen met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS), zeker tijdens de
adolescentie, is echter nog zeer beperkt. Toch blijken uit casusbeschrijvingen
(voor een overzicht: Dewinter et al., 2013) en uit onderzoek van Hellemans en
collega's (2007) dat jongeren met autisme moeilijkheden kunnen ervaren en
vertonen met betrekking tot hun seksueel gedrag en ontwikkeling. Aandacht voor
positieve aspecten van seksualiteit en voor de normativiteit zijn pas recent
zichtbaar in onderzoek bij deze doelgroep.
In 2012-2013 werd door de auteurs van dit onderzoeksvoorstel een
verkennende studie uitgevoerd naar seksuele ervaring bij een groep adolescente
normaalbegaafde jongens (15-17 jaar) met ASS. De resultaten van de studie
toonden aan dat in deze groep evenveel jongens met ASS ervaring rapporteerden
met verschillende seksuele gedragingen vergeleken met jongens uit de algemene
populatie. De jongens met en zonder ASS hadden de eerste seksuele ervaringen
ook op vergelijkbare leeftijd. Deze bevindingen sluiten niet eenduidig aan bij
resultaten van eerdere onderzoeken. Tijdens de dataverzameling maakten de
deelnemende jongens ook opmerkingen die deden vermoeden dat sommige jongeren
wel moeilijkheden of onduidelijkheid ervaren bij het leren over en toepassen
van seksualiteit.

Doel van deze studie is om het inzicht in de seksuele ontwikkeling van
adolescente jongens met ASS te verdiepen. De volgende onderzoeksvraag dient
hierbij te worden beantwoord: Hoe verloopt de seksuele ontwikkeling bij in een
homogene groep normaalbegaafde jongens met ASS?
Hierbij onderscheiden we twee deelvragen:
1. Welke seksuele ervaringen en attitudes hebben jongens met ASS gedurende de
adolescentie?
2. Hoe ervaren adolescente jongens met ASS hun seksualiteit?

Dit onderzoek bestaat uit twee deelstudies: 1) follow-up van de onderzoeksgroep
uit het onderzoek van Dewinter et al. (2014), en 2) een verdiepend kwalitatief
onderzoek bij een subgroep.
(1) De longitudinale follow-up studie heeft als doel om het cohort uit de
studie van Dewinter en collega*s (2014) te bevragen op twee extra meetmomenten
(2014 en 2015); Deze resultaten worden vergeleken met de meting uit 2012-2013
en met elkaar. In de voorliggende follow-up studie kan geen vervolgmeting
worden gedaan bij de controlegroep, wel kan opnieuw een vergelijking worden
gemaakt met de gegevens van leeftijdsgenoten uit de algemene populatie (de
Graaf, Kruijer, van Acker, & Meijer, 2012). Deze deelstudie heeft een
exploratief karakter gezien er geen longitudinaal onderzoek beschikbaar is over
deze doelgroep.

(2) De verdiepende studie heeft als doel om inzicht te krijgen in de beleving
van jongens met ASS omtrent hun seksualiteit. Deze deelstudie bestaat uit een
Interpretatieve Fenomenologische Analyse (Smith et al., 2009) waarbij data
worden verzameld door middel van semi-gestructureerde interviews bij 8
jongeren. De meerwaarde is dat de ervaring en beleving van de jongeren met ASS
in deze deelstudie grondig worden verkend (inductieve benadering). Het gebruik
van kwalitatieve onderzoeksmethoden impliceert dat niet wordt gestreefd
generaliseerbaarheid van gegevens over de prevalentie van gedrag, maar wel naar
inzicht in de beleving van seksualiteit bij een aantal specifieke jongens met
ASS.
De volgende onderzoeksvraag vormt de basis voor kwalitatieve deelstudie:
- hoe ervaren adolescente jongens met ASS het om seksueel actief te worden of
zijn?

De belasting van de deelnemende jongeren is als volgt verdeeld:
- de jongeren die deelnemen aan de follow-up studie worden gevraagd om één maal
in 2014 en één maal in 2015 de vragenlijst ' Seks onder je 25ste II' in te
vullen. Dit vraagt gemiddeld 20 minuten tijd per meetmoment. De afname gebeurt
online en kan bij GGzE, bij de jongere thuis of op een andere geschikte plek.
- Van de jongeren die deelnemen aan de follow-up studie wordt er bij 8
aanvullend een interview afgenomen. Dit betekent voor die 8 jongeren een extra
tijdsinvestering van ongeveer een uur naast de eerder beschreven 40 minuten
(2*20 minuten)
Er zijn geen risico's verbonden aan deelname aan dit onderzoek.