Meting van het prostaatvolume door de huisarts

Risicostratificatie helpt om mannen die kans hebben op (een potentieel
agressieve vorm van) prostaatkanker beter te identificeren. Het Erasmus MC
heeft zes risicowijzers ontwikkeld (www.prostaatwijzer.nl) waarmee bijvoorbeeld
de kans op het hebben van prostaatkanker, die met een prostaatbiopt kan worden
gevonden, kan worden berekend. Het implementeren van de risicowijzers in de
dagelijkse praktijk van huisartsen en urologen kan mogelijk veel onnodige
prostaatbiopten en overdiagnose voorkomen. In het algemeen worden de meeste
onderzoeken van de prostaat uitgevoerd door een uroloog in het ziekenhuis. Door
de huisarts de mogelijkheid te geven om het prostaatvolume van een patiënt zelf
te meten met een echo, wordt het gebruik van meer geavanceerde risicowijzers in
de eerstelijnszorg gefaciliteerd. Op basis van de PSA-waarde, een rectaal
onderzoek (DRE) en het prostaatvolume kan de kans op het vinden van (een
potentieel agressieve vorm van) prostaatkanker met een prostaatbiopt worden
berekend. Een strategie waarbij de beslissing om te biopteren afhankelijk is
van dit risico zal het aantal biopten en de diagnose van laagrisico
prostaatkanker reduceren. Momenteel worden metingen van het prostaatvolume
(nodig voor de risicobepaling) alleen uitgevoerd door de uroloog. Door het
prostaatvolume door de huisarts te laten bepalen, wordt mogelijk het aantal
verwijzingen naar de uroloog gereduceerd.

Tijdens dit onderzoek wordt onderzocht of het meten van het prostaatvolume met
een buikecho door de huisarts equivalent is aan het meten van het
prostaatvolume met een transrectale echo door de uroloog . Ook het effect op de
risicocalculatie met de prostaatwijzer (nummer 3 en 4) zal worden onderzocht.

Prospectieve vergelijkende klinische studie, waarbij de patiënt zijn eigen
controle is.

In de standaard klinische praktijk zal elke patiënt de huisarts een keer
bezoeken. Daarnaast zal de patiënt de uroloog bezoeken indien de PSA is
verhoogd. Tussentijds is een extra visite bij de huisarts of een telefonisch
consult voor de uitslag van de PSA normaal.
Tijdens de studie zullen alle deelnemers een extra abdominale echo ondergaan
waarbij het prostaatvolume door de huisarts wordt berekend. In totaal zullen 7
huisartsen deelnemen aan de studie, waarvan slechts drie de abdominale echo*s
kunnen verrrichten. Sommige patiënten zullen daarom nog een extra keer naar een
andere huisarts moeten gaan voor het laten meten van het prostaatvolume. Alle
deelnemers zullen naar de uroloog gaan, ongeacht de uitslag van de onderzoeken
die door de huisarts zijn verricht. De buikecho vormt geen extra risico voor de
deelnemers.