Gecombineerde behandeling voor PTSS en problematisch alcoholgebruik bij middelbare en oudere patienten - een pilot studie

Er zijn meerdere studies bekend waarbij aangetoond is dat een behandeling voor
alcohol verslaving of problematisch alcoholgebruik kan leiden tot vermindering
van het alcoholgebruik. Anderzijds is er veel onderzoek gedaan naar de
effectiviteit van EMDR voor traumaklachten. Echter in het geval dat er sprake
is van beide stoornissen, lijkt separate behandeling minder effectief. Dit,
omdat wanneer men alcohol drinkt om de traumaklachten te onderdrukken, een
EMDR behandeling niet effectief is omdat de emoties worden onderdrukt. Alleen
een behandeling voor problematisch alcoholgebruik is weinig effectief omdat de
traumaklachten blijven bestaan, en daarmee de behoefte deze te onderdrukken met
alcohol. In Nederland echter worden de laatste tien jaar in verschillende
instellingen gelijktijdig beide stoornissen aangepakt, wat inmiddels tot
klinische evidentie heeft geleid. Echter is dit tot op heden niet
wetenschappelijk onderzocht.
Indien de resultaten van deze pilot laten zien dat de gecombineerde behandeling
voor problematisch alcoholgebruik en PTSS effectief is en leidt tot
vermindering van zowel het alcoholgebruik als de traumaklachten, zal volgend
jaar een gerandomiseerde RCT uitgevoerd worden. Problematisch alcoholgebruik,
zeker met een comorbide PTSS, kan leiden tot alcoholafhankelijkheid. Gezien
het chronische en progressieve karakter van een alcoholverslaving is het van
groot belang dat onderzocht wordt of een gecombineerde behandeling voor PTSS en
problematisch alcoholgebruik effectief is.

Het primaire doel van dit pilotonderzoek is om te onderzoeken of een
gecombineerde behandeling PTSS en problematisch alcoholgebruik leidt tot
vermindering in alcoholgebruik, en trauma gerelateerde klachten. Secondair
kijken wij ook naar het effect van deze gecombineerde behandeling op depressie-
en angstklachten.
Het doel op lange termijn is om een multicenter RCT op te zetten om
verschillende methoden te vergelijken van behandelingen bij patienten met zowel
PTSS als alcohol problematiek.

Pilotonderzoek met een voormeting, nameting en follow-up na drie maanden.

Cliënten zullen eerst de standaard behandeling krijgen voor problematisch alcoholgebruik, een op cognitieve gedragstherapie gebaseerde leefstijltraining. Dan, wanneer de behandelaar observeert dat de cliënt enige controle heeft over zijn alcoholgebruik, zal de eerste EMDR sessie starten, terwijl de leefstijltraining continueert. De twee behandelingen zullen door twee verschillende therapeuten worden gegeven, waarbij het van groot belang is dat deze goed contact houden en elkaar informeren over de voortgang bij de cliënt. De therapeuten zijn ervaren in de geriatrische psychiatrie en opgeleid om cliënten met EMDR te behandelen.

Er zijn geen risico's verbonden aan deelname aan dit onderzoek. Het is
gebruikelijk dat mensen tijdens en na een EMDR sessie heftige emoties ervaren,
maar dit zal vooraf aan de sessie duidelijk worden uitgelegd door de
behandelaar. Soms kan door de oogbewegingen wat duizeligheid of last van de
ogen ontstaan, in dit geval zal de behandelaar kiezen voor een andere techniek,
bijvoorbeeld waarbij er op beide benen wordt getikt of een geluidje in beide
oren wordt aangeboden.