Het effect van een gecombineerde calorische restrictie en bewegings interventie op fenotypische profielen van kinderen van langlevende families en hun partners

Voor zover bekend is calorische restrictie (CR) bij dieren de meest effectieve
interventie om de levensduur te verlengen en om van vele leeftijd gerelateerde
ziekte het ontstaan te vertragen en de incidentie te verminderen. Een
overeenkomstig effect is gezien in meervoudige nutriënt signalerende routes die
gerelateerd zijn aan CR en de regulatie van langlevendheid. Dit impliceert dat
verouderen een gereguleerd proces is en dat bepaalde genen de snelheid van
verouderen bepalen. Dit is bewezen in verschillende diersoorten inclusief
zoogdieren en is ook interessant vanuit het perspectief van veroudering van de
mens. Bij mensen is echter de effectiviteit van CR op biomarkers van gezond
verouderen nog amper onderzocht en bij individuen van middelbare leeftijd nog
helemaal niet. Het is in onze genetisch heterogene populatie ook de vraag of CR
het metabolisme van alle individuen verbetert. In de Leiden Langleven Studie
hebben we wat dat betreft twee groepen individuen die we met elkaar kunnen
vergelijken: een gezond verouderende groep (familieleden van langlevende
families) die een gunstig profiel van vele metabole markers hebben en een
standaard verouderende groep (de partners van deze familieleden) met een
gemiddeld metabool profiel. De langlevende families zijn geworven door te
selecteren op langlevende broers/zussen (paren uit grotere families) en deze
individuen, samen met hun kinderen en de partners daarvan, te includeren (de
Leiden Langleven Studie). Het bestaande contrast tussen gezond en standaard
ouder worden, het feit dat we talloze metabole baseline fenotypes van deze
deelnemers hebben en het feit dat ze van middelbare leeftijd zijn (de groep
waarin het waarschijnlijk is dat de levensverwachting verhoogd kan worden door
gezond gedrag) bracht ons ertoe om een studie op te zetten naar de
gezondheidseffecten van calorische restrictie en lichamelijke activiteit,
juist in deze contrasterende groepen van individuen van middelbare leeftijd.

Het hoofddoel van deze studie is om te onderzoeken of een interventie met CR en
meer beweging het fenotypische profiel (wat betreft biomarkers in relatie tot
metabole gezondheid) van de standaard verouderende controles (*partners*)
dichterbij dat van hun gezond verouderende partners (kinderen van families met
buitengewone langlevendheid) kan brengen. We onderzoeken ook of zo*n
interventie het fenotypische profiel van de kinderen nog verder kan verbeteren
en welke (klinische, biochemische, moleculaire) basis intermediairen de reactie
op de interventie bepalen. Additionele doelen zijn om in deze koppels van
middelbare leeftijd te kijken naar de uitvoerbaarheid van een interventie om
gezond verouderen te stimuleren en om te bepalen of mogelijke
gezondheidsvoordelen blijvend zijn door biomarkers gerelateerd aan metabole
gezondheid 1 jaar na de interventie opnieuw te bepalen (voor dit laatste doel
moet nog budget gezocht worden).

Interventiestudie

3 maanden (13 weken) interventie met 25% verlaagd energie verbruik door 12,5 % CR en 12,5% meer bewegen.

Hoofdstudie:
Potentieel geschikte deelnemers zullen eerst een screening ondergaan om te
kijken of ze voldoen aan alle in- en exclusie criteria. Voorafgaand aan de
baseline metingen worden de gebruikelijke voedingsinname (online FFQ) en het
gebruikelijke patroon van lichamelijke activiteit (accelerometer en
lichamelijke activiteit vragenlijst) bepaald. In totaal worden de deelnemers 2x
thuis bezocht (screening en pre-baseline meting) en zullen ze 2x (baseline en
na 13 weken) nuchter het onderzoekscentrum bezoeken. Op baseline en na 13 weken
interventie zullen de volgende biologische materialen worden verzameld: bloed,
een vetbiopt en een spierbiopt. Verder worden antropometrie,
lichaamssamenstelling, bloeddruk, 24-uurs glucose, glucose belasting, energie
metabolisme, en psychologische factoren bepaald en worden MR scans uitgevoerd.
Huisbezoeken duren ongeveer 45 minuten en bezoeken aan het onderzoekscentrum
ongeveer 3 uur per keer. Behalve bij de pre-baseline meting wordt er bij alle
bezoeken een beetje bloed afgenomen, dit kan hooguit een plaatselijke blauw
plek tot gevolg hebben. Verder moet er voor de biopten een klein sneetje
gemaakt worden, wat wordt gedaan door een ervaren medicus en wat compleet zal
helen. Alle andere testen en meten zijn niet invasief. Gedurende de 13 weken
interventie zullen de deelnemers zich aan dieetregels moeten houden voor het
behalen van 12,5% calorische restrictie en zullen ze hun lichamelijke
activiteit met 12,5% moeten verhogen. Om dit te bereiken moeten de deelnemers
zich houden aan van tevoren bepaalde, individuele richtlijnen, houden ze hun
eet- en beweeggedrag bij in een dagboek en hebben ze wekelijks contact met een
diëtist en/of fysiotherapeut.

Validatiestudie:
Potentieel geschikte deelnemers zullen eerst een screening ondergaan om te
kijken of ze voldoen aan alle in- en exclusie criteria.
Deelnemers vullen thuis een korte vragenlijst in over hun dagelijkse
activiteitspatronen. Het invullen hiervan duurt ongeveer 15 minuten. Op het
LUMC vullen proefpersonen een vragenlijst in over hun leeftijd en geslacht, en
wordt hun gewicht gemeten met een weegschaal. Na het bevestigen van de
bewegingssensoren voeren deelnemers een kalibratie uit van de COSMED K4b2,
alsmede een sensorsynchronisatie door 20 seconden zachtjes op en neer te
springen. Daarna voeren deelnemers een staptest uit door 20 keer op een blok te
stappen op een door de deelnemer zelfgekozen tempo.
Vervolgens ondernemen deelnemers activiteiten die zij in het dagelijks leven
ook zullen uitvoeren: zitten, staan, liggen, huishoudelijke taken uitvoeren,
lopen en fietsen. De activiteiten zullen zowel binnen als buiten het LUMC
worden uitgevoerd. De belasting door de DirectLife activity monitor, Activ8,
Polar Electro, experimentele Philips bewegingsmonitor en GENEActiv is minimaal,
daar deze klein en licht zijn van gewicht zijn. De Equivital belt en COSMED
K4b2 hinderen de bewegingsvrijheid van de proefpersoon niet. De COSMED K4b2 is
licht (<1kg) en het mondkapje kan op ieder moment gedurende de studie worden
afgezet door de proefpersoon. Er zal te allen tijde een onderzoeksmedewerker
aanwezig zijn voor de supervisie van proefpersonen, voor zowel de activiteiten
binnen als buiten het LUMC. De gehele serie experimenten binnen en buiten het
LUMC duurt in totaal ongeveer 2 uur.