Effect van ivabradine versus placebo op de hartfunctie, inspanningscapaciteit en neuro-endocriene activatie bij patiënten met chronisch hartfalen met behouden linkerventrikel ejectiefractie. Een gerandomiseerd, dubbelblind, placebogecontroleerd, internationaal en multicentrisch onderzoek van 8 maanden.

Hartfalen (HF) komt in de ontwikkelde landen voor bij 1 à 2% van de bevolking,
en dit loopt op tot >= 10% bij personen van 70 jaar en ouder. Diastolisch
hartfalen of hartfalen met behouden Ejectiefractie (HF-PEF) komt voor bij 50%
van de patiënten met HF. Risicofactoren voor HF-PEF zijn leeftijd, vrouwelijk
geslacht, diabetes, obesitas, hypertensie en linkerkamer (LV) hypertrofie. De
prevalentie van HF-PEF neemt toe wegens de vergrijzing van de bevolking. Geen
enkele behandeling heeft tot hiertoe een significante daling van de
morbi-mortaliteit kunnen aantonen in deze populatie.

De SHIFT-studie heeft recent aangetoond dat een daling van de hartfrequentie
met ivabradine bij patiënten met symptomatisch systolisch HF leidt tot een
aanzienlijke verbetering van cardiovasculaire eindpunten: het risico op
cardiovasculair overlijden of hospitalisatie wegens achteruitgang van het HF
was met 18% gedaald met ivabradine versus placebo.

Een verhoogde hartfrequentie vermindert de diastolische vullingstijd, verhoogt
het myocardiale zuurstofverbruik en bemoeilijkt de coronaire perfusie, wat
problematisch kan zijn bij patiënten met HF. Een specifiek hartslag verlagend
geneesmiddel zoals ivabradine, zonder effect op de myocardcontractiliteit of
geleiding, lijkt potentieel interessant bij patiënten met HF en zal in deze
*Proof of Concept* studie verder onderzocht worden.

De primaire doelstelling van deze studie bij patiënten met diastolisch
hartfalen (HP-PEF) is te bepalen of ivabradine de diastolische functie, de
inspanningscapaciteit en de neuroendocriene activatie kan verbeteren tijdens
een behandelingsperiode van 8 maanden.

Dit is een internationaal, multicentrisch fase II dubbelblind, gerandomiseerd,
placebo gecontroleerd onderzoek met 2 parallelle groepen. Er zijn in totaal 7
studiebezoeken gepland. De totale duur van de studie voor een patiënt is
ongeveer 8.5 maanden.

Patiënten ontvangen als studiemedicatie placebo of ivabradine, samen met hun standaard cardiovasculaire behandeling. De studiemedicatie wordt oraal ingenomen 2 maal per dag tijdens de maaltijd. De dosis kan op elk moment worden aangepast door de onderzoeker, zowel tijdens de geplande studiebezoeken maar ook tussen twee bezoeken in, afhankelijk van de hartslag in rust op het ECG of tekenen of symptomen m.b.t. bradycardie.

Ivabradine heeft een goed veiligheids- en tolerantieprofiel (zie SmPC
Procoralan). De meest voorkomende bijwerkingen van ivabradine zijn visuele
symptomen (fosfenen) en bradycardie. Andere mogelijke bijwerkingen zijn
abnormale gewaarwording van de hartslag, onregelmatige snelle contracties van
het hart, ongecontroleerde bloeddruk, hoofdpijn, duizeligheid en wazig zien.
De visuele symptomen zijn over het algemeen mild, worden goed getolereerd en
zijn voorbijgaand. Bradycardia is afhankelijk van de dosis ivabradine en wordt
voornamelijk waargenomen bij het begin van de behandeling. De dosis van
ivabradine kan op elk moment worden aangepast door de onderzoeker, zowel
tijdens de geplande studiebezoeken maar ook tussen twee bezoeken in. Bij
patiënten met een hartslag onder de 50 slagen per minuut, zal de studie
medicatie gestopt worden.