Dit onderzoeksvoorstel bestaat uit 2 studies met als doel het bepalen van de acceptatie, haalbaarheid/toepasbaarheid en effectiviteit van EMDR als een interventie om trek en alcohol gebruik in ambulant behandelde alcohol afhankelijke te verminderen…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Overige aandoening
Synoniemen aandoening
Aandoening
alcohol afhankelijkheid
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
Multiple baseline study:
• Veranderingen in aantal alcoholische consumpties sinds laatste meting,
gemeten met een dagboekje, bijgehouden door de deelnemer;
RCT:
• Veranderingen in aantal zware drink dagen (gedefinieerd als 5 of meer
alcoholische consumpties op een dag) in de afgelopen 30 dagen,
gemeten met de alcohol Timeline Followback methode (TLFB; Sobell &
Sobell, 1992);
Secundaire uitkomstmaten
Multiple baseline study:
• Veranderingen in patiënt-gerapporteerde trek gemeten met de Penn Alcohol
Craving Scale (PACS; Flannery, Volpicelli, & Pettinati, 1999);
• Veranderingen in patiënt-gerapporteerd positief en negatief affect gemeten
met de (vertaalde) International Positive And Negative Affect
Scale short-form version (I-PANAS-SF; Thompson, 2007);
• Veranderingen in ernst van patiënt-gerapporteerd problematisch alcohol
gebruik in de afgelopen maand gemeten met de Alcohol Use
Disorders Identification Test (AUDIT; Saunders, Aasland, Babor, de la
Fuente, & Grant, 1993; Dutch translation: Schippers & Broekman,
2010);
• Veranderingen in patiënt-gerapporteerde mate van 'desire thinking' gemeten
met de Desire Thinking Questionnaire (DTQ; Caselli &
Spada, 2011; Nederlandse versie);
• Veranderingen in patiënt-gerapporteerde coping self-efficacy gemeten met de
Self-Efficacy List for Drug users (SELD; De Weert-Van Oene,
Breteler, Schippers, & Schrijvers, 2000);
• Veranderingen in patiënt-gerapporteerde kwaliteit van leven zoals gemeten met
de EuroQol-5D (EQ-5D; The EuroQol group, 1996) en de
Community Reinforcement Approach Happiness scale (CRA-HS; Meyers &
Smith, 1995);
• Veranderingen in patiënt-gerapporteerde ruminatie gemeten met de
Perseverative Thinking Questionnaire (PTQ; Ehring, Zetsche,
Weidacker, Wahl, Schönfeld, & Ehlers, 2011);
• Veranderingen in alcohol attentional bias gemeten met de Alcohol Stroop
(Stroop, 1935; Williams, Mathews, & MacLeod; 1996);
• Veranderingen in alcohol impliciete associaties gemeten met de Drinking
Identity IAT (Lindgren, Neighbors, Teachman, Wiers, Westgate,
& Greenwald, 2012).
RCT:
• Tijd tot eerste alcohol consumptie (post-interventie) gemeten met de alcohol
TLFB;
• Veranderingen in totaal aantal alcoholische consumpties in de afgelopen 30
dagen, gemeten met de alcohol TLFB;
• Veranderingen in gemiddeld aantal alcoholische consumpties per gelegenheid in
de afgelopen 30 dagen gemeten met de alcohol TLFB;
• Veranderingen in ernst patiënt-gerapporteerd problematisch alcohol gebruik
afgelopen maand gemeten met de AUDIT;
• Veranderingen in biomarker niveaus gemeten met laboratorium testen van serum
γ-glutamyltransferase (GGT) en carbohydrate-deficient
transferrin (CDT);
• Veranderingen in alcohol attentional bias gemeten met de Alcohol Stroop;
• Veranderingen in alcohol impliciete associaties gemeten met de Drinking
Identity IAT;
• Veranderingen in patiënt-gerapporteerde trek gemeten met de PACS;
• Veranderingen in patiënt-gerapporteerde desire thinking gemeten met de DTQ;
• Veranderingen in patiënt-gerapporteerde coping self-efficacy gemeten met de
SELD;
• Veranderingen in patiënt-gerapporteerde kwaliteit van leven gemeten met de
EQ-5D en de CRA-HS;
• Veranderingen in patiënt-gerapporteerde rumination gemeten met de PTQ;
• Veranderingen in patiënt-gerapporteerde positief en negatief affect gemeten
met de (vertaalde) I-PANAS-SF;
• Verschillen in drop-out tussen groepen.
Achtergrond van het onderzoek
Een interessante benadering in de behandeling van verslaving is het gebruik van
Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) (Shapiro, 1989). Hoewel er
nog weinig onderzoek is gedaan naar de toepasbaarheid en effectiviteit van EMDR
bij verslaving en dit vaak methodologisch gezien vragen oproept, zijn de
voorlopige resultaten interessant. Verder onderzoek naar deze aanpak bij
verslaving lijkt dan ook gewenst.
Doel van het onderzoek
Dit onderzoeksvoorstel bestaat uit 2 studies met als doel het bepalen van de
acceptatie, haalbaarheid/toepasbaarheid en effectiviteit van EMDR als een
interventie om trek en alcohol gebruik in ambulant behandelde alcohol
afhankelijke te verminderen en om verder inzicht te krijgen in de onderliggende
werkingsmechanismen.
Onderzoeksopzet
De eerste studie heeft de vorm van een (niet-gelijktijdige) multiple baseline
studie, over 3 alcohol afhankelijke, ambulante patiënten met een follow-up
periode van 1 maand.
De tweede studie heeft de vorm van een randomized controlled trial (RCT) met
ambulante alcohol afhankelijke patienten (n=100) met 2 (parallele) groepen en
herhaalde metingen: een 2x4 'between subjects' design met groep (EMDR +
treatment as usual (TAU) vs. TAU) en tijd van meting (pre- x post-interventie x
1 maand x 6 maanden follow-up) als factoren. De toewijzingsratio is 1 : 1 voor
de twee groepen. Zowel de deelnemers als de onderzoeksassistent welke de
metingen doet, zijn geblindeerd voor wat betreft groepstoewijzing, terwijl de
EMDR therapeuten geblindeerd zijn voor de uitkomsten van de metingen. De
hoofdonderzoeker is geblindeerd voor groepstoewijzing totdat de data-analyse is
afgerond.
Onderzoeksproduct en/of interventie
Deelnemers aan de multiple baseline studie en die welke worden toegewezen aan de experimentele groep van de RCT krijgen EMDR (gericht op alcoholgebruik en trek) + TAU. EMDR is een geprotocolleerde behandeling voor PTSS (Shapiro, 2007). Hase, Schallmayer en Sack (2008) toonden het potentieel van EMDR voor wat betreft terugvalpreventie bij alcohol afhankelijke patiënten voor het eerst aan. EMDR wordt verricht door getrainde EMDR therapeuten. TAU bestaat uit Community Reinforcement Approach (CRA) behandeling, dit bestaat uit verschillende interventies en is gebaseerd op gedragstherapeutische principes (Meyers & Smith, 1995).
Inschatting van belasting en risico
Deelnemers vullen vragenlijsten in en voeren computertaken uit en er wordt
bloed bij hen afgenomen (alleen bij de RCT) op vaste meetmomenten. Voordelen
voor deelnemers die EMDR ontvangen zijn dat ze aanvullende behandeling krijgen
die kan helpen om trek te weerstaan en het weer starten of de escalatie van
alcoholgebruik mogelijk kan helpen voorkomen. Alle deelnemers ontvangen een
Irischeque van 25 euro na elke follow-up meting om zoveel mogelijk uitval bij
deze metingen te voorkomen.
Deelnemers die EMDR ontvangen worden geïnstrueerd om herinneringen op te halen
die in eerste instantie juist trek op kunnen roepen. Dit kan enig ongemak
veroorzaken gedurende de sessies maar klinische ervaring suggereert dat dit
goed verdragen wordt.
Publiek
Kronenburgsingel 545
Arnhem 6831 GM
NL
Wetenschappelijk
Kronenburgsingel 545
Arnhem 6831 GM
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
Leeftijd: 18 jaar en ouder
Primaire diagnose alcohol afhankelijkheid
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
Ernstige, actuele (sinds intake) psychiatrische symptomen (m.n. suicidaliteit, manie, psychose, agressie)
Actuele, co-morbide PTSS
Recent (laatste 2 weken voor baseline screening), regelmatige (eens of meer per week) cannabis of harddruggebruik
Recent (laatste 2 weken voor baseline screening), regelmatig alcohol gebruik (>21E (vrouwen) of > 28E (mannen per week)
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
Register | ID |
---|---|
ClinicalTrials.gov | NCT01828866 |
CCMO | NL43892.044.13 |