Primaire doelen:1. Optimaliseren en toepassen van multi-parametrische functionele MRI technieken om hersenafwijkingen (hersenbiomarkers) in MELAS patiënten te identificeren.2. Onderzoeken welke hersenbiomarkers overeenkomen en welke verschillen…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Metabole aandoeningen en voedingsstoornissen, congenitaal
- Glucosemetabolismestoornissen (incl. diabetes mellitus)
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
Hersenbiomarkers van veranderingen in de hersenen die worden gemeten zijn:
• Kwantitatieve metingen (T1 en T2* relaxatie tijden per voxel),
• Cerebrale doorbloeding (arterial spin labeling, ml bloed/100 g weefsel/min),
• Functionele karakteristieken (in rust en gedurende een taak),
Secundaire uitkomstmaten
Cognitief functioneren (z-scores) gemeten per specifiek cognitief domein:
• Geheugen,
• Mentale snelheid,
• Aandacht en executieve functies
• Visueel en ruimtelijke vaardigheden
Achtergrond van het onderzoek
Mutaties in het mitochondriaal DNA (mtDNA; 37 genen coderend voor 13 eiwitten)
kunnen ten grondslag liggen aan ernstige multisysteem (mitochondriale)
aandoeningen (MID). Een voorbeeld van een mitochondriale mutatie geassocieerd
met een MID is de A naar G transitie op nucleotide 3243 van het mitochondiale
gecodeerde transfer RNA leucine 1 (MT-TL1) gen (m.3243A>G). Patiënten die de
m.3243A>G mutatie dragen worden sterk geassocieerd met de ontwikkeling van het
mitochondriale encephalomyopathie met lactaat acidose en stroke-like episoden
(MELAS) syndroom. Naast deze symptomen worden ook cognitieve stoornissen vaak
gediagnosticeerd tijdens het ziekteproces, maar ook cerebrale afwijkingen
(bijv. hersenatrofie en stroke-like laesies). Naast dit alles, wordt MELAS ook
vaak gerelateerd aan een verhoogde prevalentie van diabetes. Bijna 100 % van
alle dragers van de m.3243A > G mutatie ontwikkelen diabetes vóór de leeftijd
van 70 jaar. Vergelijkbaar met MELAS, wordt bij diabetes mellitus 2 (DM2)
versnelde cognitieve achteruitgang en dementie waargenomen. Cerebrale
afwijkingen geassocieerd met DM2 omvatten atrofie, witte stof afwijkingen en
silent lacunaire infarcten.
De exacte neuronale mechanismen leidend tot de cognitieve achteruitgang in
MELAS en de invloed van diabetes is nog onduidelijk en vergt extra onderzoek.
Daarom stellen we een onderzoeksprotocol voor waarin anatomische beelden, CBF
en fMRI gegevens worden verkregen met behulp van hoog-veld (7T) MRI in 26 MELAS
patiënten met en zonder diabetes. Multi-parametrische hoog-veld MRI stelt ons
in staat om functionele, micro-structurele en micro-vasculaire veranderingen in
de getroffen hersenen te meten.
Het vaststellen van bepaalde kenmerken van patiënten (bijv. diabetes, m.3243A>G
mutatie-lading en MRI biomarkers) die cognitieve stoornissen en dementie vroeg
kunnen voorspellen kan leiden tot verdere optimalisatie van de huidige
behandeling van deze groep patiënten.
Doel van het onderzoek
Primaire doelen:
1. Optimaliseren en toepassen van multi-parametrische functionele MRI
technieken om hersenafwijkingen (hersenbiomarkers) in MELAS patiënten te
identificeren.
2. Onderzoeken welke hersenbiomarkers overeenkomen en welke verschillen tussen
MELAS patiënten met en zonder diabetes.
3. Bepalen welke hersenbiomarkers geassocieerd zijn met een achteruitgang in
het cognitieve denkvermogen in MELAS patiënten door middel van multivariate
analyse.
Secundaire doelen:
1. Verkennen van de haalbaarheid om hersenbiomarkers, cognitief denkvermogen en
specifieke genetische variaties te linken in DM2 voor een grotere volgende
studie..
Onderzoeksopzet
Cross-sectioneel observationeel onderzoek
Inschatting van belasting en risico
De patiënt/proefpersoon heeft zelf geen voordeel van deelname aan dit
onderzoek. De belasting van het onderzoek is dat deelname tijd kost. Deelname
is eenmalig en hoog-veld (7T) MRI onderzoek duurt ongeveer 60 minuten en
neuropsychologische testen ongeveer 30 minuten. Daarnaast wordt urine afgenomen
en tweemaal een glucosebepaling met behulp van een vingerprik uitgevoerd. De
totale onderzoekstijd, inclusief voorbereiding, korte vragenlijst en nazorg,
zal ongeveer 130 minuten duren. Met uitzondering van de vingerprik, zijn alle
metingen niet-invasief en deelnemers met contra-indicaties voor MRI worden al
voor aanvang van de metingen uitgesloten van deelname. Daardoor is het risico
van deelname aan deze studie verwaarloosbaar klein. Echter kan er wel een
risico bestaan dat er bij een deelnemer een toevalsbevinding kan worden
gevonden. Mocht dit het geval zijn dan wordt er contact opgenomen de
desbetreffende huisarts/specialist en met de deelnemer zelf.
Publiek
Oxfordlaan 55
Maastricht 6229 EV
NL
Wetenschappelijk
Oxfordlaan 55
Maastricht 6229 EV
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
Algemeen:
Deelnemers moeten minimaal 18 en maximaal 45 jaar oud zijn en schriftelijk toestemming hebben gegeven.;MELAS patienten:
Drager van m.3243A>G mutatie (bevestigd) en mild MELAS fenotype (vermoeidheid, myopathie en milde bewegingsintolerantie).;Diabetes type 2:
Nuchtere bloed glucosewaarden >= 7.0 mmol/l, en/of gebruik maken van glucose-verlagende medicijnen of insuline.;Leeftijd-, geslachts- en opleidingsniveau gepaarde controles:
Geen drager van m.3243A>G mutatie, leeftijd, geslacht en opleidingsniveau van de controle groep mag niet significant afwijken van die van de MELAS groep.
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
All groups:
Contra-indicaties voor de MRI scanner zijn: 1) Pacemaker of onderhuidse defibrillator voor het hart, 2) Gehoor- of neurostimulatorapparaat dat niet te verwijderen is, 3) onderhuids medicatie pompje, 5) tatoeage of andere dingen die niet verwijderd kunnen worden en metalen deeltjes bevatten, 6) Metaalsplinters in het oog, 7) (mogelijke) zwangerschap, 8) Claustrofobie, 9) Vaatclips aan de hersenvaten, 10) Kunstgebit dat met magneten op zijn plaats wordt gehouden, 11) Operaties in het verleden, waarbij metalen of kunststof materialen zijn ingebracht.;MELAS patienten:
Andere mitochondriele/neurologische/psychiatrische ziekten/aandoeningen anders dan MELAS. Zwaar fenotype (stroke-like lesies and erge bewegingsintolerantie).;Leeftijd-, geslachts- en opleidingsniveau gepaarde controles:
Any mitocondriele/neurologische/psychiatrische zoekten/aandoeningen
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
| Register | ID |
|---|---|
| CCMO | NL47290.068.14 |