Een reproduceerbaarheidsstudie naar nieuwe, noninvasieve beeldvormende technieken in atherosclerose in gezonde vrijwilligers en patiënten met hart en vaatziekten.

Atherosclerose is de belangrijkste oorzaak van hart- en vaatziekten. Het is een
langzaam progressieve ziekte, waarbij na een lange asymptomatische periode
complicaties zoals myocardinfarct en een ischemisch cerebrovasculair accident
kunnen voorkomen. Beeldvormende technieken (echografie, MRI, PET/CT) zijn in
staat atherosclerose te detecteren in de asymptomatische periode en kunnen een
belangrijke rol spelen in de primaire preventie van hart- en vaatziekten.
Verder kunnen deze technieken gebruikt worden voor risico-stratificatie en als
surrogaat parameter voor hart- en vaatziekten in therapeutisch onderzoek.

Echografie van vaten wordt momenteel al in de kliniek gebruikt voor het
opsporen van hart- en vaatziekten en als eindpunt in klinisch onderzoek naar
nieuwe behandelingen voor atherosclerose. Met behulp van echografie wordt
voornamelijk gekeken naar vaatwanddikte (intima-media dikte, IMT)) en
stenosegraad. Stenosegraad en IMT zijn echter niet de enige kenmerken die de
ernst van athersclerose bepalen. De samenstelling, activiteit en kwetsbaarheid
van de atherosclerotische plaque bepalen voor een groot deel de progressie en
complicaties van atherosclerose. Nieuwere beeldvormende technieken, zoals hoge
resolutie MRI , "dynamic contrast enhanced MRI" (DCE-MRI) en PET/CT scans van
de vaatwand zijn in staat deze eigenschappen te meten.

Met behulp van MRI is het mogelijk accuraat de omvang van een
atherosclerotische plaque te meten. Daarnaast is het mogelijk specifieke
structuren binnen de plaque, zoals een vetrijke necrotische kern, calcificaties
en bloedingen in de plaque, te identificeren. Ook kunnen mechanische
eigenschappen, zoals "wall shear stress" (WSS) gemeten worden. Het meten van
de WSS is van belang omdat op plaatsen van lage WSS het endotheel meer
permeabel is voor LDL-cholesterol en immuuncellen en de influx van deze stoffen
atherogenese tot gevolg heeft. DCE-MRI meet de extravasatie van contrastmiddel
in de vaatwand en de parameters gemeten met DCE-MRI (k-trans en area under the
curve) correleren met neovascularisatie en ontstekingsactiviteit.
18-fluorodeoxyglucose PET/CT scan meet de metabole activiteit van weefsel door
een radioactief label te koppelen aan glucose. Met deze techniek is
vaatwandinflammatie te meten, een belangrijke factor in het ontstaan en de
complicaties van atherosclerose.

Voor de implementatie van deze technieken als eindpunt in therapeutisch
onderzoek en in de patiëntenzorg is het van belang dat deze technieken
reproduceerbaar zijn. De reproduceerbaarheid van MRI metingen van de
vaatwandomvang en WSS is goed in eerdere studies. Nieuwe MRI scanners maken
betere MRI technieken om de vaatwand te meten mogelijk, waaronder snellere ,
hogere resolutie en 3 dimensionale MRI scans van de vaatwand. In deze studie
gaan we de reproduceerbaarheid van deze nieuwe MRI technieken bepalen.

De reproduceerbaarheid van PET/CT scans om vaatwandinflammatie in
atherosclerose te meten is goed in studies van de groep van Rudd. Dit is echter
de enige groep die de reproduceerbaarheid van PET/CT voor deze indicatie heeft
onderzocht. Ook is nog nooit de reproduceerbaarheid van PET/CT van de vaatwand
bij gezonde vrijwilligers getest. In deze studie onderzoeken wij de
reproduceerbaarheid van PET/CT van de vaatwand bij gezonde vrijwilligers en
patiënten met hart- en vaatziekten.

Primaire doelen

1. Het bepalen van de reproduceerbaarheid en variabiliteit (interscan,
interreader en intrareader) van nieuwe (DCE-)MRI metingen van de
vaatwanddimensies (met MRI), WSS (met MRI), vaatwandpermeabiliteit (met
DCE-MRI) en in gezonde proefpersonen en patiënten met hart en vaatziekten.

2. Het bepalen van de reproduceerbaarheid en variabiliteit (interscan,
interreader en intrareader) van 18F-FDG-PET/CT metingen van de
vaatwandontsteking in gezonde proefpersonen en patiënten met hart en
vaatziekten.

Secundaire doelen

- Het bepalen van de correlatie tussen vaatwandontsteking gemeten met
FDG-PET/CT en WSS (gemeten met MRI) en vaatwandpermeabiliteit (gemeten met
DCE-MRI).
- Het bepalen van de relatie tussen vaatwandinflammatie gemeten met FDG-PET/CT
en circulerende markers van inflammatie.
- Het verschil tussen vaatwanddimensie, WSS, vaatwandiontsteking en
vaatwandpermeabiliteit tussen jonge vrijwilligers, oudere vrijwilligers en
patiënten met hart- en vaatziekten bepalen.
- Het verschil in reproduceerbaarheid bepalen van verschillende MRI technieken
om vaatwanddimensies te meten.

Deze studie is een single-center, observationele studie. Van geschikte
patIënten en gezonde vrijwilligers zal op basis van anamnese, lichamelijk
onderzoek en bloedonderzoek een cardiovasculair risicoprofiel gemaakt worden.
Verder zullen in het bloedonderzoek markers voor systemische inflammatie
meegenomen worden. Hierna zullen de deelnemers achtereenvolgens een MRI scan en
FDG-PET/CT scan ondergaan. In een deel van de patiënten zal de MRI en PET/CT
scan na een periode van rust herhaald worden om de interscan reproducibility te
bepalen.

De resultaten van deze studie kunnen bijdragen aan de kwaliteit van nieuwe
technieken om atherosclerose aan te tonen en daarmee bijdragen aan verbeterde
risicostratificatie van individuele patiënten en het testen van
anti-atherosclerotische therapie. Voor de proefpersonen zelf is er geen direct
voordeel van deelname.

Wij schatten het risico van deelname aan deze studie als laag in. GadoVist
wordt routinematig gebruikt als MRI contrastmiddel. Op de afdeling radiologie
zijn protocollen voor de behandeling van overgevoeligheidsreacties
geïmplementeerd en medicatie om deze te behandelen aanwezig. MRI is een veilig
onderzoek zonder stralingbelasting. De stralingsbelasting van de 18F-FDG PET/CT
scan is 7.5 mSv voor alle deelnemers.