Hersenontwikkeling van 8-25 jaar:
Een longitudinaal onderzoek

De adolescentie is een zeer belangrijke overgangsfase tussen de kindertijd en
volwassenheid. Deze fase wordt gemarkeerd door grote veranderingen in fysieke,
cognitieve en sociaal-emotionele veranderingen. Het begin van de adolescentie
wordt gekenmerkt door het begin van de puberteit rond de leeftijd van 10 jaar,
waarin kinderen een snelle fysieke groei ondergaan en het begin van de seksuele
rijping ervaren (Shirtcliff et al.., 2009). Een van de meest opvallende
kenmerken van de adolescentie is een gestage toename van executief
functioneren, anders gezegd, de mogelijkheid om de controle van onze gedachten
en handelingen in overeen te stemmen met de interne doelstellingen. Executieve
functies staan centraal in de menselijke cognitie (Miller en Cohen, 2001), en
dus kan de adolescentie worden gezien als een periode van aanzienlijke
vooruitgang. Een fundamentele vraag in het huidige onderzoek voorstel heeft
betrekking op hoe deze veranderingen in de cognitief en emotioneel gedrag zijn
gerelateerd aan de functionele ontwikkeling van de hersenen. Het huidige
voorstel heeft tot doel om te begrijpen hoe deze functies en neurale
onderbouwing te ontwikkelen ten opzichte van elkaar binnen individuen.

Een fundamentele vraag in het huidige onderzoeksvoorstel heeft betrekking op
hoe veranderingen in cognitief en sociaal-emotioneel gedrag gerelateerd zijn
aan de functionele en anatomische ontwikkeling van de hersenen. Het huidige
voorstel heeft tot doel (a) inzicht krijgen in de neurale mechanismen achter de
belangrijkste ontwikkelingen in de overgangsfase van kindertijd naar
jongvolwassenheid met behulp van functionele MRI, (b) dit relateren aan de
biologische ontwikkeling van de hersenen: de structurele ontwikkeling van de
hersenen en hormonale overgangen, en (c) te begrijpen hoe deze functies en
neurale mechanismen zich ontwikkelen ten opzichte van elkaar binnen individuen
(dat wil zeggen veranderingen over tijd onderzoeken in plaats van een
momentopname in ontwikkeling). Een bijkomende doelstelling is om genetische
informatie te verzamelen om een sub-set van genen te onderzoeken en te bepalen
in welke mate verschillen in individuele ontwikkeling van de hersenen kunnen
worden toegeschreven aan genetische verschillen tussen individuen.

Het onderzoek is dubbelblind. De participanten worden allemaal gecodeerd. Deze
code geldt voor zowel de vragenlijsten als voor de MRI
scan. De participanten krijgen een aantal vragenlijsten voorgelegd en een
verkorte versie van de WISC/WAIS IQ test worden afgenomen om een beeld te
krijgen van het gemiddelde IQ van de participanten.

De structurele MRI scan zal worden gebruikt voor volumetrische doeleinden van
verschillende hersenstructuren, alsmede corticale dikte bepalingen. De DTI scan
(deze wordt tijdens de MRI scan gemaakt) zal worden gebruikt om specifiek de
witte stof in kaart te brengen. De functionele MRI scans worden gebruikt om
hersenactiviteit te meten tijdens het uitvoeren van cognitieve en
sociaal-emotionele taken.

De MRI-scans:
1. Structurele MRI, om informatie over grijze en witte stof eigenschappen
(volume, dichtheid en corticale dikte) te krijgen
2. DTI, om specifieke informatie over de microstructurele eigenschappen van
witte stof en fibertracking te krijgen
3. Functionele MRI, om informatie over taak-gerelateerde hersenactiviteit te
krijgen tijdens cognitieve en emotionele decisionmaking.

Puberteisbepaling:
1. Deelnemers zal worden gevraagd om drie zelf-rapportvragenlijsten over de
puberteit in te vullen. De volgende zelrapportage vragenlijsten zullen worden
gebruikt 1) de beeld-interview over de puberteit (PBIP), 2) de Tanner schaal,
en 3) de puberale ontwikkeling Scale (PDS: Petersen et al., 1988.
2. Deelnemers zullen worden gevraagd om speeksel en urine monsters te
verzamelen voor het testen van testosteron, DHEA, progesteron, oestradiol en
luteïniserend hormoon (LH; de vroegste hormonale marker van de puberteit)
niveaus.

Genen
1. Genetische informatie zal worden gemeten met behulp van een
wangslijm-uitstrijkje.

De belasting en risico's zijn minimaal. Uit voorgaand onderzoek is gebleken dat
proefpersonen het onderzoek als leuk en leerzaam ervaren.
Zie ook pagina's 24-27