Stadia in verslaving: een functionele kernspintomografie (fMRI) studie naar de neurale mechanisme achter chronische en niet-chronische alcoholafhankelijkheid en gokverslaving

Verschillende stadia in de ontwikkeling van verslaving kunnen worden
onderscheiden en het eindstadium wordt algemeen beschouwd als een chronische of
chronisch intermitterende hersenaandoening. In preklinische studies worden deze
verschillende stadia geassocieerd met verschillende neurobiologische processen
en er worden mechanismen voorgesteld die verantwoordelijk zouden zijn voor de
ontwikkeling van chroniciteit in verslaving. Sommige diermodellen benadrukken
de overgang van impulsief drugsgebruik, het verlies van controle over dit
(impulsieve) gedrag, zodat het gedrag habitueel en uiteindelijk compulsief
wordt. Volgens de *dual-system* theorie van verslaving, wordt deze verschuiving
in de controle over het gedrag bepaald door de balans tussen het
*doelgerichte* (goal-directed) en het habituele (*habit*) systeem. Andere
diermodellen benadrukken de motivationele verandering, die loopt van de
positieve versterkende werking van drugs (*positive reinforcement*) in het
begin, naar een negatieve versterkende werking (*negative reinforcement*) bij
chronische verslaving, waarbij het gebruiken van drugs de negatieve emotionele
staat opheft. Het laatste model heeft ook expliciet betrekking op de
veranderingen van impulsief (positieve bekrachtiging) naar dwangmatig gebruik
(negatieve bekrachtiging). Menselijke modellen van veranderingen in de
ontwikkeling van verslaving benadrukken de rol van het verlies van controle
over drugsgebruik en impulsiviteit is een goede voorspeller voor zowel het
ontwikkelen van drugmisbruik en verslaving, als terugval bij chronische
verslaving. Echter, compulsiviteit is grotendeels genegeerd in de menselijke
onderzoek naar verslaving.
Samengevat zijn verschillende mechanismen voor de verschuiving van
niet-chronische naar chronische verslaving voorgesteld in diermodellen, maar
bijna geen van hen zijn getest in een klinische populatie. We willen deze
hypothesen, afgeleid van diermodellen, daarom vertalen naar een menselijke
situatie, om zo te ontdekken wat chronische-verslaving onderscheidt van
niet-chronische verslaving. We stellen een fMRI onderzoek voor naar de
neurobiologische verschillen tussen chronische en niet-chronische menselijke
verslaafden met ofwel een stof-gerelateerde verslaving (alcohol
afhankelijkheid) of een gedrags-verslaving (pathologisch gokken). Deze twee
groepen zijn geselecteerd om de mechanismen te kunnen vergelijken in verslaving
met neurotoxische effecten en verslaving zonder de verstorende effecten van de
neurotoxiciteit van stoffen op de hersenen.

Het belangrijkste doel van het voorstel is om de processen te onderzoeken die
betrokken zijn bij niet-chronische versus chronisch verslavingsgedrag, door
alcohol afhankelijke personen (AD's) en pathologische gokkers (PG's) met
verschillende niveaus van chroniciteit te bestuderen. We gebruiken voor onze
hypothesen kennis die komt vanuit het dieronderzoek en gebruiken hiervoor
metingen van impulsiviteit, compulsiviteit (dwangmatigheid), doelgerichtheid en
gewoontegedrag en positieve en negatieve bekrachtiging (*reinforcement*).

Gedrags- en neurobiologische meetinstrumenten worden gebruikt om te testen hoe
het niveau van chroniciteit gerelateerd is aan doelgerichtheid en
gewoontegedrag en positieve en negatieve bekrachtiging. Om het effect van
negatieve bekrachtiging te modelleren op de verschuiving van impulsief naar
compulsief gedrag, zoals gemeten met een *habit* taak, wordt een
stress-inductie versus neutrale controle conditie (gescheiden door een 1 week
interval) gebruikt. Tevens wordt hersenactiviteit gemeten tijdens een
'Pavlovian Instrumental Transfer' (PIT) taak om de invloed van contextuele
stimuli op acties en doelgericht gedrag te onderzoeken.

Om bij de deelnemers een fysiologische stressrespons te veroorzaken, zullen ze
worden onderworpen aan 'sociaal geëvalueerde koud-pressor-test (SECPT), waarvan
bekend is dat deze op een relatief niet-intrusieve manier cortisol, bloeddruk,
hartslag en subjectieve stress ratings verhoogd door onderdompeling van de hand
voor een korte duur in ijswater. Tegelijkertijd zullen de deelnemers in de
stress conditie door een onbekende persoon in de gaten worden gehouden en op
video worden opgenomen, om de stressreactie te vergroten.

Het risico in verband met de deelname kan als verwaarloosbaar worden beschouwd
en de last kan minimaal worden beschouwd. Totale participatie bedraagt ongeveer
6 uur. Gestructureerde diagnostische interviews voor psychiatrische
aandoeningen en persoonlijkheid vragenlijsten zullen worden afgenomen.