Het oraal en darm microbioom in patiënten met het primair syndroom van Sjögren - een pilot studie

Het syndroom van Sjögren (SS) is één van de drie meest voorkomende
auto-immuunaandoeningen naast reumatoïde arthritis (RA) en systemische lupus
erythematosus (SLE). SS wordt gekarakteriseerd door lymfocyteninfiltratie in de
speeksel- en traanklieren, leidend tot een verminderde secretie van speeksel en
tranen. Dit leidt vervolgens tot droogheidsklachten van de mond en ogen.
Primair SS is een multifactoriële ziekte, omdat genen, omgevingsfactoren, het
klierepitheel en een veranderd immuunsysteem allen een belangrijke rol
vervullen in de pathogenese. Recent is aangetoond dat bacteriën in de darm van
de mens invloed hebben op de ontwikkeling van het immuunsysteem. Een dysbiose
(in tegenstelling tot symbiose) of specifieke bacteriesoorten kunnen een
chronische ontstekingsreactie veroorzaken en kunnen een rol spelen bij het
ontstaan van autoimmuniteit in de gastheer. Er zijn verbanden gevonden tussen
een veranderde samenstelling van de bacteriën in de darmen bij mensen met RA,
SLE en type 1 Diabetes in vergelijking met gezonde personen. Wij zullen
onderzoeken of het primair SS (pSS) geassocieerd is met veranderingen in het
oraal en darm microbioom ten opzichte van gezonde controles, SLE patiënten en
patiënten met droogheidsklachten van ogen en mond die niet voldoen aan de
criteria voor SS (zogenaamde non-SS sicca patiënten).

Primair doel: het identificeren van specifieke bacteriën of een karakteristieke
bacteriële samenstelling in het oraal en darm microbioom van pSS patiënten,
vergeleken met non-Sjögren syndroom sicca (non-SS sicca) patiënten, SLE
patiënten en gezonde controles.

Secundair doel: het vinden van een associatie tussen het oraal en darm
microbioom en ziekte parameters van pSS (klinisch, functioneel, chemisch en
histologisch).

De Sjögren microbioom studie is een observationele case-control studie. Er
vindt één meting plaats en er is geen follow-up periode opgenomen in de studie.

Er zijn 4 studiegroepen:
1. patiënten met pSS
2. non-SS sicca patiënten
3. SLE patiënten
4. Gezonde controles

Belasting voor de patiënt:
- Het thuis afnemen van 3 lichaamsmonsters, namelijk een uitstrijkje van de
binnenkant van de wang met een wattenstokje, een mondspoeling met steriel water
(30 seconden spoelen) en een monster van de ontlasting. Totale duur 30 minuten.
- Het invullen van devragenlijsten over de periode rondom de geboorte,
eetgewoonten en droogheidsklachten. Totale duur 25 minuten.
- Het ondergaan van een DPSI meting door een mondhygiëniste. Een screenend
onderzoek waarbij wordt gekeken naar de aanwezigheid van peridontitis
(tandvleesontsteking). Duur maximaal 2 minuten.

Risico:
De patiënt loopt geen risico's bij dit onderzoek aangezien alle
onderzoeksmethoden non-invasief zijn en er geen therapie wordt voorgeschreven.