De belangrijkste doelen van deze studie zijn om (I) kenmerken van kinderen en adolescenten met ODD/CD te bestuderen in vergelijking tot normaal ontwikkelende controles en (II) subtypes van agressie te onderzoeken op het gedrags-, cognitieve, neurale…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Persoonlijkheids- en gedragsstoornissen
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
Scores op vragenlijsten over CU kenmerken, agressie en gedragsproblemen zijn de
onafhankelijke variabelen in deze studie. De belangrijkste uitkomstmaten zijn
(1) prestaties op taken over emotieherkenning, impulsiviteit en geheugen (2)
volumes van prefrontale en limbische hersengebieden, witte stof integriteit,
functionele netwerkconnectiviteit en hersenactiviteit tijdens een
gezichtsmatchingtaak, passieve vermijdingstaak en stopsignaaltaak (3) glutamaat
concentratie in de anterieure cingulate cortex en striatum en (4)
agressie-gerelateerde genotypen alsmede hormoonniveaus.
Secundaire uitkomstmaten
Secundaire maten zijn haarcellen die hergeprogrammeerd worden naar stamcellen
(hiPSCs) en optioneel, een monster van de ontlasting om het menselijke
microbioom (bacterioom) te onderzoeken. De ontlasting wordt op een later moment
verzameld bij proefpersonen die toestemming geven voor dit extra deel van de
studie.
Achtergrond van het onderzoek
Kinderen en adolescenten met een oppositioneel-opstandige gedragsstoornis (ODD)
of een normoverschrijdende (antisociale) gedragsstoornis (CD) vertonen een
herhaaldelijk en aanhoudend patroon van agressief gedrag. Men kan verschillende
vormen van agressie onderscheiden, zoals ongecontroleerde, emotionele,
*impulsieve agressie* en geplande, doelgerichte *instrumentele agressie*. Een
andere classificatie is gebaseerd op de aanwezigheid van callous-unemotional
(CU) kenmerken, gedefinieerd als een gebrek aan prosociale emoties. Deze
subtypes worden mogelijk gedreven door unieke onderliggende mechanismen. Er is
meer kennis nodig over de gedrags-, cognitieve, neurale en (neuro)biologische
alsmede de genetische basis van agressie in kinderen en adolescenten met CD
en/of ODD.
Doel van het onderzoek
De belangrijkste doelen van deze studie zijn om (I) kenmerken van kinderen en
adolescenten met ODD/CD te bestuderen in vergelijking tot normaal ontwikkelende
controles en (II) subtypes van agressie te onderzoeken op het gedrags-,
cognitieve, neurale, (neuro)biologische en genetische niveau.
Onderzoeksopzet
Dit is een multicenter crossectionele studie waarbij negen Europese
onderzoekssites zijn betrokken. In Nederland zal data worden verzameld aan het
Radboud Universiteit Medisch Centrum en Universitair Medisch Centrum Groningen.
Kinderen en adolescenten zullen online vragenlijsten invullen en het centrum
bezoeken met een ouder/verzorger voor een testdag. Een testdag bestaat uit een
diagnostisch interview, een MRI sessie (structurele MRI, resting state scan,
Diffusion Tensor Imaging en functionele MRI met drie taken), MRS sessie, een
gedrags-cognitieve sessie, ECG meting, bloed prikken en het verzamelen van
haarcellen en speekselmonsters. De ouder/verzorger wordt ook geïnterviewd en
wordt verzocht om vragenlijsten in te vullen over het kind.
Inschatting van belasting en risico
Deze studie omvat een invasieve meting, het verzamelen van een bloedmonster (30
ml.), wat noodzakelijk is voor DNA, RNA en proteomics isolatie. De
proefpersonen zullen ook een MRI en MRS scan sessie ondergaan. Scantijd wordt
beperkt tot 60 minuten per sessie om de last te minimaliseren. De mate van
angst en plezier zal in de gaten worden gehouden voor en tijdens de MRI sessie.
Als kinderen enig verzet laten zien, zal de procedure onmiddellijk gestopt
worden. Met toestemming zullen haren verzameld worden and hergeprogrammeerd
naar hiPSCs. Het verzamelen van haarcellen heeft de voorkeur over alternatieve
methoden zoals het verzamelen van huidcellen, omdat het de last voor kinderen
en adolescenten aanzienlijk vermindert. Proefpersonen zullen tussen de 8 en 18
jaar oud zijn, aangezien we CD en/of ODD onderzoeken dat begint in de
kindertijd of adolescentie. Onze onderzoeksdoelen kunnen alleen bereikt worden
door het includeren van minderjarigen, omdat het agressieve en antisociale
gedrag waarin we geïnteresseerd zijn, ontwikkeld tijdens deze levensfase. Er
zijn geen speciale risico*s geassocieerd met ons onderzoek en wij hebben veel
ervaring met dergelijk procedures (zie Compuls, NL42004.091.12; NeuroIMAGE,
NL23894.091.08; NeuroIMAGE-II, NL41950.091.12; the Accelerated Longitudinal
Study in Autism, NL45500.091.13).
Publiek
Kapittelweg 29
Nijmegen 6525 EN
NL
Wetenschappelijk
Kapittelweg 29
Nijmegen 6525 EN
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
leeftijd 8 - 18
IQ > 80;voor de patiëntengroep:
diagnose ODD/CD
klinisch niveau van agressie
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
IQ < 80
diagnose psychose, bipolaire stoornis, depressie of angststoornis
contra-indicaties voor MRI, bv. metalen deeltjes in lichaam
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
| Register | ID |
|---|---|
| CCMO | NL49997.091.14 |