Minder kan meer zijn; terugdringen en rationaliseren van polyfarmacie bij schizofrenie

Hoewel de richtlijnen voor de behandeling van schizofrenie monotherapie met
antipsychotica aanbevelen,
wordt ongeveer 30% van de patiënten behandeld met 2 of zelfs meer
antipsychotica. De wijdverbreide
toepassing van antipsychotische polyfarmacie zou kunnen wijzen op een bepaalde
rationale voor
polyfarmacie, ondanks het gebrek aan ondersteunend bewijs voor de effectiviteit
ervan. Voor sommige
patiënten zou polyfarmacie een betere optie kunnen zijn dan de door de
richtlijnen aanbevolen
monotherapie. In het licht van beschikbaar farmacologisch en klinisch bewijs
ontwikkelden wij een
geïndividualiseerde procedure om polyfarmacie te herzien, gebruikmakend van
shared decision making
ondersteund door een algoritme dat optimaal effectieve en verdraagbare
behandeling beoogt, en dat
slechts in specifieke gevallen, wanneer geen alternatieven beschikbaar zijn,
polyfarmacie indiceert. Wij
verwachten dat patiënten die polyfarmacie behandeling krijgen zullen profiteren
van deze individuele
benadering door verbetering van persoonlijk en sociaal functioneren, minder
ervaren last van symptomen en/of bijwerkingen, zonder toegenomen
terugvalfrequentie. Deze aanvraag betreft een
multicenter naturalistische open label gerandomiseerde klinische studie waarbij
de polyfarmacie-revisie
conditie wordt vergeleken met een controlegroep die voortgezette polyfarmacie
krijgt, met persoonlijk en sociaal functioneren als primaire uitkomstmaat.
Secundaire uitkomstmaten zijn ernst van de symptomatologie,
terugvalfrequentie, bijwerkingen, beperkingen van het functioneren, gezondheid
gerelateerde kosten en consumer-involvement.
Tevens wordt de praktische haalbaarheid van de strategie bepaald (aantal
geslaagde reducties tot
geïndiceerde monotherapie). De doelgroep betreft patiënten met schizofrenie die
worden behandeld met
tenminste 2 antipsychotische middelen. De follow-up periode is een jaar na
inclusie.

Het aantonen van het effect van een strategie voor richtlijnconforme revisie
van polyfarmacie bij schizofrenie - gebaseerd op een geindividualiseerd
algoritme en gebruik makend van shared decision making bij patiënten met
schizofrenie die behandeld worden met tenminste 2 antipsychotica - op
persoonlijk en sociaal functioneren (primaire uitkomstmaat) en de proportie
gerealiseerde richtlijnconforme behandeling (in de meeste gevallen door het
algoritme aangewezen monotherapie), ernst van de symptomen, relapse frequentie,
bijwerkingen, beperkingen van het functioneren, geweldsincidenten,
gezondheids-gerelateerde kosten en consumer-involvement (secundaire
uitkomstmaten)

Multicenter gerandomiseerde clinical trial, open label, met blinde raters.
Informed consent: ondertekend schriftelijk informed consent is vereist.
Randomisatie: per site door onafhankelijke instantie (Rob Giel
Onderzoekcentrum, UMCG).

Experimentele groep: het gedurende 1 jaar toepassen van een geïndividualiseerde strategie ter revisie van de polyfarmacie met antipsychotica, aan de hand van een algoritme dat beoogt de medicatie te herzien conform de richtlijnen en dat slechts in selecte uitzonderingsgevallen polyfarmacie toestaat, met behulp van shared decision making waarbij de patiënt het laatste woord heeft. Controle groep: voortzetten van de bestaande polyfarmacie.

de belasting bestaat uit drie zes-maandelijkse assessments van de
uitkomstmaten, die reeds (tenminste gedeeltelijk) in het kader van de reguliere
zorg plaatsvinden (in het kader van routine outcome monitoring); het enige
risico bestaat uit ongemak voortvloeiend uit medicatie-wijziging, die echter
zeer geleidelijk plaatsvindt, en pas na uitvoerige bespreking van voors- en
tegens met de patiënt en na diens uitdrukkelijke instemming (shared decision
making). Het meest ernstige risico bestaat uit een verergering van symptomen,
of terugval, waarvan wordt aangenomen dat deze niet of slechts in zeer geringe
mate als gevolg van de experimentele conditie zullen optreden.
Terugvalfrequentie is een secundaire uitkomstmaat. In de experimentele conditie
verwachten wij een verbetering van persoonlijk en sociaal functioneren, naast
verbetering van de ernst van de symptomen, bijwerkingen met inbegrip van
metabool syndroom, beperkingen van het functioneren en betrokkenheid bij de
behandeling.