Post-traumatische stress stoornis (PTSS) bij vrouwen en hun partners, na ernstige fluxus post-partum.

Post-traumatische stress stoornis (PTSS) is een angst stoornis als gevolg van
het getuige zijn van een traumatische gebeurtenis. Een patiënt met PTSS heeft
symptomen van herbelevingen, vermijding, negatieve cognities en stemmingen, en
prikkelbaarheid, zoals beschreven in de DSM-5. PTSS werd als eerste beschreven
en is voornamelijk bekend in relatie tot oorlogstrauma's, maar wordt nu ook
herkend in relatie tot andere traumatische gebeurtenissen, zoals traumatische
geboorte. De life-time prevalentie van PTSS in Nederlands is 7.4%

Voorgaande studies hebben een PTSS prevalentie als gevolg van traumatische
geboorte aangetoond tussen de 0.0 en 5.9% wereldwijd, en 1.0 en 3.0% in
westerse landen. Een grote studie in Nederland liet een prevalentie van 1.2%
zien, hetgeen 2000 vrouwen per jaar in Nederland betreft.

Een Nederlandse studie heeft eerder fluxus post-partum (FPP) in relatie tot
PTSS onderzocht, als onderdeel van meerdere potentiële risico factoren. In dit
onderzoek werd fluxus niet als risicofactor voor PTSS geduid. Deze studie
gebruikte alleen patiënten met een fluxus van 1 liter of meer. Een FPP van 2,0
liter of meer bloedverlies wordt in Nederland gedefinieerd als ernstig, en kan
leiden tot een lage bloeddruk, lethargie, dyspneu, oligurie of anurie, en
uiteindelijke collaps en overlijden. De meest voorkomende oorzaken zijn uterus
atonie, een placenta rest, vaginale of cervicale ruptuur, placenta praevia en
stollingsstoornissen. Patiënten ervaren een ernstige FPP vaak als traumatisch
en beschrijven een gevoel van langzaam dood bloeden. Onze ervaring is, dat
ernstige fluxus van 2,0 liter of meer als zeer traumatisch ervaren wordt en
regelmatig leidt tot obstetrische spoedgevallen.

PTSS ontstaat als gevolg van blootstelling aan een traumatische gebeurtenis,
hetgeen verschillende vormen van blootstelling kunnen zijn. Het is bekend dat
partners en hulpverleners die een traumatische geboorte meemaken, ook risico
hebben op het ontwikkelen van PTSS en depressie. Dus traumatische geboorte kan
ook ernstige gevolgen hebben voor partners en hulpverleners. Verschillende
studies zijn gedaan naar risicofactoren die verhoogde kans geven op het
ontwikkelen van PTSS bij de partner. Een Nederlandse studie toonde aan dat
symptomen van depressie en PTSS bij de vrouw tijdens de zwangerschap, bij de
partner een hoger risico geven om PTSS en depressie te ontwikkelen, indien
pre-eclampsie en preterm prelabor of membranes (PPROM) ontstaan. Onze ervaring
is dat zowel patiënt als partner kwetsbaar zijn voor het ontwikkelen van PTSS
na traumatische geboorte. Over de prevalentie, risicofactoren en behandeling
bij partners en hulpverleners is weinig bekend, en aanvullend onderzoek is
nodig.

Een prospectieve evaluatie in 2e-lijns zorginstellingen naar het voorkomen van
post-traumatische stress stoornis (PTSS) en post-traumatische stress (PTS)
symptomen, na ernstige fluxus post-partum van 2,0 liter of meer, vergeleken met
bevallingen zonder fluxus, zowel in patiënten als in hun partners. Het doel is
om aan te tonen dat fluxus post-partum een risico factor is voor het
ontwikkelen van PTSS, zodat in de toekomst mogelijk intensievere follow-up en
screening naar PTSS bij fluxus patiënten zal plaatsvinden.

Dit is een prospectieve cohort studie. Allereerst worden patiënten en controles
geselecteerd uit de complicatie en geboorte registers van de 10 ziekenhuizen.
In elk ziekenhuis zal een aangewezen persoon die toegang heeft tot deze
registers deze selectie maken. Na selectie van patiënt, partner of controle
patiënt, zal 6 tot 8 weken na de geboorte contact opgenomen worden middels een
brief. Patiënt en partner zullen apart geïnformeerd worden over de studie
middels een patiëntenbrief en gevraagd een informed consent te tekenen. Indien
deze informed consent is getekend en retour is gezonden, kunnen patiënten of
partners mee doen.

Zij krijgen dan een e-mail toegestuurd met daarin een link naar een digitale
vragenlijst via Surveymonkey. De betreffende vragenlijst is de PCL-5, welke
beschikbaar zal zijn in het Nederlands en Engels. Deze vragenlijst is in het
Engels gevalideerd voor de DSM-5 en wordt momenteel gevalideerd in het
Nederlands. Afkapwaarden zijn gebaseerd op validatie studies. Een eerste (na 1
week) en tweede (na 2 weken) reminder zullen naar non-responders worden
gestuurd.

Indien een proefpersoon boven onze afkapwaarden scoort, zal contact op worden
genomen via de telefoon. Er volgt dan een telefonisch interview, met vragen uit
de Clinician Administered PTSD Scale for DSM-5 (CAPS -5), hetgeen de gouden
standaard is voor de diagnose PTSS. Deze vragenlijst zal beschikbaar zijn in
het Nederlands en Engels. Beide vragenlijsten worden momenteel gevalideerd.
Afkapwaarden zijn gebaseerd op validatie studies. De toegevoegde waarde hiervan
is om te controleren of patiënten de taal spreken, de vragen begrijpen, en om
de score te verifiëren. Middels dit interview wordt de diagnose PTSS of PTS
symptomen bevestigd.

Meedoen aan het onderzoek betekent dat patiënten vragen krijgen over hun
psychisch welbevinden. Deze vragen kunnen confronterend zijn en
post-traumatische stress symptomen opwekken. De kans hierop is minimaal,
aangezien patiënten het invullen van de vragenlijst kunnen pauzeren of volledig
afbreken. Indien een patiënt boven onze afkapwaarden scoren, zullen ze door ons
verwezen worden naar hun huisarts. De huisarts zal alleen worden geïnformeerd
indien een patiënt verdacht is op een PTSS, en zal op ons advies patiënt
doorverwijzen naar een gespecialiseerde psycholoog. Toestemming hiervoor zal
gevraagd worden in de informed consent.