Antihistaminica in de behandeling van ADHD, een verkennend onderzoek.

Attentiondeficit/hyperactivity disorder (ADHD) komt veel voor bij kinderen en
ontstaat voor de leeftijd van 7 jaar. Epidemiologisch onderzoek heeft
aangetoond dat ongeveer 5% van alle kinderen in de basisschoolleeftijd ADHD
heeft, waarbij jongens 3-4 maal zoveel kans erop hebben in vergelijking met
meisjes. ADHD is gekenmerkt door gedragsproblemen als snel afgeleid zijn,
impulisiviteit, hyperactief zijn en daardoor problemen in sociale contacten. De
diagnose wordt formeel gesteld op grond van kenmerken die beschreven staan in
het handboek DSM IV. Op dit moment is niet duidelijk wat de oorzaak is, het is
waarschijnlijk dat er meerdere factoren het ontstaan van de aandoening
verklaren. Hierbij worden genoemd: omgevingsfactoren, voeding en genetische
factoren.
Net als ADHD komen ook atopische ziekten (astma, allergische rhinitis, eczeem)
veel voor bij kinderen, vastgesteld is dat circa 20% van de kinderen een
dergelijke ziekte heeft. Het feit dat zowel ADHD en atopische ziekten steeds
vaker voorkomen en ook samen voorkomen, doet vermoeden dat er misschien een
gezamenlijke factor in ontstaan is. Research hiernaar liet tegengestelde
resultaten zien. Recent stelden wij, op grond van gegevens in de General
Practitioner Research Database, een grote Britse databank, gevuld door
huisartsen met gegevens van circa 5 miljoen Britten, vast dat jongens met ADHD
een grotere kans op een atopische ziekte hebben.
Dat allergische ziekten en ADHD een gemeenschappelijke pathofysiologie heben,
is eerder gepostuleerd. Pelsser et al bestudeerden het effect van een dieet dat
zich kenmerkte doordat het weinig allergenen bevatte op kinderen met ADHD. Ze
vond een significante en relevante afname van ADHD symptomen met dat dieet
vast. Het dieet was overigens lastig te volgen.
Een andere manier om de gemeenschappelijke pathofysiologie te benaderen is die
door het gebruik van antihistaminica. Histamine speelt een belangrijke rol in
het ontstaan van symptomen bij allergie en antihistaminica kunnen de receptoren
voor histamine blokkeren en bewerken hierdoor afname van klachten en
verschijnselen. Er zijn minstens drie histaminereceptoren geidentificeerd: type
I is vooral betrokken bij allergie, type 2 is noodzakelijk voor de productie
van maagzuur en type 3 is herkend als cerebrale transmitter. Voor zover wij
weten is er ooit een onderzoek gestart naar het effect van antihistaminica bij
ADHD, maar resultaten van dit onderzoek zijn niet gepubliceerd, eerder
onderzoek was van onvoldoende kwaliteit (aantal patienten, blindering).

We willen nagaan of alimemazine, een histaminereceptorantagonist, de symptomen
van allergie en ADHD bij kinderen die de beide aandoeningen hebben, vermindert.
Alimemazine is al jaren veel gebruikt en is geregistreerd voor de behandeling
van allergische ziekten. Het is een antihistaminicum en is vetoplosbaar. Daarom
kan het de bloed-hersenbarriere doorkruisen en het centraal zenuwstelsel
beinvloeden. Het kan leiden tot slaperigheid en dat is de reden dat
wateroplosbare antihistaminica ontwikkeld zijn en tegenwoordig vaker gebruikt
worden bij kinderen met allergische aandoeningen. Wij willen het effect van
alimemazine op ADHD-symptomen bij kinderen die met methylfenidaat, de
standaardbehandeling, behandeld worden testen. We vinden het niet ethisch
methylfenidaat te stoppen omdat we kinderen dan een effectieve therapie zouden
onthouden en daarom onderzoeken we het resultaat als alimemazine naast de
normale behandeling wordt gegeven. Als placebo nemen we tabletten met vitamine
B-complex.

Het doel van het onderzoek is om na te gaan of het toevoegen van een
antihistaminicum (alimemazine, 5 mg) eenmaal daags leidt tot een vermindering
van de symptomen van de allergische aandoening en van de ADHD, als ervaren door
de ouders met hulp van een gestandaardiseerde vragenlijst (SNAP IV).

Dit is een zogenaamd 'cross-over-studie'. Na inclusie gebruiken de patienten
alimemazine/placebo gedurende 4 weken en aan het eind hiervan worden
gestandaardiseerde vragenlijsten afgenomen. Na een 'wash-out'periode van een
week krijgt het kind placebo/alimemazine gedurende 4 weken en aan het eind van
deze periode worden de vragenlijsten weer afgenomen.

De interventie bestaat uit het geven van 1 tablet alimemazine 5 mg voor het slapen gaan en deze wordt vergeleken met een placebo: een tablet vitamine B complex. Teneinde mogelijke overdosering hiermee te voorkomen, wordt gevraagd tijdens het onderzoek geen andere vitamine B suppletie te geven.

De belasting voor kinderen en ouders bestaat uit het nemen van een extra tablet
gedurende het onderzoek met als mogelijke bijwerking slaperigheid. Om de
nadelen daarvan zo gering mogelijk te maken, adviseren we dit voor het slapen
gaan in te nemen. Het placebomiddel is vitamine B. Dat zijn wateroplosbare
vitaminen die niet kunnen opstapelen in het lichaam en geen effecten hebben op
het centrale zenuwstelsel. De verdere belasting voor kind en ouders bestaat uit
het bezoek (driemaal) aan de onderzoeker.