Repeat CT studie bij patiënten met cervixcarcinoom om de orgaan bewegingen te onderzoeken voor adaptieve radiotherapie en proton therapie planning

Op dit moment is bestraling met fotonen (hoog-energetische röntgenstraling) via
een geavanceerde planningstechniek de standaard behandeling in Nederland.
Fotonenbestraling bij patiënten met een cervixcarcinoom gaat gepaard met
aanzienlijke acute en late bijwerkingen. Een nieuwe benadering van bestraling
van het kleine bekken is protonenbestraling. Door de fysische eigenschappen van
protonen kan verwacht worden dat hiermee de kritieke organen beter gespaard
kunnen worden vergeleken met de state-of-the-art fotonentherapie. Hiermee kan
de toxiciteit tijdens en na de radiotherapie verminderd worden.
Uit eerdere studies is gebleken dat het doelgebied bij cervixcarcinoom (cervix
en uterus, parametria, lymfklliergebieden) complexe vormen heeft en onderhevig
kan zijn aan grote interfractie variaties in positie van uterus en omringende
organen in het bekken, o.a. ten gevolge van veranderingen in blaas- en
rectumvulling en veranderingen in tumorvolume.
Aangezien dosisverdelingen bij protonenbestraling gevoeliger zijn voor
anatomische variaties dan bij fotonenbestraling, is het noodzakelijk om een
strategie te vinden om met deze onzekerheden rekening te houden. Een
veelbelovende benadering is het gebruik van plan libraries. In deze methode
wordt gebruik gemaakt van een voor de behandeling gegenereerde "plan library"
gebaseerd op een volle en lege blaas CT-scan. In de toekomst zal voorafgaand
aan iedere protonen bestralingsfractie een CT-scan gemaakt worden, waarop het
doelvolume en de kritieke organen automatisch gesegmenteerd worden. Op basis
van die contour sets zal het best passende behandelplan uit de plan library
geselecteerd worden. Vervolgens wordt het geselecteerde behandelplan aangepast
aan de waargenomen variaties in dichtheid langs de protonenbundel.
In de huidige studie willen wij deze bovengenoemde strategie ontwikkelen.

Ontwikkelen van een strategie voor online-adaptieve radiotherapie met protonen
voor patiënten met een cervixcarcinoom.

Patiënten zullen zoals gebruikelijk twee CT-planning scans ondergaan, één met
volle en één met lege blaas. Deze CT-scans zullen gebruikt worden voor de
standaard behandelplanning. Daarnaast zullen de scans gebruikt worden om een
plan library te genereren voor deze studie. Voor de studie zullen tevens vier
aanvullende CT-scans gemaakt worden: deze aanvullende scans zullen ongeveer één
keer per week tijdens de behandelperiode gemaakt worden en zullen worden
gebruikt voor het vastleggen van de interfractie verplaatsing en vervorming van
het doelgebied tijdens de behandeling ten gevolge van veranderingen in blaas-
en rectumvulling en veranderingen in tumorvolume ten gevolge van
tumorregressie. Verder zullen deze scans gebruikt worden om de nauwkeurigheid
van de plan libray, welke gegenereerd is voorafgaand aan de behandeling, te
testen en te bepalen welke mate van robuustheid nog altijd nodig is bij de
behandelplanning om te compenseren voor resterende onzekerheden.

Deelname aan deze studie kost patiënten 15 minuten per extra gemaakte CT-scan,
dus 60 minuten voor de gehele studie. De extra stralingsdosis waar patiënten
aan blootgesteld worden ten gevolge van de repeat CT-scans is verwaarloosbaar
klein vergeleken met de stralingsdosis die zij als behandeling krijgen. De
geschatte geabsorbeerde dosis van een bekken CT-scan op onze CT-scanner is
ongeveer 10 mGy. De extra stralingsdosis voor deze studie zal dus ongeveer 4x10
mGy=40 mGy zijn, wat ongeveer 0.09% is van de totaal ontvangen dosis.
Aangezien patiënten behandeld zullen worden met de standaard fotonen therapie,
zijn er geen voordelen verbonden aan deelname aan deze studie, anders dan het
bijdragen aan de verbetering van de behandeling van toekomstige patiënten.