nieuwe niet-invasieve moleculaire beeldvormende modaliteiten voor ischemie in perifeer arterieel vaatlijden

Perifeer arterieel vaatlijden wordt veroorzaakt door atherosclerose (ook wel
aderverkalking). Dit is een complexe chronische en progressieve aandoening waar
atherosclerotische plaques zich vormen in de vaatwand van de slagaders. Bij
perifeer arterieel vaatlijden uit deze vernauwing zich uiteindelijk als pijn in
de benen na inspanning (claudicatio intermittens of etalagebenen), rustpijn in
de benen, persisterende infecties aan de benen en/of voeten en necrotisch
weefsel(verlies). Amputatie kan soms nog de enige oplossing zijn om van de pijn
of infectie af te komen. De huidige diagnostiek is voornamelijk gericht op het
aantonen van een vergevorderd stadium van perifeer arterieel vaatlijden. De
enkel/arm-index, duplex flowmetry, CTA, MRA en angiografie geven informatie
over de vernauwing in de slagaders en de bloeddruk daarin, maar ze geven geen
directe informatie over de oxygenatie van de spieren of het bloed. Terwijl de
pijn die patiënten ervaren, wordt veroorzaakt door zuurstof tekort in de
weefsels, waardoor deze overstappen op anaerobe verbranding en zo lactaat
vormen. Dit lactaat is de oorzaak van de pijn. Nieuwe niet-invasieve,
moleculaire beeldvormende technieken zoals fosfor-31 MR spectroscopie (31P MRS)
en waterstof-1 MRS (1H MRS) zijn in staat om realtime, kwantitatieve en
functionele informatie te geven over het metabolisme in de spieren (de
oxygenatie). Blood oxygen level-dependent MRI (BOLD-MRI) is een indirecte
meting, maar deze geeft dynamische informatie over zuurstofrijk en -arm bloed
in (spier)weefsel, naast zeer gedetailleerde anatomische informatie.
Gecombineerd hebben deze nieuwe, niet-invasieve, dynamische beeldvormende
technieken de potentie om (1) huidige diagnostische middelen te vervangen; (2)
een eenduidige relatie aan te tonen tussen vernauwing van het lumen in de
slagaders en de klinische manifestatie (pijn) van perifeer arterieel
vaatlijden; (3) de functionele consequenties van deze vernauwing en verminderde
zuurstof voorziening te kwantificeren.

In deze pilotstudie is het hoofddoel om aan te tonen dat 31P MRS, BOLD-MRI of
1H MRS in staat zijn om ischemisch spierweefsel kunnen onderscheiden van
normaal geoxygeneerd spierweefsel met een goede reproduceerbaarheid hier in het
AMC op een Philips Ingenia 3 Tesla MRI.

Het is een pilotstudie, opgezet als een single center, observationeel
case-control studie. Er zullen drie groepen hetzelfde scanprotocol ondergaan
dat bestaat uit een 31P MRS en BOLD-MRI of 1H MRS van het onderbeen. Er zal
worden gestreefd naar 10-15 deelnemers per groep. Alle deelnemers zullen
oefeningen (met of zonder gewicht) moeten uitvoeren met het onderbeen tijdens
de scan. Groep A, bestaande uit patiënten met Fontaine 2 van 40 jaar of ouder
zullen een enkele scansessie ondergaan. Groep B, bestaande uit patiënten met
rustpijn in de benen (Fontaine 3) van 40 jaar of ouder zullen een scansessie
ondergaan vóór een al reeds geplande interventie en een erna. De gezonde
vrijwilligers van 18 jaar of ouder, groep C, zullen twee scansessies ondergaan
op aparte tijdstippen om de reproduceerbaarheid te testen.

De belasting bedraagt maximaal ca. 2 bezoeken van 1,5 uur aan het AMC. Het
geschatte risico is zeer gering.