Hertrainen van approach bias in forensische zedencliënten en seksverslaafden

Er is een vraag naar objectieve meetinstrumenten in de forensische zorg. In
deze studie testen we een instrument om de toenaderingsneiging (*approach
bias*) naar seksuele stimuli te meten. De hypothese is dat we in forensische
zedencliënten en in seksverslaafden een approach bias zullen vinden.
Ten tweede wordt in dit project een interventie getest om approach bias te
verminderen. De hypothese is dat de interventie in vergelijking met een placebo
interventie zal zorgen voor een afname in approach bias in zowel zedencliënten
in de forensische zorg als in seksverslaafden in de reguliere verslavingszorg.

Het voornaamste doel is het meten van approach bias in zedencliënten en
seksverslaafden, en vaststellen of approach bias voor seksuele stimuli
verschilt tussen de groepen. Een tweede doel is om een interventie te testen om
approach bias in seksverslaafden weg te trainen (*avoidance training*), zowel
in de forensische zorg als in de verslavingszorg. Secundaire doelen zijn om te
testen of de training seksuele preoccupatie en seksuele gedragingen vermindert
en te testen of deze vermindering samenhangt met een vermindering in approach
bias.

De studie bestaat uit 2 delen: A. een observationele studie, en B. een
experimentele, dubbel-blinde, placebo gecontroleerde studie.

De interventie is een training op de computer, de zgn. >avoidance training>. In de training wordt de approach bias voor seksuele stimuli weggetraind. De training bestaat uit 6 sessies verdeeld over drie weken. In elke sessie voert de deelnemer een training van ongeveer 20 minuten uit. De training is een computertaak waarin deelnemers seksuele afbeeldingen zien, en controle afbeeldingen, namelijk natuurfoto>s (landschappen, zee, bloemen, etc.). De afbeeldingen staan 5 graden naar links of naar rechts gekanteld. De ene helft van de deelnemers (uit de interventie conditie en uit de controle conditie) krijgt de opdracht om afbeeldingen die naar links hellen, middels het indrukken van een toets op het toetsenbord, als het ware van zich af te duwen (de afbeelding op het scherm wordt dan kleiner, hetgeen de illusie wekt dat het verder van hen af beweegt), en afbeeldingen die naar rechts hellen op dezelfde wijze naar zich toe te trekken (de afbeelding wordt dan groter). Bij de andere helft van de deelnemers is dat andersom. De afbeeldingen die deelnemers uit de interventie conditie van zich afduwen zijn telkens seksuele afbeeldingen, en die ze naar zich toe trekken zijn natuur afbeeldingen. In de controle conditie wordt de helft van de seksuele afbeeldingen en de helft van de controlefoto>s (natuur) naar zich toe getrokken en van zich afgeduwd. De verwachting is dat het consistent wegduwen van seksuele stimuli de approach bias vermindert, en dus leidt tot sneller vermijden (>avoid>) van de afbeeldingen. In de controle groep zal naar verwachting niets veranderen aan de approach bias.

Er zitten geen veiligheidsrisico*s aan het uitvoeren van de computertaken.
Mocht een deelnemer de procedure toch te belastend vinden, dan kan hij of zij
voortijdig stoppen. De belasting betreft 9 sessies, waarvan 2 in de kliniek en
7 thuis. De eerste en laatste sessie duren 45 min., de overige 7 sessies ca. 20
min.. Vergelijkbare interventies bij middelenverslaving lieten verschillende
effecten zien bij patiënten en gezonde groepen; gedragseffecten waren sterker
bij patiënten dan bij gezonde groepen. Daarom wordt de interventie specifiek
bij patiënten getest.