Referentiewaarden studie van hepdicin en andere ijzerparameters bij kinderen

IJzer speelt een essentiële rol in vele biochemische processen, met name in de
productie van hemoglobine, myoglobine en Fe-S clusters. Bij een ijzertekort
verliezen cellen hun capaciteit voor elektronentransport en
energiestofwisseling. Klinisch leidt een ijzertekort tot bloedarmoede en kan
het ook op neurocognitief gebied nadelige gevolgen hebben. Aan de andere kant
kan een ijzeroverschot eveneens tot problemen leiden, zoals endocriene
stoornissen, levercirrose en hartschade.
Daarom is een goede homeostase van het lichaamsijzer van het grootste belang,
zowel op systemisch als op cellulair niveau. De ijzerhomeostase omvat
verschillende eiwitten, waarvan de meeste de laatste 20 jaar ontdekt zijn.
Defecten in deze eiwitten veroorzaken aandoeningen van het ijzer metabolisme en
de heemsynthese die worden gekenmerkt door ijzeroverbelasting,
ijzerdeficiëntie, of een afwijkende ijzerverdeling. Cellen die betrokken zijn
bij de ijzer homeostase zijn de duodenale enterocyten, hepatocyten, macrofagen,
en erythroïde precursors (Donker AE, 2014).

Hepcidin blijkt het centrale regulerende molecuul van de systemische ijzer
homeostase. Het is een 25-aminozuur peptide hormoon dat wordt geproduceerd en
hoofdzakelijk afgescheiden door hepatocyten, circuleert in de bloedbaan, en
door de nieren wordt uitgescheiden. Door te binden aan de cellulaire ijzer
exporter ferroportin en daarmee de internalisatie en degradatie hiervan te
bewerkstelligen, reguleert hepcidin de cellulaire ijzer uitstroom. Op deze
wijze wordt de absorptie van ijzer uit de voeding door de darm en de vrijlating
van gerecycled ijzer afkomstig van verouderend erytrocyten gestuurd.
(Galesloot TE, 2011; Kroot JJ, 2011).

Veel ziekten zijn geassocieerd met veranderingen in hepcidin concentraties
(Kroot JJ, 2011; Donker AE, 2014). Aandoeningen gerelateerd aan hepcidin tekort
zijn bijvoorbeeld erfelijke hemochromatose en ijzerstapelende anemieen als
gevolg van een ineffectieve erytropoëse zoals beta-thalassemie. Aan de andere
kant speelt een hepcidin overschot een cruciale rol in bloedarmoede van
chronische ziekte (ACD) en Iron Refractory Iron Deficiency (IRIDA), een ziekte
die wordt gekenmerkt door resistentie tegen orale ijzersuppletie te wijten door
een defect van het TMPRSS6 gen dat codeert voor matriptase-2. Verlies van
matriptase-2 activiteit leidt tot een onvermogen om hepcidin synthese te
verminderen in geval van een ijzertekort. Daarom hebben patiënten met IRIDA
een microcytaire hypochrome anemie met lage transferrineverzadiging.

Bepaling van de hepcidin concentratie kan dus gebruikt worden om aandoeningen
van de ijzerstofwisseling aan te tonen, danwel uit te sluiten.
Leeftijd en geslacht gelaagde referentiewaarden van hepcidin zijn vastgesteld
voor volwassenen (Galesloot TE 2011, www.hepcidinanalysis.com) en voor kinderen
van 0,5 -3 jaar (Uijterschoot, 2014, scriptie). Echter, voor kinderen vanaf 3
jaar zijn referentiewaarden nog niet beschikbaar. In deze studie willen we
referentiewaarden van hepcidin en andere ijzerparameters bij kinderen bepalen,
om daarmee meer inzicht te verkrijgen in de (patho)fysiologie van ijzer
metabolisme op de kindertijd, en bij te dragen tot een betere diagnose en
behandeling van kinderen met ofwel een ijzeren tekort of een ijzeren overschot.

Doel van de studie:
- leeftijd en geslachtsafhankelijke referentiewaarden bepalen van hepcidin bij
kinderen
- leeftijd en geslachtsafhankeliijke referentiewaarden bepalen van nieuwe
ijzerparameters zoals soluble Transferrin Receptor (sTfR), reticulocyte
hemoglobin content (Ret-Hb) en Hb Erythrocytes (RBC Hb) bij kinderen

Patienten en methoden:

Patienten:
Omdat de studie als doel heeft het ijzermetabolisme te onderzoeken bij gezonde
kinderen, is het belangrijk dat de geincludeerde patienten niet lijden aan een
systemische onderliggendeziekte. Onze onderzoekgsgroep bestaat derhalve uit in
principe gezonde kinderen
. die de polikliniek kindergeneeskunde bezoeken voor relatief eenvoudige
gezondheidsproblemen (buikpijn, cardiale souffle, kleine gestalte)
. die opgenomen worden op de kinderafdeling of dagbehandeling van het Máxima
Medisch Centrum Veldhoven voor een chirurgische ingreep (liesbreukcorrectie,
circumcisie, hypospadie correctie, orthopedische ingreep)
. en die een venapunctie of infuus behoeven in het kader van diagnostiek of
behandeling. Zodoende wordt een extra bloedprik vermeden.

niet van toepassing