Seksueel misbruikslachtoffers: hoe vergaat het hen in de GGZ? Een onderzoek naar de tevredenheid van cliënten met een misbruikgeschiedenis over hun behandeling in de GGZ in Nederland.

Seksueel misbruik in de kindertijd kan ingrijpende consequenties hebben voor
het slachtoffer. Uit onderzoek in 1996 (De Savornin Lohman & Van Lonkhuijsen)
en in 2003 (Höing, Van Engen, Ensink, Vennix & Vanwesenbeeck) bleek dat de
hulpverlening aan mensen met een geschiedenis van seksueel misbruik in
Nederland tekort schoot, met name bij mensen met ernstiger problematiek, zoals
CPTSS, automutilatie en suïcidaal gedrag. De afgelopen decennia is er bij
GGZ-instellingen meer aandacht gekomen voor het onderwerp seksueel misbruik, de
gevolgen ervan en evidence based behandelingen. De vraag is of deze aandacht
ook heeft geleid tot een grotere tevredenheid bij in de GGZ behandelde
misbruikslachtoffers.

Dit onderzoek heeft als doelstelling om duidelijkheid te krijgen over de
tevredenheid van mensen met een misbruikgeschiedenis met de behandeling die zij
krijgen in de GGZ in Nederland op dit moment, om daarbij een eventuele
samenhang op te sporen tussen aan de ene kant (on)tevredenheid over de
behandeling en aan de andere kant ernst van de symptomen dan wel aanwezigheid
van automutilatie en suïcidaal gedrag, en om zo nodig aanbevelingen te doen
voor verbetering wanneer knelpunten in die behandeling worden gevonden.

Respondenten zullen benaderd worden via internet, door het plaatsen van
oproepen op fora met betrekking tot incest en PTSS en bij patiëntenverenigingen
van misbruikslachtoffers. In de oproep wordt informatie gegeven over het
onderzoek en wordt een link gegeven naar het internetadres van de vragenlijst.
Als mensen klikken op deze link dan komen zij op de vragenlijst die via
internet is in te vullen.

Bij de instructie voorafgaand aan de vragenlijsten staat vermeld dat mensen
mogelijk negatieve gevoelens kunnen ervaren bij het invullen van de
vragenlijst, en wordt hen gevraagd erbij stil te staan of ze daarmee
geconfronteerd willen worden. Ook staat er in de instructie dat respondenten
te allen tijde de mogelijkheid hebben om te stoppen met het invullen van de
vragenlijst. Daarnaast wordt er een adres en telefoonnummer vermeld van de
stichting Korrelatie, waarmee men contact kan opnemen mocht men behoefte hebben
aan een gesprek naar aanleiding van het invullen van de vragenlijst.
Voorafgaand aan de vragenlijsten wordt een toestemmingsverklaring op het scherm
getoond. Alleen als mensen hiermee akkoord gaan, kunnen zij de vragenlijsten
invullen. De vragenlijsten bevatten vragen over symptomen, over traumatische
ervaringen en vragen over de beoordeling van de behandeling. De ingevulde
antwoorden worden opgeslagen in een datafile. Bij deze antwoorden zitten geen
gegevens die verwijzen naar de identiteit van de persoon.

Na afronding van de vragenlijst kunnen respondenten aangeven of zij per e-mail
informatie over de uitkomsten van het onderzoek willen ontvangen. Als zij dat
willen, dan geven zij hun e-mailadres, dat wordt opgeslagen in een apart
bestand en niet gekoppeld is aan de ingevulde vragenlijst.

Ook wordt aan het eind van de vragenlijst gevraagd of respondenten willen
meewerken aan een interview over hun ervaringen met hulpverlening. Benadrukt
wordt dat dit mag, maar niet hoeft. Er worden rond de 25 respondenten
geinterviewd, het precieze aantal is afhankelijk van het moment waarop er geen
nieuwe informatie meer gegenereerd wordt in de interviews. De selectie wordt
bepaald door aanmelding: de eerste 25 worden in principe geinterviewd. In de
informatie aan de respondenten zal vermeld worden dat de kans bestaat dat bij
overaanmelding mensen niet meer in aanmerking komen. De interviews duren
ongeveer een uur, en worden uitgevoerd door een van de onderzoekers (Janneke
Brederveld). De interviews vinden face-to-face plaats op een plek die de
respondent verkiest: dat kan bij haar of hem thuis zijn, maar ook ergens anders
als dat gewenst is. Indien nodig worden de respondenten doorverwezen naar de
hulpverlening; de interviewers krijgen daarvoor een protocol. De gesprekken
worden digitaal opgenomen en uitgewerkt, daarna worden de opnames vernietigd.
De geinterviewden kunnen het gesprek te allen tijde stopzetten, zonder daarvoor
een reden te hoeven geven. Al deze informatie wordt van tevoren duidelijk
gemaakt aan de respondenten

Om na te gaan of respondenten seksueel misbruik hebben meegemaakt en wat dit
misbruik inhield, worden hierover vragen gesteld. Voor respondenten die
dergelijke ervaringen hebben kunnen deze vragen confronterend zijn. Uit
onderzoek blijkt echter dat mensen met een achtergrond van traumatische
ervaringen over het algemeen geen spijt hebben van hun deelname aan dergelijk
onderzoek, niet negatief oordelen over hun deelname of er zelfs positieve
gevoelens over hebben (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21681692);
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15633917).